مراسم افتتاحیه چهلودومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر در حالی شامگاه چهارشنبه ۱۱ بهمن‌ماه برگزار شد که طی چهار دوره اخیر این رویداد، آیین افتتاحیه ای به‌صورت مستقل نداشت. نکوداشت چهار هنرمند پیشکسوت عرصه سینما، اهدای جوایز بخش فیلم کوتاه، بخش فیلم‌های مستند و بخش تبلیغات از بخش‌های مختلف آیین افتتاحیه بود.
گروه فرهنگی/ مراسم افتتاحیه چهلودومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر در حالی شامگاه چهارشنبه 11 بهمن‌ماه برگزار شد که طی چهار دوره اخیر این رویداد، آیین افتتاحیه ای به‌صورت مستقل نداشت. نکوداشت چهار هنرمند پیشکسوت عرصه سینما، اهدای جوایز بخش فیلم کوتاه، بخش فیلم‌های مستند و بخش تبلیغات از بخش‌های مختلف آیین افتتاحیه بود. اجرای آیین افتتاحیه را محمد سلوکی برعهده داشت و مراسم با صحبت‌های دبیر جشنواره شروع شد. در بخش تبلیغات جوایز به امید میرزایی (برگزیده آنونس و تیزر برای فیلم تصور)، محمد تقی‌پور (برگزیده پوستر برای طراحی «فسیل») و محمد بدرلو (برگزیده بهترین عکس برای «سه کام حبس») رسید. در ادامه بخش تجلیل از ابوالفضل پورعرب و فریبا کوثری برگزار شد. کوثری هم یک تشکر ویژه داشت: «از خودم و زنان هنرمندی که در همه عرصه‌ها به هنر سینما جان دادند، تشکر می‌کنم.» در بخش معرفی برگزیدگان بخش فیلم‌های کوتاه داستانی دیپلم افتخار به فیلم کوتاه «یوفو» سیدحمید و سیدمهدی حسینی اهدا شد و تندیس بلورین به فیلم کوتاه «شریف» محمد علیزاده‌فرد تعلق گرفت. پس از اجرای پرفورمنس نمایشی موسیقایی به یاد شهدای مظلوم غزه، برگزیدگان بخش فیلم‌های مستند بلند معرفی شدند. دیپلم افتخار این بخش به «آخرین کوسه نهنگ» رامتین بالف تعلق گرفت و تندیس این بخش هم به فیلم «قوی دل» علی فراهانی صدر رسید. پس از پخش نماهنگی به یاد شهدای حادثه تروریستی اخیر کرمان از پرویز شیخ طادی کارگردان سینما و محمدرضا علیقلی آهنگساز تقدیر شد. علیقلی با آرزوی صلح برای همه مردم دنیا گفت که هیچ وقت روی صحنه نیامده، چون خود را همیشه جزو مردم می‌داند. او همچنین گفت: «اگر قرار است چیزی از من بماند آن موسیقی است. من فقط شنیدنی هستم.» در پایان مراسم هم ارکستر ملی ایران به رهبری ارکستر همایون رحیمیان قطعاتی را برای مخاطبان در سالن اجرا کردند. رقابت فیلم‌های بلند سینمایی اما از 12 بهمن‌ماه با آغاز نمایش فیلم‌ها در سینماهای مردمی شروع شده است. با استقبال مخاطبان از آثار این دوره از جشنواره، دو فیلم «مجنون» به کارگردانی مهدی شامحمدی و «تمساح خونی» به کارگردانی جواد عزتی در روز اول به سانس ویژه رسیدند.
