معرفی شانس‌داران «اسکار 2024»
از فیلم دراماتیک نولان تا نئووسترن اسکورسیزی
وصال روحانی
خبرنگار
در فاصله دو ماه و اندی تا اهدای مراسم اسکار 2024 به نظر می‌رسد دو فیلم بیشترین اقبال را برای تصاحب این جوایز از جمله جایزه برترین فیلم داشته باشند؛ «اوپنهایمر» کار دراماتیک و سیاسی اخیر کریستوفر نولان و «باربی» واپسین ساخته گره‌تا گرویک که دومی یک کمدی - درام است. پیشتازی این دو فیلم در میان صدها فیلم ساخته شده در طول سال 2023 و حدود 30 فیلم که شاخص‌تر از بقیه آثار امسال بوده‌اند، زمانی هویداتر شد که کاندیداهای گلدن گلوب دومین جایزه بزرگ سینمای جهان در دهه سوم آذرماه معرفی شدند. در این میان «باربی» که به دنیای تجارت و مد و فروش هنگفت عروسک‌ها واسباب‌بازی‌های ویژه می‌پردازد، به نامزدی در 9 شاخه از جوایز گلدن گلوب نایل آمد و «اوپنهایمر» که زندگی جی‌رابرت اوپنهایمر خالق و تکوین‌کننده بمب اتمی و جنایات عظیم برخاسته از آن را تشریح می‌کند، 8 کاندیدا به‌دست آورد. باربی با کاندیدایی‌اش در 9 شاخه همپا با فیلم «کاباره» (محصول 1972) به دومین رکورددار نامزدی در تاریخ اهدای جوایز گلوب تبدیل شد و البته این فیلم پرفروش‌ترین اثر سینمایی سال رو به پایان (2023) جهان هم بوده است. «اوپنهایمر» هم در جدول پرفروش‌ترین‌های سال در جایگاه سوم قرار دارد و به موفق‌ترین کار تجاری طی دوران تقریباً 30 ساله فیلمسازی کریستوفر نولان تبدیل شده است. با توجه به اینکه در جوایز گلدن گلوب قسمت بهترین فیلم به دو بخش دراماتیک و غیر‌دراماتیک (کمدی یا موزیکال) تقسیم شده، به نظر می‌رسد که هر دو فیلم در قسمت‌های مربوطه اول شوند. با چنین نگاهی «اوپنهایمر» گلدن گلوب بهترین فیلم دراماتیک سال را تصاحب می‌کند و گلوب برترین فیلم غیر‌دراماتیک هم به «باربی» خواهد رسید.
حضور مجدد مدعی همیشگی در جمع شانس‌داران
پیش از به‌وجود آمدن چنین باورهایی، فیلم غیر دراماتیک «چیزهای حقیرانه» (یا «چیزهای کوچک») هم از شانس‌داران اصلی تصاحب اسکار برترین فیلم به حساب می‌آمد ولی اکنون فقط کاندیدا شدنش در این شاخه محرز به‌نظر می‌رسد. به این ترتیب سومین فیلم در رده شانس‌داران را پس از اوپنهایمر و باربی باید «قاتلان ماه کامل» (یا «قاتلان ماه گُل») آخرین ساخته مارتین اسکورسیزی سینماگر مؤلف و مسن امریکایی تلقی کرد که یک کار دراماتیک و تاریخ‌محور و نئووسترنی ویژه است. این فیلم برای رسیدن به مجسمه طلایی بهترین فیلم سال بدون اقبال نیست، اما پیروزی‌های محتمل‌تر آن در برخی شاخه‌های اصلی دیگر خواهد بود. محتمل‌ترین این پیروزی‌ها در شاخه برترین بازیگر زن نقش اول
است.
آنجا که لیلی گلداستون با ایفای نقش زن سرخ‌پوست رنج‌کشیده و حق‌طلب به‌رغم به نمایش گذاشتن چهره‌ای سنگی و عاری از هرگونه احساس به اعتماد اکثر ناظران بهترین بازی سال را ارائه داده و پیروزی‌اش در شاخه بهترین بازیگر زن نقش اول محرز است. دو بازیگر اصلی‌تر و مرد این فیلم البته رابرت دونیرو مسن و مشهور و لئوناردو دی‌کاپریو میانسال و سرشناس هستند که بخت زیادی برای نامزدی اسکار بهترین بازیگر مرد نقش دوم دارند. بواقع از زمان شروع کار فیلمسازی اسکورسیزی و بویژه از 1973 به بعد کمتر سالی بوده که فیلم‌های او در جمع مدعیان اسکار نباشد و در چند شاخه کاندیدا نشود.
زمانی برای تبلیغات و معرفی نامزدها
«اسکار 2024» که نود و ششمین دوره اهدای این جوایز به‌شمار می‌آید، نامزدهایش در هر یک از شاخه‌های 24 گانه را عصر روز سه‌شنبه 3 بهمن معرفی می‌کند و مراسم اهدای جوایز یکشنبه شب 20 اسفند به وقت امریکا خواهد بود که به وقت تهران مقارن با ساعات 4 تا 5 صبح دوشنبه 21 اسفند خواهد شد. مراسم مثل معمول در تالار «دالبی تیاتر» شهر لس‌آنجلس امریکا برگزار می‌شود و جزئیات و دیگر نکات مهم آن طی هفته‌های پیش‌رو تبیین و رسانه‌ای خواهد شد. در این حدفاصل زمانی، فیلم‌ها و هنرمندان مدعی به انواع فضاسازی تبلیغاتی متوسل می‌شوند تا صاحب شانس فزون‌تر برای تصاحب اسکار شوند.
انتقال فضای گلوب به اسکار
«اوپنهایمر» که محصول کمپانی یونیورسال پیکچرز است، تقریباً در هر شاخه‌ای که احتمال نامزدی‌اش برای گلدن گلوب وجود داشت، به این مهم نایل آمد و سه شاخه آن مربوط به قسمت‌های بازیگری
می‌شود. کیلیان مورفی که نقش اصلی یعنی جی رابرت اوپنهایمر خالق بمب اتمی را بازی می‌کند، نامزد بهترین بازیگر مرد دراماتیک است و امیلی بلانت که نقش همسر او را بازی می‌کند، کاندیدای برترین هنرپیشه زن دراماتیک است و نام رابرت داونی جونیور هم در میان نامزدهای بهترین بازیگران مرد مکمل آمده است.
به نظر می‌رسد این فیلم همه قابلیت‌های لازم برای درو کردن چندین اسکار را هم دارد که مهم‌ترین آن مجسمه طلایی بهترین فیلم است.
در عین حال اگر پیروزی «اوپنهایمر» را در شاخه‌های بهترین فیلم دراماتیک و برترین کارگردانی در جوایز گلوب حتمی بدانیم، مشخص نیست که با توجه به رقابت فشرده در سایر قسمت‌ها، جوایز دیگر به این فیلم برسد ولی اگر «اوپنهایمر» در این زمینه هم موفق باشد، دستاوردهایش در گلوب خواه ناخواه به فضای اسکار هم بسط خواهد یافت.
احتمال‌هایی که بالا و پایین شد
با توزیع جوایز اکثر مجامع سینمایی طی ماه آذر و 15 روز نخست دی‌ماه، میزان مطرح بودن و شانس توفیق برخی فیلم‌ها و هنرمندان نیز در مراسم اسکار بالا و پایین شد و اقبال بعضی‌ها بیشتر از گذشته و شانس برخی نیز کمتر شد. یکی از آنها «منطقه مورد‌نظر» فیلم دراماتیک و تاریخی جاناتان گلیزر است که از رمان سال 2014 مارتین ایمیس با همین نام اقتباس شده است. این فیلم از سوی مجمع منتقدان لس‌آنجلس که از معتبرترین و قدیمی‌ترین نهادهای سینمایی است، به‌عنوان بهترین فیلم سال انتخاب شد و جایزه برترین کارگردانی هم به گلیزر اهدا شد و میکا لروی هم جایزه سراینده برترین موسیقی متن را به‌دست آورد. یک جایزه هم به ساندرا هولر تعلق گرفت که بهترین بازیگر زن سال از سوی این مجمع تلقی شد. دیگر برنده بزرگ جوایز مجمع منتقدان لس‌آنجلس «آناتومی یک سقوط» بود که سه جایزه برد و نامزد چهار گلدن گلوب هم شده و کاندیدا شدنش برای چند اسکار هم قطعی به نظر می‌رسد. البته یک برنده بزرگ دیگر در انتخابات این مجامع سینمایی «قاتلان ماه کامل» بود که مجمع منتقدان نیویورک آن را بهترین فیلم سال شناخت.
سه فهرست از شانس‌داران اصلی
با این توضیحات بد نیست مروری داشته باشیم بر نام تمام فیلم‌هایی که احتمال نامزد شدن‌شان برای تصاحب اسکار برترین فیلم سال مطرح است زیرا هرچه باشد این شاخه همچنان مهم‌ترین قسمت جوایز اسکار و کسب آن برای هر استودیویی یک افتخار است. 10 شانس‌دار اول اوپنهایمر، باربی، قاتلان ماه کامل، چیزهای حقیرانه، جامانده‌ها، رهبر ارکستر (یا «استاد»)، زندگی‌های قبلی، منطقه مورد‌نظر، داستان امریکایی و مه - دسامبر هستند. 10 اقبال‌دار دوم که برخی‌شان ممکن است به قیمت قربانی کردن یک یا چند فیلم فهرست اول به جمع کاندیداهای اسکار برترین فیلم سال بپیوندند، اینها هستند: آناتومی یک سقوط، اسپایدرمن: بر فراز دنیای عنکبوتی، هوا، ریشه (یا «اصل»)، فراری، چنگ آهنین، سالت‌برن و طعم چیزهای مختلف. فهرستی حاوی نام شانس‌داران سوم هم وجود دارد که احتمال کاندیدا شدن‌شان برای اسکار برترین فیلم سال اگر چه اندک است اما غیر‌ممکن نیست. همه ما غریب‌ها، ناپلئون، پسرک و هرون، Rustin، توت فرنگی، حافظه، پریسیلا، اتاق معلمان، جامعه برفی و پسران در قایق در این لیست قرار می‌گیرند. با اعلام اسامی نامزدهای اسکار برترین فیلم سال که 9 یا 10 اثر سینمایی را دربرمی‌گیرد، در روز 30 بهمن بیش از پیش می‌توان سیمای فاتح احتمالی را رؤیت کرد ولی فقط در روز 21 اسفند که تاریخ اهدای این جوایز است، می‌توان فیلم برنده را دور از هر شکی شناخت و در احوالات آن دقیق‌تر شد و دلایل پیروزی‌اش را بازشناسی کرد. سال پیش در نود و پنجمین دوره اسکار جایزه برترین فیلم به کار علمی - تخیلی و حادثه‌ای «همه چیز، همه‌جا به‌طور همزمان» ساخته دانیل کوان و دانیل شینرت تعلق گرفت.