زیست‌بوم- مصطفی دِه‌پهلوان، رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با حضور در کارگاه و پنل آموزشی فیلم و باستان‌شناسی در دومین جشنواره ملی تولیدات چندرسانه‌ای میراث فرهنگی که جمعه پایان یافت، گفت: جامعه ما در حوزه میراث خام است. در حوزه فیلم باستان‌شناسی ضعیف هستیم و باستان‌شناسان باید از کاوش‌های خود فیلم مستند ارائه کنند تا آگاهی مردم را بالا ببریم. دِه‌پهلوان با انتقاد از برنامه خندوانه که یک باستان‌شناس را همراه قابلمه‌ای قدیمی به‌عنوان زیرخاکی میهمان کرده بود، گفت: این کارها بیشتر ذهن مردم را نسبت به باستان‌شناسی به‌هم می‌ریزد. جامعه ما در حوزه میراث خام است و نتوانستیم در این حوزه آگاهی مردم را بالا ببریم.
وی افزود: متأسفانه خیلی از اتفاق‌ها بیشتر منجر به تخریب میراث فرهنگی می‌شود؛ یعنی زشتی‌ها را به اتفاق معمول تبدیل می‌کند. به‌عنوان مثال در فضای مجازی زنده‌، ‌گنج و دفینه ۶ هزار نفر بازدید دارد. چند درصد از باستان‌شناسان ما با فضای مجازی و رسانه آشنایی دارند؟ متأسفانه باستان‌شناسان ما فیلمی از کاوش‌های خود ارائه نمی‌دهند.
مهدی صفایی‌نژاد، فیلمساز در ابتدای این کارگاه آموزشی با اشاره به پایان‌نامه‌ خود که روی ۱۷۲ عنوان فیلم کار کرده است، گفت: در این فیلم‌ها یا از باستان‌شناسی صحبت می‌شود یا هویت باستان‌شناسانه دارند و در آنها اطلاعات آماری وجود ندارد. وی افزود: به جای نیاز به اشخاص و آثار، بیشتر به جریان‌سازی در این حوزه نیازمندیم؛ یعنی نباید فقط به باستان‌شناسان وابسته باشیم.
منوچهر شاهسواری تهیه‌کننده سینما گفت: اگر در جهان امروز کار خود را مستند نکنیم انگار کاری انجام نداده‌ایم. متأسفانه امکان اینکه سینما به باستان‌شناسی بپردازد وجود ندارد. کاربرد تصویر در باستان‌شناسی بسیار مهم است و با کاغذ، قلم و عکس مشکل حل نمی‌شود. دومین جشنواره ملی چندرسانه‌ای میراث فرهنگی از سوی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از 8 تا 10 آذر ماه ۱۴۰۲ در شهر تاریخی قزوین برگزار شد.