یک مقام اطلاعاتی پیشین اسرائیل در «شورای آتلانتیک» مطرح کرد
وحشت امریکا و اسرائیل از صادرات سلاح های پیشرفته ایران
مقامهای غربی و صهیونیستی در بحبوحه جنگ غزه از توسعه قدرت پهپادی ایران که به افزایش فروش تسلیحاتی ایران به کشورهای مختلف انجامیده است، سخن میگویند و آن را نشاندهنده راهبرد گسترش نفوذ ژئوپلیتیکی و تقویت پایگاه سیاسی ایران در سطح بینالمللی میدانند. در همین ارتباط «دنی سیترینوویچ» از مقامهای کهنهکار اطلاعاتی اسرائیل در یادداشتی که در شورای آتلانتیک منتشر کرده، به موضوع توسعه قدرت تولید پرندههای نظامی بدون سرنشین ایران پرداخته و تصریح کرده است که جمهوری اسلامی در مسیر جایگزینی روسیه به عنوان یک صادرکننده پیشتاز جنگافزار است.
«سیترینوویچ» در این مقاله با اشاره به اینکه فروش تسلیحاتی ایران، بویژه افزایش صادرات پهپاد به کشورهای مختلف، نشاندهنده یک راهبرد گسترش نفوذ ژئوپلیتیکی و تقویت پایگاه سیاسی ایران در سطح بینالمللی است، گفته است: این اقدام، علاوه بر ایجاد منافع اقتصادی قابل توجه برای ایران، به آن امکان میدهد که از طریق ایجاد وابستگیهای نظامی در میان کشورهای خریدار، نقشی محوری در تحولات منطقهای و جهانی ایفا کند. با این حال، این رویکرد میتواند منجر به افزایش تنشها و ناپایداری در سطح جهانی شود، بویژه اگر این جنگافزارها به دست بازیگرانی بیفتد که ممکن است از آنها در درگیریها و منازعات به شیوههای غیرمسئولانهای استفاده کنند. این موضوع بر اهمیت نظارت و مدیریت بینالمللی بر تجارت تسلیحاتی ایران و لزوم اتخاذ رویکردهای هماهنگ جهت محدودسازی انتشار آن در مناطق بحرانی تأکید میورزد.
افزایش سرعت انتقال و فروش پهپاد
او با بیان اینکه تازهترین گزارشها درباره فروش پهپادهای مهاجر6 ایران به ارتش سودان برای بکارگیری در جنگ داخلی این کشور، نباید شگفتآور باشد، میگوید: در سالهای اخیر و بویژه در یک سال گذشته، ایران سرعت انتقال و فروش پهپادهای خود را به اقصی نقاط جهان افزایش داده، از جمله به اتیوپی، بولیوی، ونزوئلا و جبهه پولیساریو در صحرای غربی. ایران در حال تبدیل شدن به یکی از اصلیترین صادرکنندگان سلاح در سطح جهان است بویژه از زمانی که کشورهای بیشتری علاقهمند به خرید این قابلیتها هستند. «سیترینوویچ» با بیان اینکه ایران، سود اقتصادی روشنی در این زمینه کسب میکند، میگوید: برآورد میشود هزینه ساخت هر دستگاه پهپاد مشهور به شاهد 136 حدود 20,000 تا 40,000 دلار باشد. این نکته همراه با گزارشهایی که ایران تنها به روسیه بیش از دو هزار دستگاه پهپاد فروخته، نشان میدهد که تهران از این معاملات میلیونها دلار به دست میآورد. با این حال، ایران از این پویش، چیزی بیشتر از سود مالی به دست میآورد زیرا این کار همچنین سلطه سیاسی جمهوری اسلامی را در این کشورها تقویت میکند و موجب وابستگی به تولیدات آن میشود.
تسلیحات محک خورده
این تحلیلگر اسرائیلی با بیان اینکه در این زمینه، ایران مزایای قابل توجهی نسبت به کشورهایی مانند ایالات متحده، اسرائیل یا انگلیس دارد که قابلیتهای مشابه را به سطح جهان صادر میکنند، افزود: پهپادها و سایر توانمندیهای نظامی ایران، مانند موشکهای کوتاهبرد Fateh-110، ارزانتر از رقبای غربی خود هستند. وی مدعی شد: علاوه بر این، ایران هیچگونه شروط سیاسی یا قانونی را برای فروش این سلاحها در سراسر جهان رعایت نمیکند و بنابراین به نظر میآید که هیچ نگرانی زیادی ندارد که این محصولات به دست طرفهای خطرناک خارجی بیفتد. ازهمه مهمتر اینکه محصولات ایران در میدان جنگ محک خوردهاند، چه در جنگ روسیه علیه اوکراین یا توسط سازمانهای نیابتی تحت حمایت ایران مانند حزبالله لبنان، حوثیهای یمن یا شبه نظامیان شیعه در عراق. کارآمدی این جنگافزارها در حمله به پایگاه امریکا در شمال شرقی اردن در 28 ژانویه، تأیید شد.
جذابیت توانمندی های نظامی ایران برای جهان
به ادعای «سیترینوویچ» این وضعیت، امکان افزایش چشمگیر در فروشهای جنگافزاری به کشورهای مختلف جهان را برای ایران فراهم کرده بویژه به کشورهایی که انتقال سلاح به آنها برای غرب دشواری دارد، مانند کشورهایی که در مناطق جنگی هستند یا در جنگهای داخلی درگیرند. او با اشاره به اینکه دیگر عامل مؤثر در این معادله، موقعیت روسیه است که در گذشته یکی از بزرگترین صادرکنندگان سلاح بود، پیش از آنکه با حمله به اوکراین، برای حفظ جایگاه خود در این زمینه به عنوان یک قدرت عمده، به چالش بیفتد، ادعا کرد: این حمله منابع گستردهای را از روسیه مصرف کرد و نیز مجموعهای از تحریمها را هم با خود آورد که در زمینه فروش سلاح و تجهیزات نظامی در هنگامه ناپایداری جهانی، منجر به ایجاد یک خلأ شده است. در نتیجه، ایران در نظر کشورهایی که قبلاً به تأمین تجهیزات نظامی از روسیه وابسته بودند، اولویت و جذابیت بیشتری پیدا کرده است. گذشته از این، وضعیت فعلی میتواند همکاری مشترکی بین ایران و روسیه ایجاد کند که ممکن است به دلیل توان تولید بالا، میزان فروش دوجانبه تجهیزات نظامی متعارف آنها را افزایش دهد.
هشدار روشن
این تحلیلگر اسرائیلی در ادامه مدعی شده است: فعالیتهای اخیر ایران در این زمینه یک هشدار روشن درباره آن چیزی است که میتواند با افزایش صادرات جنگافزاری این کشور رخ دهد. علاوه بر سایر مشکلاتی که این روند ایجاد میکند، باید به یاد داشت که ارائه قابلیتهای راهبردی به طرفهایی که سازکارهای تصمیمگیری مشکلآفرینی دارند، ممکن است به سوءاستفاده از آن قابلیتها منجر شود و به طرز قابل توجهی ثبات مناطق مختلف جهان را برهم بزند. به همین دلیل، دولت ایالات متحده باید جدیت این تحولات را درک کند. نادیده گرفتن این روند ممکن است منجر به ایجاد یک وضعیت برگشتناپذیر شود که ایران را به بزرگترین صادرکننده سلاح در جهان تبدیل میکند. دولت جو بایدن باید اقدامات چندگانهای را انجام دهد تا از وقوع این اتفاق جلوگیری کند.
چندی پیش جدیدترین پهپاد ایرانی با نام مهاجر 10 با بیشینه مداومت پروازی 24 ساعت در ارتفاع 7هزارمتری و با شعاع عملیاتی 2 هزارکیلومتری رونمایی شد. روزنامه صهیونیستی «جروزالم پست» در گزارشی تولید قدرت این پهپادهای نظامی را چنین ارزیابی کرد که ایران میتواند از این پهپاد برای تهدید اسرائیل یا نیروهای امریکایی در منطقه استفاده کند. به نوشته جروزالم پست، پهپادهای ایران در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفتهاند. پهپاد جدید شباهتهایی به پهپاد ریپر ساخت امریکا و همچنین سایر پهپادهای مشابه در این کلاس دارد که میتوانند سلاحهای سنگین مانند موشک را حمل کنند.