بسیاری از تحلیلگران در گرماگرم تلاش‌ها برای متوقف کردن جنگ غزه طی هفته‌های گذشته در تصویر قطب‌‌بندی جدید در مسائل خاورمیانه در مقابل رژیم صهیونیستی به شکل‌گیری مثلث ایران، قطر و مصر بویژه در ایجاد آتش‌بس موقت و تسهیل تبادل اسرای غیرنظامی اشاره کرده‌اند؛ تلاشی که به معنای چشم پوشیدن بر جنایات تل‌آویو در هفته‌های گذشته نیست اما گامی جدی برای مواجه کردن اسرائیل با سد مستحکمی به شمار می‌رود که زیر سایه همگرایی ایران و کشورهای عربی منطقه شکل گرفته است. آتش‌بس چهارروزه بین رژیم صهیونیستی و جنبش مقاومت حماس در نوار غزه از ساعت ۷ صبح جمعه گذشته اجرایی شده و تاکنون طرفین، دو مرحله تبادل زندانی را از سر گذرانده‌اند که به آزادی ۱۳ زندانی اسرائیلی در ازای 39 اسیر فلسطینی در هر مرحله انجامیده است که در میان اسرای اسرائیلی اتباع تایلندی و فیلیپینی نیز دیده می‌شوند.

تایلند، فیلیپین و ایرلند
تبادل زندانیان در حالی صورت گرفت که از همان روزهای آغازین در پی وقوع عملیات «طوفان الاقصی» تا دستیابی و اجرای آتش‌بس در غزه که تبادل اسرا نیز یکی از بندهای آن به شمار می‌رفت، چند کشور برای آزادی اسرای غیرنظامی خود از ایران درخواست کمک کرده بودند. از جمله نهم آبان‌ماه بود که در سفر حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه به دوحه ملاقاتی به درخواست همتای تایلندی او انجام شد که از ایران می‌خواست برای آزادی شهروندان اسیر این کشور از سوی حماس نقش‌آفرینی کند. وزیر امور خارجه ایران همچنین مخاطب درخواست‌های مشابهی از سوی همتایان خود از فیلیپین و ایرلند قرار گرفت که درخواست کمک از جمهوری اسلامی برای جلب موافقت حماس جهت آزادی اسرای غیرنظامی را داشتند.

پذیرش درخواست ایران
در همین راستا بخش مهمی از محور رایزنی‌های مقام‌های دیپلماتیک ایران برای تحقق آتش‌بس فراگیر به موضوع تبادل اسرا اختصاص داشت که این مهم بویژه در دیدارهای مستمر امیرعبداللهیان با رهبران گروه‌های مقاومت مورد توجه قرار گرفت. وزیر امور خارجه در جریان سفرهای منطقه‌ای خود پس ‌از آغاز جنگ در غزه، سه بار با «اسماعیل هنیه»، رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس در قطر دیدار کرد و موضوع تبادل اسرا یکی از محورهای اصلی این گفت‌و‌گوها بود. به گفته ناصر کنعانی، سخنگوی دستگاه دیپلماسی این درخواست مورد توجه مقامات حماس قرار گرفت و با برقراری آتش‌بس موقت از روز جمعه، تعدادی از زندانیان تایلندی آزاد شدند. امیرعبداللهیان نیز در گفت‌وگوی اخیر خود با شبکه الجزیره، به نقش ایران در برقراری وقفه چهارروزه جنگ غزه و انجام تبادل زندانی اشاره کرده و تحرکات مداوم دیپلماتیک تهران تا سطح رئیس‌جمهور را یکی از مؤلفه‌های اثرگذار در تسهیل اجرای روند آتش‌بس و تبادل زندانیان خوانده است.

 تلاش تا آتش‌بس فراگیر
پس از آغاز آتش‌بس در غزه، منابع خبری از جمله پایگاه العربی الجدید از تصمیم حماس برای آزادی اسرای تایلندی در پی میانجیگری ایران خبر دادند و ساعاتی بعد ۱۰ شهروند تایلندی همراه یک شهروند فیلیپینی جزو اسرایی بودند که در مرحله اول تبادل اسرا آزاد شدند. در همین راستا وزارت خارجه تایلند و فیلیپین از ایران برای آزادی تعدادی از شهروندان کشورهای خود که در جریان عملیات طوفان الاقصی به اسارت گرفته شده بودند، قدردانی کردند.با وجودی که تبادل اسرا در چهارچوب وقفه کوتاه‌مدت در جنگ غزه صورت گرفته است اما تلاش جمهوری اسلامی در فرایند مذاکرات صلح برای توقف فراگیر جنگ تا رسیدن به نقطه قابل قبول برای جبهه مقاومت ادامه دارد. موضعگیری‌های رئیسی در مصاحبه اخیر خود با رسانه‌های منطقه همزمان با اجرای آتش‌بس موقت جاری و تأکید بر عملیات اجماع‌سازی در کشورهای اسلامی برای احقاق حقوق ملت فلسطین و جلوگیری از ظلم و تجاوز و اشغالگری صهیونیست‌ها از مصادیق همین تلاش‌هاست.