علی‌الله سلیمی
نویسنده و منتقد ادبی

کسب اطلاعات بیشتر درباره موقعیت و جایگاه استراتژیک نوار غزه در جغرافیای فلسطین امروزه به یکی از علایق بسیاری از افراد در ایران و سراسر جهان تبدیل شده و آنها علاوه بر جست‌وجو در سایت‌های اینترنتی، به منابع مکتوب هم رجوع می‌کنند که کتاب‌های منتشر شده در این زمینه، از کامل‎ترین منابع مکتوب اطلاعاتی در این بخش محسوب می‌شود. آثار متعددی در این بخش تألیف و منتشر شده که یکی از آنها، کتاب «نوار غزه: جغرافیا و جمعیت» به قلم ولیدمحمد علی با ترجمه محمدرضا بلوردی است که از سوی مؤسسه مطالعات اندیشه‌سازان نور منتشر شده و اطلاعات کاملی از پرحادثه‌ترین نقطه سرزمین‌های اشغالی در روزهای اخیر ارائه می‌دهد.
این کتاب، مجموعه‌ای‌ مصور و شامل اطلاعاتی است درباره‌ تاریخچه و موقعیت نوار غزه در محدوده جغرافیایی جنوب ساحل فلسطین، کنار دریای مدیترانه و شمال شرق شبه جزیره‌ سینای مصر و شهرهای آن با مباحثی مانند مواضع نظامی صهیونیست‌ها و گذرگاه‌ها، ویژگی‌های اجتماعی ساکنان نوار غزه، عقب‌نشینی رژیم صهیونیستی از نوار غزه، سابقه و دلایل طرح عقب‌نشینی، اهداف شارون از اجرای طرح عقب‌نشینی، بررسی شهرک‌های تخلیه شده‌ غزه و آینده‌ حقوقی غزه پس از عقب‌نشینی رژیم صهیونیستی. با این توضیح که مطالب کتاب حاضر پیش از تحولات اخیر غزه تألیف و منتشر شده و نگاه نویسنده معطوف به موقعیت و تحولات نوار غزه در زمان پیش از تحولات اخیر است. کتاب حاضر در معرفی نوار غزه یادآوری می‌کند این باریکه را که در جنوب ساحل فلسطین کنار دریای مدیترانه و شمال شرق شبه‌جزیره سینای مصر واقع شده، باید رخساره‌ای از تاریخ غم‌انگیز سرزمین فلسطین نامید. ساکنان فلسطینی این منطقه از صدها سال پیش تاکنون شاهد اشغال و سیطره بیگانگان بویژه صهیونیست‌ها بوده و هستند.
در بخش تاریخچه غزه هم بر این نکته تأکید شده که نوار غزه از قدیمی‌ترین مناطق خاورمیانه محسوب می‌شود و به نوشته مورخان و پژوهشگران، کنعانیان سه هزار سال پیش از میلاد مسیح(ع) در این منطقه سکنی گزیدند. در ابتدای قرن بیستم میلادی و پس از سقوط امپراطوری عثمانی، نیروهای انگلیسی وارد غزه شدند و تا پس از جنگ جهانی دوم و تأسیس رژیم صهیونیستی در سرزمین فلسطین، در این منطقه باقی ماندند. نوار غزه از سال 1948 تا 1967 تحت سرپرستی مصر بود و در همین سال یعنی در جریان جنگ دوم رژیم صهیونیستی با اعراب و فلسطینیان، به اشغال نیروهای ارتش این رژیم درآمد. در محتوای اثر به این نکته تأکید می‌شود که رژیم صهیونیستی در مدت اشغال 38 ساله نوار غزه، اقدام به ساخت پایگاه و تأسیسات نظامی و امنیتی و شهرک‌های صهیونیست‌نشین در این منطقه کرد و سلطه نامشروع خود را بر این منطقه توسعه و تحکیم بخشید. این رژیم ظرف 38 سال گذشته، بارها با حمله مسلحانه و عملیات تروریستی به نوار غزه که به بهانه حمایت از شهرک‌نشینان صورت گرفت، هزاران فلسطینی بویژه زنان و کودکان را به شهادت رساند یا مجروح کرد. حملات رژیم صهیونیستی به مناطق فلسطین‌نشین نتوانست اراده مردم فلسطین بخصوص گروه‌های مبارز مانند حماس و جهاد اسلامی را بشکند و آنان را به تسلیم در برابر شرایط تحمیلی وادار کند. در اثر مقاومت‌های جنبش‌های جهادی علیه اشغالگری این رژیم در فلسطین و بویژه در غزه، رژیم صهیونیستی مجبور شد ضمن عقب‌نشینی از غزه، شهرک‌های صهیونیست‌نشین این منطقه را تخلیه کند.
فارغ از علل، انگیزه‌ها و پیامدهای این عقب‌نشینی، شناخت محیط جغرافیایی، سیاسی، نظامی، اقتصادی و... نوار غزه و شهرهای آن برای تبیین مسائل مربوط به غزه، ضروری به نظر می‌رسد. کتاب حاضر، مجموعه اطلاعاتی از غزه و شهرهای آن است که در راستای آشنایی هر چه بیشتر محققان، دانش‌پژوهان و سایر علاقه‌مندانی که در شناساندن سرزمین اصلی فلسطینیان به افکار عمومی جهان همت می‌کنند، ارائه شده است.