سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور روز گذشته در کاخ سعدآباد میزبان «میگل دیاز کانل»، رئیس جمهور کوبا بود که بعد از بیش از دو دهه از سفر یک رئیس جمهور از این کشور به تهران سفر کرده بود. امضای بیانیه مشترک تعمیق روابط راهبردی، امضای 7 سند همکاری و تأکید رؤسای جمهوری دو کشور بر تعمیق رابطه تهران و هاوانا در ابعاد سیاسی و اقتصادی از جمله رویدادهای مهم حضور روز گذشته «میگل دیاز کانل» در تهران بود.
این سفر در حالی صورت گرفته است که گرچه رابطه ایران با کشورهای حوزه امریکای لاتین که از نظام‌های سوسیالیستی برخوردارند به سبب رویکردهای مشترک ضد امپریالیستی از همان سال‌های نخست انقلاب رابطه‌ای مبتنی بر احترام و همراهی تلقی می‌شد اما رفت و آمد در سطوح بالا نخستین بار با سفر فیدل کاسترو، رهبر فقید انقلاب کوبا به ایران در آغاز دهه 80 شمسی رقم خورد؛ روابطی که در فراز و فرود تاریخی مناسبات، برای توسعه‌اش تلاش شد اما به هر دلیل چندان از رفت و آمدها و حضورهای رسمی و سمبلیک پیش‌‌تر نرفت و با یک رابطه راهبردی و مؤثر فاصله داشت.

دیپلماسی احیای ظرفیت‌ها
 با آغاز به کار دولت سید ابراهیم رئیسی، روابط ایران با کشورهای امریکای لاتین و به‌ طور ویژه کوبا و ونزوئلا در سطحی از ائتلاف راهبردی و در هم تنیدگی قرار گرفته است. تأمین متقابل نیازهای حیاتی در شرایطی که هم ایران و هم کوبا با تحریم‌های گسترده امریکایی مواجهند امری است که سبب شده دو کشور با فاصله هزاران کیلومتری که برای رسیدن به یکدیگر باید از سه دریا و یک اقیانوس عبور کنند بتوانند به نحو عملیاتی به حمایت از یکدیگر در برابر تحریم‌ها و مشکلات داخلی و خارجی بپردازند. این وجوه همکاری در زمینه‌های پزشکی و دارویی، فناوری و همکاری‌های پولی و بانکی و فروش تجهیزات پالایشگاهی و مواد خوراکی پدیدار شده است. در همین راستا سیاست دولت سیزدهم در پایه‌ریزی رابطه ایران با کشورهای امریکای لاتین علاوه بر پیگیری معقول و قابل اجرای اهداف سیاسی، مهیا کردن زمینه مراودات جدی اقتصادی با این دسته از کشورها قرار گرفته است.
تعمیق روابط راهبردی و امضای اسناد همکاری
رؤسای جمهور ایران و کوبا پس از گفت‌و‌گوهای مفصلی که از سرگذراندند، بیانیه مشترک تعمیق روابط راهبردی و دوجانبه را به امضا رساندند. طرفین همچنین در حضور رؤسای جمهور 7 سند و تفاهمنامه همکاری امضا کردند. یادداشت‌های تفاهم و اسناد همکاری میان جمهوری اسلامی ایران و کوبا در بخش‌های مختلف علم و فناوری، بهداشتی، کشاورزی، انرژی و معدن، ارتباطات و پزشکی توسط مقامات دو کشور به امضا رسید. این اسناد همکاری از سوی معاون علمی و فناوری رئیس جمهور، وزرای جهادکشاورزی و تعاون، کار و رفاه اجتماعی و معاون وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با همتایان کوبایی امضا شد.

اراده جدی برای توسعه روابط
آیت‌الله رئیسی در نشست مشترک مطبوعاتی با همتای کوبایی در مجموعه سعدآباد تهران با بیان اینکه اراده جدی ایران و کوبا بر توسعه روابط فی مابین وجود دارد، تصریح کرد: «در حوزه کشاورزی معدن و انرژی و حوزه‌های بسیاری می‌توان با کوبا همکاری داشت و اراده جدی برای توسعه روابط بین دو کشور وجود دارد». رئیس جمهور سفر همتای کوبایی خود به ایران را نقطه عطفی در توسعه روابط دو کشور و دو ملت برشمرد و گفت: «بدون تردید سفر رئیس جمهور کوبا به ایران پس از ۲۱ سال نقطه عطفی در جهت توسعه روابط میان دو کشور و دو ملت است.  ایران و کوبا نقاط مشترک بسیاری دارند؛ در سفر من به کوبا مباحث خوبی با آقای رئیس‌جمهور مطرح شد. همکاران ما در کمیسیون مشترک پیگیر مسائل مورد علاقه دو کشور بودند وامروز نیز این مباحث پیگیری شد. ایران و کوبا پس از پیروزی انقلاب اسلامی همکاری‌های دوجانبه بسیار خوبی با یکدیگر داشته‌اند و این همکاری‌ها رو به توسعه است.»

 روابط تهران و هاوانا در مسیر خنثی‌سازی تحریم ها
رئیس جمهور تقویت روابط ایران و کوبا را موجب خنثی‌سازی تحریم‌ها دانست وعنوان کرد: «وجه مشترک دو کشور این است که هر دو در مقابل نظام سلطه ایستادگی می‌کنند. کوبا سال‌هاست که در مقابل سلطه‌طلبی و زیاده‌خواهی‌های امریکا ایستادگی می‌کند و مقاومت مردم و دولت کوبا قابل تقدیر است. مقاومت و ایستادگی ما در مقابل نظام سلطه موجب تحریم‌هایی علیه ملت ایران و کوبا شده است.امریکا تصور می‌کند که می‌تواند با تحریم کشورها ما را متوقف کند، این غفلت نظام سلطه است و محاسبه نادرست آنان است.تقویت روابط کشورهایی که در وضعیت تحریم‌ قرار دارند می‌تواند موجب خنثی شدن تحریم‌ها شود». آیت‌الله رئیسی گفت: «هر دو کشور با یکدیگر هم نظر هستیم که برای حمایت از مردم مظلوم فلسطین یک ائتلاف بین قاره‌ها و کشورها شکل بگیرد تا از حقوق مردم‌ فلسطین حمایت شود.»

تنوع بخشی رابطه
«میگل دیاز کانل» نیز در نشست خبری مشترک با همتای ایرانی خود اظهار داشت: «این سفر و دیدار با آیت‌الله رئیسی مفهوم و معنای بالایی دارد و در راستای دیدارهایی است که هیأت‌های عالیرتبه دو کشور به منظور تحقق بخشیدن به تقویت همکاری‌ها انجام داده‌اند». وی همچنین این دیدار را در راستای تداوم بررسی موضوعات مورد همکاری میان دو کشور دانست که در سفر رئیس جمهور ایران به هاوانا و همچنین گفت‌وگوهای انجام شده در حاشیه اجلاس آفریقای جنوبی و مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک مورد توافق قرار گرفته است. رئیس جمهور کوبا ادامه داد: «معتقدم این دیدارها به تنوع بخشیدن و توسعه روابط تاریخی و همکاری‌هایی که از مدت‌ها قبل بین دو کشور در حوزه‌های مختلف جریان داشته، کمک می‌کند.» «میگل دیاز کانل»، روابط بین تهران و هاوانا را تاریخی و بر پایه احترام و همبستگی و با قدمتی بیش از ۴۰ سال توصیف کرد و گفت: «این دیدار پس از گذشت بیش از ۲۰ سال انجام شده است؛ دیداری که در راستای تداوم روابط دوستانه‌ای است که فیدل کاسترو در دوران خود پیگیر بود و این ملاقات برای تأکید مجدد مبنی بر این است که ایران کشور دوست و برادر ما در خاورمیانه است.»

محکومیت اقدامات امریکا
رئیس جمهور کوبا همچنین در این نشست با محکوم کردن اقدامات مداخله جویانه امریکا علیه ایران اظهار داشت: «حمایت خود را از حق مشروع جمهوری اسلامی ایران برای تعیین سرنوشت و حاکمیت خود اعلام کرده و از حمایت جمهوری اسلامی ایران از کوبا برای مبارزه با محاصره ظالمانه ایالات متحده امریکا تشکر می‌کنیم.»  او در ادامه از حمایت ایران برای انتخاب کوبا به عنوان رئیس گروه ۷۷ و همچنین رأی ایران برای عضویت کوبا در شورای حقوق بشر سازمان ملل تقدیر و تشکر کرد. «دیاز کانل» همچنین به تحولات جنگ غزه اشاره کرد و یادآورشد: «اراده مشترک ایران و کوبا بر محکوم‌ کردن نسل‌کشی ملت فلسطین در سطح جهانی است. ما همچنین کشتار هزاران نفر از زنان و کودکان فلسطینی را محکوم می‌کنیم و خواستار آتش بس فوری هستیم تا شرایط تشکیل دولت مستقل فلسطینی ایجاد شود.» رئیس جمهور کوبا همچنین در ادامه دیدارهای خود با محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی دیدار و گفت‌و‌گو کرد.