سمیه افشین فر
خبرنگار

 
کادر پرستاری به عنوان پیشقراول و خط مقدم درمان، گاه مورد خشونت کلامی و فیزیکی از سوی بیماران و همراهان بیماران قرار می‌گیرد. شلوغ بودن اورژانس بیمارستان‌ها به عنوان اولین محل مراجعه بیماران و همراهان آنها به مراکز درمانی، همواره با حاشیه‌های زیادی همراه است که از جمله آنها، می‌توان به کتک کاری و ضرب و شتم بین مراجعه کنندگان و کادر بیمارستان اشاره کرد. در این بین، کادر پرستاری و تیم پزشکی، بیش از سایر پرسنل اورژانس در معرض انواع خشونت‌ها و تهدید‌های بیماران و همراهان آنان قرار دارند. این روزها گزارش‌های متعددی از گوشه و کنار کشور در خصوص ضرب و شتم کادر درمان به گوش می‌رسد. جمعه گذشته (17 آذرماه) پرستار بیمارستان شهید جلیل شهر یاسوج توسط همراه بیمار از ناحیه چشم مجروح شد؛ این دومین مورد ضرب و شتم پرستار و درگیری در این مرکز آموزشی و درمانی ظرف دو هفته گذشته است. نکته مهم این است که به نظر می‌رسد بررسی و تحقیق کاملی درباره حقوق متقابل بیمار و کادر درمان در کشورمان انجام نشده است.
هیچ کس حق توهین به دیگری را ندارد
دکتر سید مهدی حجتی، حقوقدان و وکیل پایه یک دادگستری در گفت‌و‌گو با «ایران» با اشاره به اینکه در حوزه درمان و حقوق متقابل بیمار و بیمارستان در ایران، با خلأ وجود قانون خاص در این زمینه مواجه هستیم می‌گوید: «در صورتی که در این زمینه درگیری و زد و خوردی میان بیمار یا همراهان وی در بیمارستان با کادر درمان و بالعکس صورت گیرد، مقررات عمومی بر این حوزه حاکم است.»
وی تأکید کرد: «در این زمینه باید فرهنگ‌سازی انجام شود و رعایت قانون و احترام به حقوق دیگران در هر شرایطی نهادینه شود. کسی حق توهین یا تعدی به دیگری را ندارد.»
تعقیب کیفری در انتظار متخلفان
این حقوقدان می‌گوید: «بی تردید هیچ کس اعم از بیمار و همراهان وی حق اهانت به کادر درمان و بیمارستان را ندارد و هرگونه توهین به این افراد، جرم و مشمول مقررات ماده 608 کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی است. در صورت شکایت فردی که مورد اهانت قرار گرفته است، تعقیب کیفری آغاز می‌شود و چنانچه رفتار فرد با قدرت نمایی و هیاهو، جنجال و حرکات غیر متعارف نیز همراه باشد بر مبنای مقررات ماده 618 همان قانون ممکن است به حبس از سه ماه تا یک سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم شود. در صورت ایراد ضرب و جرح و صدمه عمدی نیز بحث دیه یا قصاص عضو و حسب مورد مجازات حبس در صورت نقص عضو متوجه مرتکب خواهد بود که همه این موارد در قوانین عمومی حوزه حقوق کیفری مورد پیش‌بینی قرار گرفته است.»
منشور حقوق بیمار جنبه ویترینی دارد
این حقوقدان با انتقاد از اینکه منشور حقوق بیمار در ایران «صرفاً جنبه ویترینی و تزئینی و ارشادی» دارد تأکید می‌کند: «واقع امر این است که منشور حقوق بیمار در ایران صرفاً جنبه ویترینی و تزئینی و ارشادی دارد و به نظر می‌رسد اراده‌ای برای اجرای دقیق آن در برخی مراکز درمانی وجود نداشته و تنها به قاب گرفتن آن اکتفا شده است؛ در حالی که باید در مورد این منشور آگاهی‌رسانی انجام شود و به کادر درمان به صورت مبسوط و دقیق آموزش داده شود تا قصوری در این زمینه توسط آنها در رابطه با بیماران صورت نگیرد. از طرفی بیماران و همراهان آنان نیز باید از مفاد این منشور در بدو ورود به مراکز درمانی به طرق مقتضی مطلع شوند. به نظر می‌رسد بی‌اطلاعی بیماران و همراهان بیمار از منشور حقوق بیمار و نبود آموزش و فرهنگسازی همچنین کم توجهی برخی از اعضای کادر درمان به این موضوع، یکی از دلایل عمده وقوع درگیری در مراکز درمانی است.»
منشوری بدون ضمانت اجرا
دکتر حجتی می‌گوید: «در کشورهای دیگر بالاخص کشورهای اروپایی، آموزش کادر درمان و آگاهی‌رسانی و آموزش بیمار در سطح مطلوبی قرار دارد و بیمه درمانی و خدمات مربوط به حوزه درمان از مؤلفه‌هایی تبعیت می‌کند که زمینه وقوع درگیری و زد و خورد را تا میزان قابل توجهی از بین می‌برد. کادر درمان نیز در قبال قصور یا تقصیرات خویش با ضمانت اجراهای بسیار مؤثری مواجه است که بازدارندگی قابل توجهی دارد.»
وی می‌افزاید: «حتی همان جنبه ارشادی منشور حقوق بیمار در برخی مراکز درمانی کشورمان پررنگ نیست و متأسفانه این منشور تحت هیچ ضمانت اجرایی قرار ندارد تا بتواند در زمینه نقض حقوق بیماران بازدارندگی داشته باشد. همین امر باعث می‌شود کادر درمان در مواجهه با بیمار و همراهان او، خود را موظف به رعایت این حقوق نداند؛ در حالی‌که بر مبنای منشور حقوق بیمار، دریافت مطلوب خدمات سلامت حق بیمار است، اطلاعات باید به نحو مطلوب و به میزان کافی در اختیار بیمار و همراهانش قرار گیرد، حق انتخاب و تصمیم‌گیری آزادانه بیمار در دریافت خدمات سلامت باید محترم شمرده شود، ارائه خدمات سلامت باید مبتنی بر احترام به حریم خصوصی بیمار(حق خلوت) و رعایت اصل رازداری باشد و بیمار باید به نظام کارآمد رسیدگی به شکایات دسترسی راحت داشته باشد.»

بــــرش

رئیس سازمان نظام پزشکی در گفت‌و‌گوی تلفنی با معاون اجتماعی ناجا خواستار شد

مداخله پلیس برای جلوگیری از ضرب و جرح کادر درمان

رئیس کل سازمان نظام پزشکی با اشاره به اهمیت تأمین امنیت شاغلین حوزه سلامت در مراکز درمانی از پلیس خواست تا در جلوگیری از حوادث آسیب رسان و ضرب وجرح پزشکان و پرستاران، با نظام سلامت همراهی کند.
به گزارش روابط عمومی سازمان نظام پزشکی، محمد رئیس‌زاده دیروز در تماس تلفنی با سردار سعید منتظرالمهدی، معاون اجتماعی فراجا، از موضع‌گیری فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی در این زمینه و تأکید بر برخورد قاطع با اوباشگری در مراکز درمانی تشکر کرد.
وی با اشاره به اهمیت تأمین امنیت شاغلین حوزه سلامت در مراکز درمانی به طور جدی خواستار همراهی نیروی انتظامی در جلوگیری از ضرب وجرح پزشکان و پرستاران شد.
سخنگوی فراجا نیز در این گفت‌و‌گوی تلفنی با اشاره به ابلاغ دستورالعمل پلیس، از هماهنگی‌های لازم برای جلوگیری از تکرار چنین حوادثی خبر داد.
وی پیش از این گفته بود که اوباشگری دارای سطوحِ اقدامِ متنوعی شده و مختص به خیابان‌ها نیست و حالا شاهد هستیم که اوباشِ محلی در برخی بیمارستان‌ها به مردم و کارکنان مراکز خدمات درمانی تعدی می‌کنند؛ در مکانی که بیمار و تیمارگر باید در فضایی آرام، به روند بهبود و درمان بپردازند، شاهد صحنه‌هایی از رفتارهای نامناسب غیر انسانی برخی به اصطلاح همراهان بیمار و اراذل و اوباش هستیم.
وی تأکید کرده بود: بی‌شک درد و رنج همراهانِ بیمار را درک می‌کنیم و آنها را به شکیبایی دعوت می‌کنیم اما اجازه نمی‌دهیم به هر دلیلی، کادر درمان مورد حمله، هجوم، تعدی و ضرب و شتم قرار گیرند.
براساس این گزارش، در این زمینه مکاتباتی با دادستان کل کشور و فرمانده نیروی انتظامی توسط رئیس سازمان نظام پزشکی انجام شده است.