با ایجاد تعامل بین صنعت و علم در دومین رویداد «پتروفن»
شرکت‌های دانش‌بنیان به کمک نوآوری در صنعت پتروشیمی آمدند
همایش «پتروفن» 1402 با شعار «مسیر نوآوری پتروشیمی» از روز گذشته با همکاری معاونت علمی و فناوری زیاست جمهوری و گروه صنایع پتروشیمی خلیج فارس در مرکز همایش‌های صدا و سیما آغاز شده و تا روز سه‌شنبه 14 آذرماه ادامه دارد. در این همایش شرکت‌های پتروشیمی پیشرو در نوآوری و فناوری حضور دارند شرکت‌هایی که با کمک شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور و نیروی انسانی نخبه و توانمند داخلی به دنبال رفع نیازهای خود هستند. در این همایش فعالان حوزه پتروشیمی نیازهای فناورانه خود را به بازیگران زیست بوم دانش بنیانی در 7 حوزه تجهیزات ثابت و دوار، بهبود و تحول در فرایند، مواد شیمیایی و کاتالیست، دانش فنی و توسعه محصول، آب انرژی و محیط زیست و هوشمند‌سازی ارائه می‌دهند تا با کمک آنها بتوان به خودکفایی رسید.
سوسن صادقی
روزنامه نگار
افزایش اعتماد به بخش دانش‌بنیان
در این رویداد شرکت‌های پتروشیمی با کمک مراکز تحقیق و توسعه و شرکت‌های دانش‌بنیانی توانستند نیاز شرکت خود را رفع کنند و یا به دنبال شرکت‌های دانش‌بنیان و فناوری هستند تا با اعلام نیازهای خود برای تولید آنها از نیروی توانمند داخلی و نخبه استفاده کنند.
احد عطاران مسئول واحد نوآوری مدیر تحقیق و توسعه یکی از شرکت‌های پتروشیمی (پارس) که بیشترین فعالیت را در پروژه‌های پژوهشی دارد و از شرکت‌های دانش بنیان و پژوهشگاهی کمک می‌گیرد، به «ایران» گفت: در قالب عقد تفاهمنامه با پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌ها کارهای خوبی انجام داده‌ایم. به عبارتی ابتدا نیازهای خود را در صنعت پتروشیمی شناسایی کرده و درباره آنها به شرکت‌های دانش‌بنیان اعلام کرده‌ایم که برخی از این پروژه‌ها شامل بازمهندسی برج بوتان زدای واحد استحصال اتان، اجرای میدانی پاکسازی و رفع آلودگی زیرزمینی محوطه بارگیری و انبار پتروشیمی و غیره با کمک این شرکت‌ها و به دست نیروی انسانی توانمند داخلی تحقق یافته است و حتی خودکفا شده‌ایم و فرایندها هم بهبود یافته است.
عطاران افزود: در این نمایشگاه هم یکسری دیگر از نیازهای خود مانند طراحی سنسور مجازی مبتنی بر هوش مصنوعی در واحد اتیل بنزن، طراحی سنسور مجازی مبتنی بر هوش مصنوعی در واحد استایرن، یا طراحی و ساخت قطعه
PITOT tube، ساخت کاتالیست واحد استایرن و غیره را به شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور اعلام می‌کنیم تا هر کدام از آنها در این زمینه توانایی دارند برای تولید آنها با ما همکاری کنند.
وی به اعتماد صنعت به شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور اشاره کرد و گفت: خوشبختانه این اعتماد در حال پیشرفت است که چنین رویدادی هم برگزار شده تا صنایع نفت و گاز و پتروشیمی با شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور ارتباط و تعامل بگیرند تا بتوانیم نیازهای داخلی این صنعت بزرگ را با کمک نیروی انسانی و نخبگان داخلی رفع و کاربردی و عملیاتی کنیم. به عبارتی این رویداد باعث می‌شود ارتباط با شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور بیش از پیش فعال شود.
آیت شریفی، فعال در یکی از شرکت‌های پتروشیمی دیگری که در این رویداد حضور داشت، گفت: تاکنون ما از شرکت دانش‌بنیان کمک نگرفته‌ایم اما با حضور در پتروفن به دنبال این هستیم تا با شرکت‌های دانش بنیان حوزه کاتالیست‌ها آشنا شویم و نیازهای خود را به این شرکت‌ها بسپاریم تا از واردات آن بی‌نیاز شویم و صرفه‌جویی ارزی را برای شرکت خود رقم بزنیم.
شریفی هم درباره تعامل صنعت و دانشگاه و شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: خریدهای صنایع پتروشیمی از شرکت‌های معتبر انجام می‌شود ولی شرکت‌های پتروشیمی باید به این اطمینان برسند که توانمندی‌های داخلی وجود دارد و به آنها اعتماد کنند و این اعتماد با پذیرفتن ریسک همراه است.
وی افزود: البته اعتماد کردن به توانمندی داخلی اکنون شروع شده و پروژه‌هایی که دارای ریسک‌های بالایی نیستند به آنها اعتماد و سپرده شده است. با گذشت زمان و موفقیت‌هایی که بخش دانشگاهی و شرکت‌های دانش‌بنیان به دست آوردند اعتماد صنعت به این بخش هم بیشتر خواهد شد.
تولید کاتالیستی برای نخستین‌بار
یک شرکت دیگر پتروشیمی (کارون) چند محصول با کمک دانش‌بنیان‌ها تولید کرده که در بخش‌های پایین‌دستی صنعت پتروشیمی کاربرد دارد به طوری که این موادی که تولید شده باعث می‌شود نگهداری مواد ساده‌تر و دارای عمر بیشتر شود.
آسیه صدقی سرپرست فنی این شرکت گفت: این شرکت با جذب نیروهای نخبه دانش‌بنیان به دنبال تولید محصولاتی برای بهبود فرایند و داشتن عملکرد بیشتر است ولی در کنار واحد تحقیق و توسعه شرکت از خدمات و توانمندی‌های علمی شرکت‌های دانش‌بنیان استفاده کرده است. به عنوان مثال در حوزه کاتالیست‌ها شرکت این بخش را به شرکت دانش‌بنیان ارائه داد تا توری پلاتین را با دسترسی به دانش آن تولید کرده و به نخ‌ریسی آلیاژ فلزی دست یابد.
وی افزود: کشورهای سازنده این نوع کاتالیست، هندوستان و روسیه هستند و یا از اروپا وارد می‌شد که با تحریم‌ها امکان واردات این ماده نبود، از این رو با استفاده از توان داخلی این کاتالیست برای نخستین‌بار با استفاده از تجربه و توان فنی شرکت دانش‌بنیان اسپادانا در کشور بومی‌سازی و تولید تجاری شد و به خودکفایی رسیدیم و قدم بزرگی در این بخش بود که با کمک شرکت‌های دانش بنیان به دست آمد.
به اعتقاد وی با تولید این کاتالیست توری پلاتین در صنعت پتروشیمی، تولید متوقف نشد و این بیشترین ارزش را دارد، چرا که گاه با نبود یک ماده تولید متوقف می‌شود.
به دنبال تحول دیجیتال
در صنعت پتروشیمی
یکی دیگر از شرکت‌های پتروشیمی حاضر در این رویداد، به دنبال ایجاد تحول دیجیتالی در صنعت پتروشیمی است و دوسالی است که برای ورود در زمینه تحول دیجیتالی احساس نیاز کرده است. بنابراین، این شرکت به دنبال آن است با کمک شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور تغییرات فناورانه در پروژه‌های این صنعت ایجاد کند.
علی اندیشه تدبیر، کارشناس ارشد یک شرکت پتروشیمی (نوری) گفت: این شرکت می‌خواهد استفاده از حسگرهای تولیدکننده داده در خط تولید، استفاده از نوآوری دیجیتال در مدیریت امنیت کارکنان، بهبود فرهنگ و ساختار تحول دیجیتال در شرکت را کمک شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور به کار بگیرد. حتی این شرکت پتروشیمی به دنبال این است که از هوش مصنوعی هم کمک بگیرد تا با آن از خرابی تجهیزات خود جلوگیری و کمبود اطلاعات برای هشدار حوادث قریب الوقوع را جبران کند.
به گفته وی، این شرکت به اهمیت داده‌ها پی برده است و اعتقاد دارد با کمک داده‌هاست که می‌توان تحول عظیم دیجیتالی در این صنعت به وجود آورد.
اندیشه تدبیر، درباره اقدام‌های فناوری این شرکت با کمک شرکت‌های دانش‌بنیان توضیح داد: در فرایند صنعت پتروشیمی دستگاه‌ها و تجهیزاتی وجود دارد که با وجود تحریم‌ها امکان ارزیابی دیتاها و اطلاعات وجود ندارد. وقتی بتوانیم از نظر فرایندی، دیتاهایی را که قرار است به سمت اتاق کنترل برود، آنالیز کنیم به فرایند صحیح نزدیک می‌شویم و مهمتر اینکه ما برای نخستین بار در دنیا به دنبال تهیه این نرم‌افزار هستیم و می‌خواهیم در این حوزه پیشرو باشیم.
وی افزود: زمانی که اطلاعات درستی به بخش کنترل ارسال نشود واکنش و پاسخی از فرایند نخواهیم داشت ولی اگر نرم‌افزاری به موازات دستگاه‌هایی که وجود دارد، به کار گرفته شود می‌تواند فرایند کار را سنجیده و راندمان کار را ارتقا دهد.
این کارشناس ارشد درباره تعامل بین صنعت و شرکت‌های دانش‌بنیان و دانشگاه‌ها گفت: این تعامل اکنون شکل گرفته است. اکنون داخلی سازی‌های پتروشیمی ما با کمک شرکت‌های واسط بین دانشگاه و صنعت در حال انجام است. اکنون در بحث همولایزرهای اکسیژن کوره‌ها شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی در حال فعالیت هستند.
به اعتقاد وی، برگزاری این رویداد باعث می‌شود شرکت‌های دانش‌بنیانی که برای صنعت پتروشیمی، نفت و گاز ناشناخته هستند همدیگر را بشناسند و با بودجه و حمایت هلدینگ‌ها به کمک صنعت نفت، گاز و پتروشیمی بیایند و در داخلی‌سازی مورد استفاده قرار گیرند.
بــــرش
فروش حدود ۴۳۰ هزار میلیارد تومان محصولات دانش‌بنیان در سال ۱۴۰۱
رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری به بازار بزرگ شرکت‌های دانش‌بنیان اشاره کرد و گفت: حدود ۴۳۰ هزار میلیارد تومان فروش محصولات دانش‌بنیان در سال ۱۴۰۱ رقم خورده است.
محمدصادق خیاطیان روز گذشته در آیین افتتاحیه رویداد پتروفن ۱۴۰۲ با اشاره به اینکه تلاش‌های فراوان برای به منصه‌ظهور رسیدن فرهنگ دانش‌بنیانی و توان متخصصان داخلی صورت گرفته است، افزود: مهم‌ترین عنصر توسعه ایران نیروی انسانی است که با توانمندی بالایی که دارد می‌تواند محصولات پیچیده را تولید کند.
به گفته وی، فناوری و دانش پیشرفته سبب ایجاد ارزش افزوده می‌شود و شرکت‌های دانش‌بنیان مطلوبی در ایران شکل گرفته‌اند که هم‌اکنون با حمایت‌های انجام شده به ۱۰ هزار شرکت‌دانش‌بنیان رسیده‌اند.
خیاطیان یکی از راه‌های حفظ نخبگان در کشور را توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان و حمایت از آنها عنوان کرد و افزود: سرمایه‌گذاری‌های ریسک‌پذیر باید از سوی شرکت‌های بزرگ انجام شود که در دنیا نیز به همین شکل است و شرکت‌های خارجی افزون بر سرمایه‌گذاری در زنجیره ارزش خود، در سایر حوزه‌های های‌تک نیز با رویکرد تنوع‌سازی سرمایه‌گذاری می‌کنند.
کلید پیشرفت، افزایش اعتماد به شرکت‌های دانش‌بنیان
مدیرعامل گروه صنایع پتروشیمی خلیج فارس تأکید کرد که تمرکز بر اقتصاد مقاومتی متکی بر اقتصاد دانش‌بنیان و فناوری‌های تحول آفرین، ضامن عبور کشور از اقتصاد شکننده و وابسته است.
علی عسکری در این مراسم ، گفت: ورود به بازارهای جهانی موجب تقویت قابل توجه تولید و اقتصاد کشور است و کلید پیشرفت ما در این حوزه افزایش اعتماد به شرکت‌های دانش‌بنیان و توسعه محصولات دانش‌بنیان در صنعت بویژه صنعت پتروشیمی است.
وی تأکید کرد: ما باید برای استفاده از شرکت‌های دانش‌بنیان در صنعت تلاش بسیار بیشتری کنیم و به جایگاه امروز قانع نباشیم.
مدیرعامل هلدینگ خلیج فارس، راه عبور از اقتصاد شکننده و وابسته را تمرکز بر اقتصاد مقاومتی متکی بر اقتصاد دانش‌بنیان و فناوری‌های تحول‌آفرین و برتری‌ساز در کشور عنوان و بر لزوم اصلاح نگاه سیستم اداری کشور به شرکت‌های دانش‌بنیان تأکید کرد.
شرکت‌های دانش‌بنیان مهم‌ترین راه دور زدن تحریم‌هاست
بابک افقهی، مدیرعامل یکی از هلدینگ‌های نفت و گاز و پتروشیمی گفت: دست یاری به سمت شرکت‌های دانش‌بنیان دراز می‌کنیم، چراکه مهم‌ترین راه دور زدن تحریم‌ها کمک گرفتن از شرکت‌های دانش‌بنیان است.
وی افزود: این رویداد می‌تواند فصل نوینی در به کارگیری توان جوانان متخصص و خوشفکر ایرانی در کلیدی‌ترین صنعت کشور، صنعت پتروشیمی باشد.
به توسعه بازار در صنعت پتروشیمی تا حدودی توجه شده، اما توسعه محصول در این صنعت مغفول مانده و یکی از مواردی که دانش‌بنیان‌ها باید به آن ورود کنند، توسعه محصول در صنعت پتروشیمی به عنوان نیاز فوری این صنعت است. شرکت‌های دانش‌بنیان افزون بر بومی‌سازی دانش فنی می‌توانند در بخش‌های نرم‌افزاری، افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و جلوگیری از خام‌فروشی به سودآوری شرکت‌های پتروشیمی کمک کنند.
به اعتقاد وی باید شرکت‌های دانش‌بنیان را بیش از گذشته به حوزه عملیاتی نزدیک کرد تا هرچه سریع‌تر به یک بازآفرینی و بازمهندسی فرایندها در مجتمع‌های پتروشیمی دست یافت.