مهری طیبینیا، عضو مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی به «ایران» گفت
کشف روایتهای تازه از اجتماع به دنبال پیوند جامعه با کتاب
گروه فرهنگی/ مهری طیبینیا، عضو مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی معتقد است با برپایی ویژه‌برنامه‌های فرهنگی به‌ویژه در حوزه کتاب می‌توان افزون بر کمک به افزایش سرانه مطالعه، بستری برای تعامل اندیشهها و شکل‌گیری دیالوگ میان آحاد مختلف جامعه را نیز
فراهم کرد.
در گفت‌وگوی امروز «ایران» با این جامعه‌شناس فرهنگی، همزمان با آخرین روز از سی‌ویکمین دوره هفته کتاب، نکاتی را درباره اهمیت و چگونگی برپایی رویدادهای فرهنگی اینچنینی می‌خوانید.
ایجاد همبستگی حول فعالیت‌های فرهنگی
مهری طیبینیا، عضو مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی با تأکید بر آنکه تلاش برای ایجاد همبستگی اجتماعی در خلال برپایی ویژه‌برنامه‌های فرهنگی، با نتایج خوبی همراه میشود به «ایران» گفت: «همبستگی در موقعیتی رخ می‌‌دهد که احساسات و ارزش‌‌های مشترکی حول یک مفهوم یا رویداد ایجاد شده یا تقویت شوند. رویدادهای ملی اگر متشکل از باورها و عقایدی باشند که بیشترین پیوند را با تفکر جمعی دارند، می‌توانند عامل همبستگی اجتماعی شوند. بهترین نمونه‌اش برگزاری سالانه نمایشگاه کتاب تهران که فرصت ارزشمندی برای یادآوری اهمیت کتاب و کتابخوانی است و در آن پویش‌های فرهنگی جدیدی از یک امر ارزشمند بازتولید میشود.» این جامعه‌شناس فرهنگی در ادامه تصریح کرد: «رویدادها، وضعیت‌‌‌هایی هستند که به یکباره مورد توجه قرار می‌‌گیرند و سبب شکسته شدن عادت‌‌ها می‌شوند، چراکه افراد در یک رویداد، شروع به شناخت و دیدن می‌کنند. هفته کتاب که به آخرین روز برپایی‌اش در سال‌جاری رسیده‌ایم هم یکی از رویدادهای فرهنگی است که سبب تعامل اندیشهها با یکدیگر میشود. با فعالیت‌ها و برنامه‌ریزی‌های اینچنینی می‌توان برای افراد در روبه‌رویی آنان با اندیشهها، مسأله‌سازی کرد؛ از جمله در ارتباط با اهمیت مطالعه و نقشی که ایفا می‌کند.»
این عضو مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی درباره اینکه چگونه و در چه شرایطی می‌توان از مناسبتهای فرهنگی همچون هفته کتاب و نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، انتظار ایجاد همبستگی اجتماعی داشت، گفت: «برای تحقق این هدف رعایت برخی ملزومات ضروری است؛ به عنوان نمونه رویدادی فرهنگی همچون نمایشگاه کتاب، باید از نظر ساختار فیزیکی و محتوایی به شکلی برگزار شود که در خدمت محتوای اصلی و حول محور اهداف مشخص خود باشد. بنابراین هرگونه تضاد و عدم‌هماهنگی بین صورت و محتوای فعالیت فرهنگی می‌‌تواند دستاوردهای مؤثر یک امر فرهنگی را کمرنگ کند. اینها نکاتی هستند که درباره دیگر رویدادهای فرهنگی نظیر هفته کتاب نیز باید رعایت شوند.» رئیس گروه علمی تخصصی فرهنگ و جامعه انجمن جامعه شناسی ایران در ادامه بیان کرد: «برگزارکنندگان نمایشگاه کتاب و هفته کتاب می‌توانند در راستای موارد مختلفی از جمله ایجاد نیاز به کتاب‌خواندن در سطح فردی، انگیزه بخشی برای مطالعه در سطح جمعی و حتی جلب توجه والدین به اهمیت کتابخوانی در زندگی فرزندان آنان گام بردارند. درکنار اینها حتی می‌توان مسئولان بخش‌های مختلف از جمله نظام آموزشی و... را هم متوجه ضرورت برنامه‌ریزی بیشتر در این زمینه کرد.»
فضایی برای معرفی چهره‌های تازه به مردم
وی افزود: «البته کارکرد برپایی رویدادهایی نظیر نمایشگاه کتاب تهران تنها به افزایش سرانه مطالعه منجر نمی‌شود و به ایجاد محافلی برای دیدار با نویسندگان، شاعران و مترجمان و معرفی و نقد آثار آنها نیز کمک می‌کند؛ اتفاقی که طی هفته کتاب به شکل‌های مختلف شاهد آن بودیم. کشف روایتهای تازه از اجتماع، علم و فرهنگ هم می‌‌تواند دیگر محصول مهم برخاسته از پیوند کتاب با جامعه باشد. از دیگر کارکرد رویدادها، سمینارها و جلساتی با موضوعیت کتاب که لازم نیست به مناسبتهای فرهنگی محدود شود کمک به معرفی آثار ارزشمند و خواندنی و حتی معرفی نویسندگان و مترجم شاخص و البته ناشران موفق است.»
این پژوهشگر یادآور شد: «در چنین شرایطی اگر همبستگی حول محور کتاب و فرهنگی تعریف شود و افراد نیز بتوانند کتاب خوانده و در فضای گفت‌و‌گومحور بر آن اساس شرکت کنند آن وقت است که شاهد شکل‌گیری دیالوگ‌های مؤثری برای حرکت به سوی آینده خواهیم بود.»
طیبینیا در پایان با تأکید بر اینکه بهتر است از هم‌اکنون برای هرچه بهتر برگزاری هفته کتاب سال آینده برنامه‌ریزی کرد، گفت: «جامعه نیازمند زمینه‌‌های اجتماعی و فرهنگی است که بتواند به ایجاد و تقویت گفت‌وگو و دیالوگ کمک کند. در یک فضای مناسب برای گفت‌وگو، افراد با بیان دیدگاه خود، دیدگاه‌‌های دیگران را می‌‌شنوند. گفت‌وگو‌‌ها و دیالوگ‌‌ها در مناسبتهای این چنینی می‌‌تواند به منعطف شدن شهروندان کمک کند. رسیدن به نقطه‌‌های همبستگی و اشتراک، محصول دیالوگ‌‌ها در یک فرایند همدلانه است و کتاب‌‌ها و رویدادهای مرتبط با آن فضاهایی هستند که در تعدیل کلیشه‌‌های ذهنی راهگشا هستند.»
گفتنی است که سی‌ویکمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با شعار «آینده خواندنی است» از بیست‌و سوم آبان ماه آغاز شده که امروز آخرین روز برپایی‌اش را سپری می‌کند.
