استقبال از سوغات موسیقی و نمایش ایرانی برای فرانسه
نیلوفر شادمهری
رایزن ایران در فرانسه
همزمان با ایام شهادت حضرت فاطمه زهرا (س)، گروه موسیقی «بوم و بر» با طراحی، آهنگسازی و کارگردانی آریا عظیمی‌نژاد در سالن اودیتوریوم پاریس با کنسرت-تعزیه «Le Protecteur» (به معنای حمایت کننده) راوی مجلس تعزیه «حضرت عباس علیه‌السلام» شد. ابعاد اهمیت رویدادی که در فرانسه برگزار شد، متعدد و وسعت آن زیاد است. فرانسه مرکزی برای اجرای انواع برنامه‌های هنری باکیفیت محسوب می‌شود و از سویی دیگر حاوی جمعیت قابل توجهی از مسلمانان است در حالی که تقریباً هیچ برنامه هنری تراز اولی با هدف این قشر از مخاطبان اجرا نمی‌شود. عدم اجرای برنامه‌های هنری حرفه‌ای خوش ساخت با محتوای دینی سبب شده جامعه مذکور الگویی برای ساخت و تولید چنین تغذیه‌های فکری نداشته باشند. در حالی که ما در ایران پس از سال‌ها تلاش و آزمون و خطا و نیز به واسطه مجموعه‌ای از تئوری‌های ایجاد شده توسط هنرمندانی که خود، تجربه تولید اثر را نیز دارا بوده‌اند شاهد نمونه‌های متکامل و متعددی از آن هستیم که اگرچه برای ایرانیان امری عادی است اما در این نقطه جغرافیایی و در میان این اجتماع یک پدیده محسوب می‌شود. این اقدام علاوه بر تأمین خوراک فرهنگی و نشر فرهنگ ایرانی، به نوعی سیاستگذاری برای تولید آثار این‌چنینی در فرانسه نیز محسوب می‌شود که به خودی خود بسیار ارزشمند است و من نام آن را «صدور الگوی تولید اثر فرهنگی» می‌گذارم. لازم به ذکر است مخاطب ما تمام افراد و خانواده‌هایی بوده‌اند که تمایل به دیدن برنامه هنری باکیفیت سالم داشته‌اند، اعم از مسلمان و غیرمسلمان. زیرا بسیاری از خانواده‌ها که تمایل دارند بتوانند به همراه فرزندانشان برنامه سالم و به دور از صحنه‌ها، حرکات و مفاهیم ناهنجار ببینند نیز با مشکل مواجه هستند. در رویداد برگزار شده نیز بسیاری از حاضران مسلمان نبودند اما بازخوردهایی بسیار عالی از برنامه به ما دادند.
بر اساس سیاستی که در رایزنی فرهنگی ایران در فرانسه تعریف کرده‌ایم، به برنامه‌های متعددی در شاخه‌های متنوع فکر شده که اگر خدا بخواهد به ترتیب اجرا خواهند شد. از آنجا که کیفیت و سطح برنامه‌ای که اجرا می‌شود بسیار برایمان موضوعیت دارد، طبیعتاً برای هرکدام زمان قابل توجهی صرف طراحی و برنامه‌ریزی می‌شود اما قصد داریم برنامه‌ها را به نوعی پیش ببریم که در سایر کلانشهرهای فرانسه نیز بتوانند اجرا شوند.
اما مشکلاتی هم در این مسیر وجود دارد. مشکلات این حوزه مربوط به ترجمه کردن مفاهیمی است که مخاطب غیر شیعه با آن ابداً آشنایی نداشته و مخاطب شیعه نیز از آنجا که فرهنگ دیگری دارد به گونه‌ای دیگر آن را می‌شناسد. کار بسیار زیادی در این حیطه انجام شد و درنهایت با معادل‌یابی بسیاری از مفاهیم و معناها در فرهنگ فرانسوی روایت به گونه‌ای تعریف شد که محتوای اصلی بدون تغییر انتقال یابد. البته که چنین موضوعاتی یک روی غیر ظاهری و غیر مادی نیز دارند که درک آن به پیشینه فرهنگی و معنوی خود مخاطب برمی‌گردد که در اختیار ما نیست و بسیار هم تأثیرگذار است.
درنهایت استقبال مخاطبان از اثر بسیار عالی رقم خورد. از همان میانه‌های اجرای برنامه که صدای گریه حضار به گوش می‌رسید تا تشویق‌هایی که پس از اتمام نمایش در میان اشک‌هایی که بر زمین می‌ریخت قطع نمی‌شد، همه و همه حاکی از میزان رضایت حاضران بود. لحظاتی پس از اتمام برنامه من شخصاً با حجم زیادی از مراجعان مواجه بودم که خواستار تکرار این برنامه، روایت شخصیت‌های دیگر واقعه کربلا به منظور آشنایی بیشتر خود و فرزندانشان و نیز اجرای برنامه‌های مکرر دیگری از این دست بودند و همگی قدردان ایران و هنرمندانش بودند که شرایط را برای دیدن چنین اثر زیبایی فراهم آورده است. حتی در روزهای پس از اجرای برنامه نیز تماس‌های مکرری داشتیم که از ما درخواست می‌کردند منابع مطالعاتی را در مورد حضرت ابوالفضل العباس(ع ) به آنها معرفی کنیم. علاوه بر این، بسیاری هم مراجعه می‌کنند و از ما توضیحات بیشتری برای آشنایی با این خاندان مکرم می‌خواهند. از تأثیرگذارترین لحظات برای شخص من مراجعه غیرمسلمانی بود که با چشمانی اشکبار از من توضیحاتی درباره حضرت ابوالفضل(ع) خواست و پرسید چرا با این خانواده چنین رفتاری شد؟
گروه برگزارکننده این برنامه روایتگر بخشی از واقعه کربلا برای مخاطب فرانسوی شدند و آقای عظیمی‌نژاد به عنوان یکی از بهترین آهنگسازان کشورمان که در زمینه تبدیل این مفاهیم به آثار موسیقایی بسیار هنرمندانه و پیشرو عمل می‌کند، مسبب شکل‌گیری این اثر بود و همکاری نزدیک با این هنرمند تجربه بسیار ویژه و اثرگذاری بود که به یاری خدا ادامه خواهد داشت. برای رایزنی فرهنگی ایران در پاریس نیز جای شکر و افتخار دارد که با حمایت‌هایش سهمی در بروز و ظهور این رخداد بسیار بزرگ و ارزشمند داشته است.
برگرفته از تسنیم