هما همت خواه
خبرنگار

دولت سیزدهم برای تنظیم بازار و کاهش قیمت گوشت گوسفندی و گوساله در بازار از محل تولید داخلی و واردات گوشت گرم و منجمد از کشورهای مختلف تلاش کرده است، اما همچنان قیمت گوشت در قصابی‌ها و واحدهای فروش بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزارتومان به دست مصرف کنندگان می‌رسد، این درحالی ‌است که چندی پیش آماری مبنی برکاهش کشتار دام زنده در کشتارگاه‌ها از مرکز آمار ایران نیز منتشر شد که همین امر زمینه سودجویی برای برخی را فراهم کرد، درحالی که برخی مسئولان و کارشناسان صنعت دام براین باورند که تأمین گوشت قرمز از شرایط خوبی برخوردار است، بنابراین باید تاکنون شاهد روند کاهشی قیمت در قصابی‌ها می‌شدیم که تاکنون محقق نشده است. برای بررسی بیشتر موضوع، خبرنگار «ایران» به سراغ «منصور پوریان» رئیس شورای تأمین دام کشور رفته است تا درباره آخرین وضعیت تولید دام زنده تا عرضه گوشت قرمز در بازار جویا شویم.

درباره وضعیت فعلی تولید دام زنده و گوشت قرمز بفرمایید، شرایط چگونه است؟
 در این ماه و در این فصل وضعیت تأمین از شرایط خوبی برخوردار است، زیرا علاوه بر تأمین خوب از محل داخلی، واردات به طور مستمر در دو بخش گوشت گرم و منجمد گوسفند و گوساله انجام می‌شود که گوشت گرم و منجمد گوسفندی روزانه تأمین می‌شود و موجود است. در بحث دام زنده گوسفندی و گوساله، قیمت هر کیلوگرم همچنان بین ۱۷۰ تا ۱۹۰ هزار تومان است و افزایشی در این خصوص نداشتیم.

 اخیراً آماری از مرکز آمار ایران مبنی بر کاهش کشتار دام در کشتارگاه منتشر شد، بنابراین همین امر باعث گرانی مجدد گوشت در قصابی‌ها شد، بفرمایید علت این موضوع چه بوده است؟
با توجه به تأمین دام زنده و لاشه گوشت وارداتی در کشور که باعث ثبات نسبی طی دو تا سه ماه اخیر شد، اکنون باید شاهد کاهش قیمت در بخشی از اقلام گوشتی می‌شدیم اما با آمار منتشره، برخی موج‌سازی‌ها در این خصوص صورت گرفت تا قیمت گوشت بیشتر از این کاهش نیابد و در واقع به قیمت منطقی واقعی خود نرسد.  این درحالی است که سلسله کشتارگاهایی در اطراف تهران داریم و تهران به عنوان یک مصرف کننده بزرگ گوشت در کشور به شمار می‌رود، همچنین ممنوعیت ورود و خروج دام زنده به استان‌های مختلف سبب این موضوع شده است.  در گذشته نیز بیشتر کشتارهایی که انجام می‌شد برای تهران بود اکنون که طی ماه‌های اخیر بیشترین گوشت مصرفی تهران از محل واردات گوشت گوسفندی و گوساله تأمین می‌شود، بنابراین کشتار دام زنده تهران اندکی کاهش یافته است. آنچه که سازمان آمار اعلام کرد کاهش کشتار به معنای کاهش جمعیت دام زنده نیست. بنابراین اکنون وضعیت موجودی گوشت گوسفندی و گوساله‌ای که داریم در بهترین شرایط خودش قرار دارد.
در روزهای آینده بعد از ثبات نسبی و خطی که داریم انتظار می‌رود با تأمین خوبی که در حال انجام است، شاهد کاهش قیمت در برخی اقلام پرمصرف گوشت باشیم و برنامه‌ریزی و مدیریت خوبی که در وزارت جهاد کشاورزی توسط قائم مقام انجام می‌شود مسیر خود را به خوبی طی می‌کند. در این هفته شاهد افزایش واردات گوشت گرم و منجمد گوسفندی و گوساله خواهیم شد. در بخش پرواربندی گوساله نیز، پروارهای خوبی شکل گرفته و این به تدریج وارد چرخه عرضه می‌شود و می‌بینیم اکنون شرایط گوشت کشور نرمال و خوب است.

به نظر شما چه کسانی از آمار مرکز آمار ایران بهره می‌برند؟
در پشت پرده این داستان مجموعه‌هایی که از گران بودن گوشت نهایت سود را می‌برند، به دنبال این هستند که قیمت دام و گوشت کاهش پیدا نکند درحالی که نرخ دام طی ماه‌های اخیر نه تنها افزایشی نبوده بلکه بین ۱۷۰ تا ۱۹۰ هزار تومان بوده که همین امر باعث ثبات شده است.در بحث لاشه گوشت قرمز نیز واردات به طور مستمر و روزانه وارد می‌شود و در حال توزیع در میادین میوه و تره بار و فروشگاه‌های زنجیره‌ای است. در گوشت منجمد نیز به همین گونه است، بنابراین ما که در بازار هستیم خلاف آنچه را که برخی می‌خواهند بازار را متلاطم نشان دهند، می‌بینیم.هر چیزی یک قیمت منطقی دارد، گوشت قرمز نیز از این موضوع مستثنی نیست. قیمت منطقی یک کیلوگرم گوشت در بازار کشور ما با احتساب هزینه‌های تولید و هزینه‌های جانبی بین ۳۵۰ تا ۴۲۰ هزار تومان در بدترین شرایط است. یعنی هزینه‌های تولید و حمل و نقل در نظر گرفته شده است، بالاتر از این رقم منطقی نیست و با منطق بازار و تولید هماهنگی ندارد.
بنابراین برخی با سوء‌استفاده از این فرصت سعی در فروش قیمت بالای گوشت دارند، به طور مثال اگر قیمت هر کیلوگرم گوشت حدود ۴۲۰ هزارتومان است سعی دارند این محصول را با قیمت‌هایی بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان بفروشند یا به دنبال بالا نگه‌داشتن قیمت‌ها هستند که سود‌آوری خود را توجیه کنند در حالی که این اقدام گران‌فروشی و اجحاف به مصرف کنندگان است.

با توجه به شرایط فعلی تولیدکنندگان، وضعیت نهاده‌های دامی چگونه است؟
در بخش نهاده، تأمین به سرعت در حال انجام است تا تولیدکنندگان با مشکل روبه‌رو نشوند، البته دام سبک مرتعی از علوفه دامی در مراتع بهره‌مند می‌شود اما استفاده کننده نهاده‌های دامی بیشتر دام سنگین شیری و گوشتی است و طبق گفته مسئولان نهاده به خوبی وارد شده و در سامانه بازارگاه در حال توزیع است و امیدواریم شرایط به جایی برسد که وضعیت بازار گوشت متعادل شود.

لطفاً آماری از جمعیت دامی کشور ارائه بفرمایید؟
در حال حاضر جمعیت دامی سبک (گوسفندی) کشور ۶۰ میلیون رأس است و با زایش‌های رخ داده در انتهای پاییز به نظر می‌رسد جمعیت دامی به ۶۵ میلیون رأس در دام سبک برسد و در بخش دام سنگین نیز ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار رأس دام شیری و گوشتی داریم که با احتساب دام‌های محلی این میزان به ۵.۵ میلیون رأس می‌رسد. احتمال ورود تعداد ۸۰۰ هزار رأس دام پرواری گوساله نیز وجود دارد که در فصل زمستان وارد می‌شود که نسبت به تولید دو ماه گذشته ما شرایط مطلوب خواهد شد و شرایط تولیدی ما خوب است. ما در انتظار کاهش قیمت در هفته‌های گذشته و این هفته بودیم، زیرا منابع تولید و تأمین ما خوب است. انتظار می‌رود در هفته آینده کاهش قیمت داشته باشیم. اکنون در استان خوزستان که شاهد بالابودن قیمت گوشت قرمز هستیم دلیلش ممنوعیت ورود و خروج دام به استان‌های مرزی برای جلوگیری از قاچاق دام زنده است، زیرا خوزستان دام‌هایی از استان‌های مجاور داشته که کشتار می‌شدند اما با ممنوعیت ایجاد شده ورود و خروج دام ممنوع شده بنابراین قیمت در استان افزایش یافته است. اکنون دام‌ها در استان‌های غربی و جنوب غربی و استان خوزستان در موقعیت زایش هستند، بنابراین دام کشتاری کاهش یافته است.

 دام پرواری وارداتی بیشتر از کدام کشورها تأمین می‌شود؟
 اکنون دام پرواری گوساله از کشور پاکستان تأمین شده که با ورود تدریجی لاشه این دام در بازار ما شاهد کاهش قیمت‌ها خواهیم بود، البته قرار است دام پرواری از کشورهای دیگر نیز تأمین شود که می‌تواند به مسأله بازار گوشت داخلی کمک کند. همچنین گوشت گوسفندی گرم به صورت انبوه وارد می‌شود و در اختیار مردم قرار می‌گیرد.

 سرانه مصرف در ایران چقدر شده است؟
 طبق آمارها سرانه مصرف گوشت کشور بین یک میلیون تا یک میلیون و ۱۰۰ هزار تن و تولید سالانه بین ۹۰۰ تا ۹۳۰ هزار تن است، بنابراین بخشی از این محصول از محل واردات تأمین می‌شود. بخشی از مصرف دهک‌های کم درآمد جامعه به سمت افزایش مصرف گوشت مرغ سوق داده شده که شاید اندکی کاهش مصرف گوشت را نشان دهد اما با توجه به افزایش جمعیت کشور و همچنین وجود حدود ۱۲ میلیون اتباع خارجی و جمعیت غیرایرانی است که می‌تواند در سرانه مصرف اثرگذار باشد. با وجود اینکه آمار دقیقی از وضعیت مصرف گوشت کشور نداریم اما تولید و مصرف بیانگر سرانه مصرف ۶ کیلوگرمی گوشت قرمز است. البته در جهان نیز به طور میانگین سرانه مصرف گوشت قرمز ۱۱ کیلوگرم است و در برخی کشورهای منطقه مصرف بی‌رویه گوشت قرمز دارند. به طور مثال در کشور عراق مصرف گوشت مرغ جایگاهی ندارد اما در کشور ما مصرف گوشت مرغ جایگاه خود را دارد.

روزانه چه میزان گوشت گوسفندی وارد کشور می‌شود؟
در حال حاضر واردات خوبی داریم، به نحوی که روزانه حدود ۲۵۰ تن تأمین و وارد می‌شود اما در برخی مواقع ۳۰۰ تن نیز وارد می‌شود و در گوشت گوساله نیز در روزهای آینده شاهد بیشتر گوشت گرم ستاد تنظیم بازاری خواهیم بود که باعث کاهش قیمت گوشت گوساله خواهد شد.

 درحال حاضر از کدام کشورها واردات گوشت انجام می‌شود و به نظر شما نیازمند به استمرار واردات هستیم؟
 اکنون از کشورهای ارمنستان، روسیه، رومانی، مغولستان، قرقیزستان، کنیا و استرالیا گوشت گرم گوسفندی و از پاکستان، روسیه و برزیل گوشت گوساله گرم و منجمد تأمین و وارد می‌شود. شرایط بازار گوشت قرمز به خصوص در فصل زمستان به دلیل افزایش مصرف نشان می‌دهد که درحال حاضر واردات به طور مستمر نیاز است و باید این مهم انجام شود تا بازار به تعادل برسد.

اکنون چندین ماه است علاوه بر تولید داخلی، واردات انجام می‌دهیم اما روی بازار قصابی‌ها خیلی تأثیری نداشته است، آیا راهکاری دارد؟
 گوشت‌های وارداتی بیشتر در سازمان میادین و فروشگاه‌های زنجیره‌ای عرضه می‌شود و بخش اندکی به کاسبان امین (قصابان منتخب) گوشت دولتی ارائه می‌شود که اینها رصد و پایش راحت‌تری دارد، بنابراین دولت گوشت وارداتی را بیشتر در اختیار این مراکز قرار داده است اما برای جلوگیری این موضوع باید گوشت وارداتی به قصابی‌ها تعمیم داده شود. همچنین به نظر می‌رسد کاهش قیمت‌ها و متعادل شدن بازار نیز در این موضوع دخیل است تا قیمت‌ها کاهش یابد، البته به طور قطع استمرار و تشدید نظارت‌ها بر عملکرد قصابی‌ها و واحدهای فروش در سطح شهرها امری اجتناب ناپذیر است.

عمده مشکل تولیدکنندگان دام سبک و سنگین را بفرمایید و راهکاری ارائه دهید؟
تولیدکنندگان ما بعد از تغییر نرخ ارز با مشکلات زیادی همچون افزایش قیمت نهاده‌های دامی و کاهش نقدینگی روبه‌رو شدند، بنابراین تأمین نقدینگی در واحدهای دامی باعث افزایش رونق تولید می‌شود، بنابراین دولت دام پروار را وارد کرد و در اختیار دامداران قرار داد. همچنین تولید قراردادی کار خوب و اثرگذار برای کاهش هزینه‌های تولید و کمک به دامداران است اما به طور حتم افزایش نقدینگی و ارائه وام‌های کم بهره می‌تواند در احیای دامداری‌ها و دامپروری‌ها به تولید داخلی کمک کند.