جمعآوری دوربینهای رصد یوزها از توران
گام به گام تا خروج دام از زیستگاه یوز
زیست بوم- انجمن حمایت از یوزپلنگ ایرانی در اعتراض به عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست در نجات یوزپلنگ ایرانی، ۱۸ دیماه اقدام به جمعآوری ۵۰ دوربین رصد جمعیت یوز از منطقه توران کرد. از انتقادات این انجمن به طرحهای حفاظت از یوز، چگونگی تعامل سازمان حفاظت محیط زیست با سمنهای فعال این حوزه و نحوه اطلاعرسانی درباره سایت تکثیر در اسارت توران است. سازمان حفاظت محیط زیست ضمن تشریح اقدامات این سازمان در حفاظت از یوز به انتقادات مطرح شده پاسخ داد. به گفته غلامرضا ابدالی، مدیرکل دفتر مدیریت و حفاظت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست، طی سه سال گذشته با افزایش اعتبار ستادی، استانی و با حمایت بخش خصوصی نسبت به تقویت پایش و حفاظت، امن کردن زیستگاه، خروج دام و تقویت منابع آبی اقدام شده است.
مرتضی پورمیرزایی، مدیر عامل انجمن یوزپلنگ ایرانی با ابراز ناراحتی از اینکه امکان رصد جمعیت یوز را ندارند به ایسنا میگوید: امسال ۵۰ دوربین در کل توران داشتیم که آنها را جمعآوری کردیم زیرا تصویرهای منتشر شده از آنها به ابزاری برای دیده نشدن کاستیها تبدیل شده است. اقدامات برای حفاظت از یوز حتی ۱۰ سال پیش بیشتر از حالا بود و بیشتر اقدامات کنونی نمایشی است.
او افزایش ثبت یوز تا پایان پارسال را عامل کاهش تلاش سازمان حفاظت محیط زیست در حفاظت از این حیوان در حال انقراض خواند و افزود: اقدامات فعلی سازمان اثربخش نیست. مثلاً مرتع «تلخاب» (یوزپلنگ ایرانی) را خریدهاند ولی مرتعدار آنجا حضور دارد. زمانی که برای چک کردن دوربین رصد به «تلخاب» رفتیم با حضور دام مواجه شدیم و مشخص شد که مجوز چرای دام تا سال آینده در این منطقه را دادهاند. با تداوم این شرایط مطمئن هستیم یوز قادر به زیست در این مکان نخواهد بود.
ابدالی میگوید: برای امنسازی زیستگاههای با اهمیت از سالها پیش اقدام و گام بهگام خروج دام از زیستگاه را پیگیری کردهایم. از سال ۱۴۰۰ کارهایی در جهت اقدامات پیشین آزادسازی مزارع بویژه در منطقه امن توران، اطراف چشمه جنیرد، حرب و تلخاب انجام و میزان قابل توجهی دام از منطقه خارج شده است. خریداری سامانههای عرفی نیازمند تعامل با مردم محلی و دامداران منطقه است، زیرا جلب همکاری مردم برای واگذاری حقوق آبا و اجدادیشان بدون رضایت آنان امکانپذیر نیست.
پورمیرزایی، مدیرعامل انجمن یوزپلنگ ایرانی با اشاره به عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست در ایمنسازی جاده عباسآباد - که به عنوان قتلگاه یوز شناخته میشود- میگوید: چرا ۵ کیلومتر فنسی که ماحصل کمپین سازمانهای مردم نهاد و مشارکت مردمی برای فنسکشی اطراف جاده بود، دپو شده است؟ چرا جواب نامههای ما را هم نمیدهند؟ چرا ۲۰ میلیارد تومان در نظرگرفته شده از سوی وزارت راه و شهرسازی برای ایمنسازی جاده را پیگیری نمیکنند؟
ابدالی درباره سرنوشت بودجهای که از سوی وزارت راه برای ایمنسازی جاده عباسآباد در نظر گرفته شد، گفت: قرار شد ۲۰ میلیارد تومان برای فنسکشی جاده عباس آباد- میامی تخصیص یابد که هنوز محقق نشده و اقدامی در زمینه فنسکشی آغاز نشده است. با وجود تلاش و خواست دستگاههای ذیربط یعنی وزارت راه وشهرسازی و سازمان برنامه مسیر قانونی برای انتقال این پول به سازمان حفاظت محیط زیست پیدا نشده است، لذا سازمان حفاظت محیط زیست طی مکاتبهای به وزارت راه پیشنهاد کرده است که رأساً با پیمانکار برای ایمنسازی این راه اقدام کند. در حال حاضر منتظر پاسخ سازمان راهداری در این خصوص هستیم. بر این اساس یک محدوده حدود ۷۰ کیلومتری تعیین شده بود که قرار بود بخشی از آن نورپردازی و بخشی هم فنس کشی شود. همچنین در بخشهایی که فنسکشی انجام میشد، قرار بود زیرگذرها و آبگذرها نیز مرمت شوند، بهطوری که یوزها بتوانند از زیر آنها عبور کنند. سازمان راهداری اعتباری معادل ۲۰ میلیارد تومان دیگر برای ایجاد روشنایی و آرامسازی جاده اختصاص داده است که تاکنون نورپردازی حدود ۲ کیلومتر عملی شده است تا هم دید راننده و هم حیوان در زمان عبور از جاده بهتر شود. اتفاقات خوبی درباره تابلوهای هشدار، آگاهی و اطلاعرسانی هم افتاده و تعدادی تابلو و بنر طراحی و در محل نصب شده است.