روایت تکان‌دهنده از قتل‌عام آوارگان فلسطینی
علی‌الله سلیمی
نویسنده و منتقد ادبی
قتل‌عام آوارگان فلسطینی توسط رژیم صهیونیستی، یکی از سیاست‌های ثابت و غیرانسانی این رژیم غاصب است که تاریخ نمونه‌های بسیاری از آن را به خود دیده است. از جمله، قتل عام «صبرا و شتیلا» که موضوع کتاب «بررسی یک قتل عام: صبرا وشتیلا» به قلم آمنون کاپولیوک، روزنامه‌نگار شهیر فرانسوی شده است. این قتل‌عام یکی از دلخراش‌ترین کشتارهای صورت گرفته است که در جریان جنگ داخلی لبنان در سال 1982 روی داد. «شتیلا»، یک اردوگاه آوارگان فلسطینی و «صبرا»، محله مجاور آن در جنوب غربی «بیروت»، در پایتخت لبنان واقع شده‌اند. این آوارگان فلسطینی قربانیان «نکبه» 1948 یا به زبان عربی «فاجعه» بودند که از پاکسازی قومی خشونت‌آمیز رژیم صهیونیستی علیه فلسطین در پی تأسیس این رژیم، آواره شده بودند. اما بین 16 تا 18 سپتامبر 1982، آوارگانی که در شتیلا و صبرا به همراه غیرنظامیان لبنانی زندگی می‌کردند، با هماهنگی ارتش رژیم صهیونیستی مورد حمله قرار گرفتند. در جریان این قتل‌عام دسته‌جمعی، در طول دو روز بین دو هزار تا سه هزار و 500 آواره فلسطینی و غیرنظامی لبنانی کشته شدند. این موضوع مهم تاریخی که دستمایه نگارش کتاب «بررسی یک قتل عام: صبرا و شتیلا» شده، حاصل پژوهش‌های آمنون کاپولیوک است که همان طور که خود گفته، ضمن حضور در محل فاجعه صبرا و شتیلا، اسناد بسیاری را مورد بررسی قرار داده و در نهایت نتیجه می‌گیرد که ارتش اسرائیل می‌بایست مسئولیت آنچه را در اردوگاه‌ها، نزدیک به هفت روز در اواسط ماه سپتامبر می‌گذشت، برعهده گیرد و عذرخواهی کند. او مشخص می‌سازد مسئولان عالی‌رتبه کشوری و لشکری اسرائیل حداقل از این جنایت هولناک باخبر بوده و از آن حمایت کرده‌اند. متن اصلی، ترجمه کتاب «بررسی پرونده یک جنایت، صبرا و شتیلا» است که تنها دو ماه پس از واقعه در نوامبر سال 1982 به همت نویسنده، به زبان فرانسوی و در پاریس چاپ و منتشر شده است. نویسنده در مقدمه‌ای بر این کتاب می‌نویسد: «تحقیق ارائه شده حاصل کاری است که در فردای روز قتل عام «صبرا و شتیلا» شروع شده است. این تحقیق بر پایه شهادت ده‌ها اسرائیلی نظامی و غیرنظامی، فلسطینی‌ها، لبنانی‌ها و روزنامه‌نگاران خارجی استوار شده است. من وسیعاً از روزنامه‌های اسرائیلی، لبنانی و بین‌المللی و همچنین از پرونده‌های موجود در کمیسیون تحقیقات قضایی اسرائیل، اعترافات شفاهی در صحن کنست (پارلمان اسرائیل)، بخش شنود خاورمیانه‌ای رادیو اسرائیل، تلکس خبرگزاری‌های بین‌المللی و نیز اسناد دست اول اسرائیلی، فلسطینی و لبنانی در این تحقیق استفاده کرده‌ام. به منظور دقت بیشتر در این تحقیق، تمامی مدارک و استناداتی را که اساس آنها چندان مورد تأیید نبوده است، حذف و فقط به مدارک و شواهدی استناد کرده‌ام که به نوعی کاملاً مطمئن و قابل تأیید بوده‌اند.»
کتاب حاضر با یک مقدمه و همچنین پیشگفتار شروع و در آن به موضوعات «پوگروم‌ها در روسیه»، «ماجرای دریفوس در فرانسه»، «جنگ جهانی اول و دوم»، «کشتار یهودیان؛ واقعیت‌ها و حقیقت‌ها»، «هدف و نتیجه این توطئه‌ها و تبلیغات» و «جنایات صهیونیستی- انگلیسی» اشاره شده است. در ادامه، بخش یکم کتاب با عنوان «سه‌شنبه چهارم سپتامبر 1982» شروع و با «مقدمات عملیات مشت آهنین» به سرانجام می‌رسد. همچنین بخش دوم کتاب، با عنوان «چهارشنبه پانزده سپتامبر»، مطلبی با عنوان «اسرائیل پایتخت یک کشور عربی را اشغال می‌کند» دارد. بخش سوم کتاب هم به «پنجشنبه شانزدهم سپتامبر» اختصاص یافته با مطلبی با عنوان«دوستان ما وارد اردوگاه می‌شوند.» در ادامه، مطلب «جمعه سیاه»، مطلب بخش چهارم (جمعه هفدهم سپتامبر) شده است. نویسنده همچنین برای بخش پنجم (شنبه هجدهم سپتامبر) مطلبی با عنوان «در چنین عملیات‌هایی اسیر وجود ندارد» آورده است. در بخش بعدی، ششم کتاب (یکشنبه نوزدهم سپتامبر)، عنوان انتخابی برای مطلب اصلی، «برادران، یکدیگر را می‌کشند ولی یهودیان متهم می‌شوند!» است. همچنین مطلبی با عنوان«جنایات جنگی در بیروت» برای بخش هفتم و پایانی کتاب (دوشنبه بیستم سپتامبر) قرار داده است. بخش پایانی کتاب هم به تصاویر مرتبط با موضوع کتاب اختصاص یافته است.