جبارآذین
منتقد ومدرس سینماوتلویزیون

چهل و دومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر، سومین دوره این جشنواره مهم و بزرگ سینمای ایران است که به همت متولیان جدیدسینما در دولت سیزدهم برگزار می‌شود. گرچه دو دوره پیشین از نظر برگزاری درحد قد وقامت فیلم فجروسینمای کشوربرگزارنشد، ولی نشانگر کوشش سازمان سینمایی برای تداوم واستمرارمقبول جشنواره بود. درکاستی‌های دو دوره قبل، نبود فیلم‌های مناسب و مورد پسند مدیران تازه سینماوتولید آنهادردولت قبل، کشاکش وجایگزینی متولیان جدیدسینمابه جای صندلی‌نشین‌های قبلی، نقش پررنگ داشتند، امابعداز بیش ازدوسال کرسی‌داری سینماتوسط مسئولان و مدیران جدیدوتمایل آنها به تغییردادن ریل سینمای لیبرال به سینمای مقاومت و دست وپنجه نرم کردن آنهابامشکلات ومعضلات سینماوسینماگران، به ظاهر دوره تازه برگزاری جشنواره فیلم فجر با رویکرد جدید برگزارخواهدشد. براساس اخبارمنتشرشده سازمان سینمایی تاکنون 106 فیلم، متقاضی شرکت درجشنواره شده‌اند. برخی ازفیلم‌ها تولیدسال گذشته و تعدادی دیگرمحصول سال‌جاری هستندکه اکنون به جزچندفیلم آماده، سایرآثار مراحل پایانی تولید را سپری می‌کنند. نکته قابل توجه و تأمل در جشنواره چهل و دوفیلم فجر، پررنگی حضور فیلم‌هایی است که بایاری، همکاری، هزینه و حمایت نهادها و سازمان‌های فرهنگی وهنری وسینمایی ازجمله بنیادفارابی، حوزه هنری و اوج و...تولیدشده‌اند. این حرکت به معنای یاری نهادهای سینمایی غیردولتی «به جزبنیادفارابی که از زیرمجموعه‌های سازمان سینمایی است» با سازمان سینمایی دولتی است که حاصل آن ساخته شدن چندین اثردفاع مقدسی و مقاومتی و فیلم‌هایی درباره رویدادهای چندسال اخیر سوریه و موشک‌باران تهران در دهه 60 است. درفیلم‌های متفاوت و با محتوای مقاومتی امسال جشنواره فیلم فجر، تماشاگران وهنرمندان ومنتقدان و اصحاب رسانه، شاهد پردازش هنری و سینمایی زندگی، مبارزات و مجاهدات چند شهید والامقام در فیلم‌ها خواهندبود. بعضی از این فیلم‌هاعبارتند از «مجنون» به کارگردانی مهدی شاه‌محمدی که به روایت زندگی و دلاوری‌های شهید زین‌الدین پرداخته است. امیرعباس ربیعی که پیش‌تر فیلم‌های لباس شخصی و ضد را ساخته است درفیلم جدیدخود به نام «نقطه صفرزمین» ضمن پرداختن به حادثه تلخ زلزله وزندگی زلزله‌زدگان بم بخشی از زندگی و مجاهدات تأثیرگذار شهید احمد کاظمی فرمانده وقت نیروی هوایی سپاه را درمساعدت وکمک به زلزله‌زدگان بازنمایی سینمایی کرده است. فیلم دوم محمد عسگری، کارگردان فیلم تحسین شده اتاقک گلی، به نام آسمان غرب، بخش‌هایی از زندگی شهیدشیرودی را دستمایه قرارداده است. درفیلم مؤمن ساخته هادی مقدم‌دوست، گوشه‌هایی اززندگی و تلاش‌های شهیدحسین همدانی تصویرشده است. دانش اقباشاوی در فیلم اسفند به زندگی سردار علی هاشمی پرداخته است. و این همه، بیانگر تلاش مشترک متولیان سینما و هنرمندان برای نزدیک کردن سینمای ایران به ارزش‌ها وآرمان‌های ملی و دینی و اجتماعی و فرهنگی کشور است. درواقع تماشاگران جشنواره چهل ودوم فیلم فجر، امسال نسبت به دوره‌های گذشته، با فیلم‌های معناگرا و مقاومتی و دفاع مقدسی بیشتری روبه‌رو می‌شوند. بااین حال این حرکت خوشایند و قابل تحسین به مفهوم موفقیت در تغییر ریل سینما نیست و این تازه آغازراه است.همان گونه که بارها گفته ونوشته‌ام، تغییر ریل سینما، یک حرکت بزرگ فرهنگی وتاریخی است که به زمان، دانش وتخصص‌‌‌، تغییرات بنیادین فکری، ساختاری، مدیریتی، اجرایی، اداری ومناسباتی درسینما نیازدارد و بایدتوجه داشت که تغییرریل قبلی که بیش ازسه دهه برسینمای ایران حاکمیت داشته به این سادگی‌ها مقدور و میسرنیست وکاروبرنامه وکوشش مستمر تمام اهالی سینما را می‌طلبد. افزون براین باید به یاد داشت که توجه بیش از حد به تولیدات مقاومتی، به لزوم وجودتنوع موضوعی تولیدات سینمایی درگونه‌های اجتماعی، کمدی، پلیسی خانوادگی و...لطمه نزند!