نقدی بر بیانیه اخیر فیلسوف آلمانی در حمایت از اسرائیل
هابرماس در سمت اشتباه تاریخ
حمید حبیبی/ یورگن هابرماس، فیلسوف آلمانی که به واسطه سفرش به ایران در سال 1381 و سخنرانی‌اش در دانشگاه تهران و از طرف دیگر ترجمه آثارش و ورود نظریاتش به کتاب‌های درسی دانشگاهی، چهره شناخته‌شده‌‌‌ای میان اهالی اندیشه ایران است در مورد جنگ اسرائیل و غزه موضع گرفت اما در طرف اشتباه تاریخ ایستاد.
او در بیانیه‌ای که به تازگی منتشر کرد «حماسه ۷ اکتبر حماس» را اقدامی تروریستی خوانده و با اسرائیل ابراز همبستگی کرده است، ضمن اینکه از گسترش صهیونیسم‌ستیزی در جهان هم ابراز نگرانی کرده است.
موضع‌گیری هابرماس واکنش‌های بسیاری را برانگیخت
هابرماس که از نحله مکتب چپ انتقادی به شمار می‌رود در این بیانیه با جانبداری از اسرائیل، عملیات حماس را «قتل‌عام حماس در روز ۷ اکتبر که با نیت محو زندگی یهودیان انجام شده است» (!) توصیف می‌کند و عملیات ارتش اسرائیل را موجه میشمارد که در برابر اقدامات تروریستی حماس انجام شده است(!) اما با این توصیه که؛ اسرائیل باید در عملیات خود علیه فلسطینیان اصل تناسب، اجتناب از کشتن غیرنظامیان و پیشبرد جنگ با ملاحظه دستیابی به صلح در آینده را رعایت کند.
این موضع‌گیری هابرماس و طرفداری آشکارش از اسرائیل، واکنش‌های بسیاری را علیه او و مواضعش در میان اهالی فکر و نظر برانگیخت. این اظهارنظر فیلسوف چپ‌گرای آلمانی در حالی انجام شده است که بسیاری از جریان‌های فکری چپ جهان بنا بر سنت همیشگی «مبارزه با سلطه جهانی» را مدنظر دارند و در مجادله میان فلسطینیان و اسرائیل، جانب فلسطینیان را گرفته و با آنان ابراز همدردی کرده‌اند.
بیانیه هابرماس خلاف مبانی فلسفی خود اوست
مواضع اخیر هابرماس خلاف مشی فکری «گفت‌وگوی خردورزانه»ای است که او به واسطه آن شهرت یافته است. بنابراین بیانیه اخیر او به‌طور کلی با مبانی فکری و فلسفی‌اش در تناقض است. منتقدان هابرماس می‌گویند، اندیشه گفت‌وگوی خردورزانه نیازمند شرایطی است که باید مورد رعایت همه طرف‌های گفت‌وگو بخصوص قدرتمندان باشد. اما عیارسنجی این اندیشه در نظام بین‌الملل و جامعه جهانی از همان سال‌های تأسیس و بخصوص در سال‌های اخیر مورد تردیدهای بسیاری قرار گرفته است.
هابرماس در نظریه‌های اجتماعی خود مدعی است که همه شهروندان باید نسبت به وضعیت جامعه خود و جامعه جهانی حساس باشند و در امور سیاسی- اجتماعی فعالانه حاضر شوند. «مقاومت مدنی» از تئوری‌هایی است که او در برابر ستم و بی‌عدالتی و سلطه‌طلبی به شهروندان توصیه می‌کند و حتی وظیفه آنان میشمارد.
حال منتقدانش، او را برای بیانیه اخیرش زیر سؤال برده‌اند و از او می‌پرسند چطور مقاومت 70 ساله مردم فلسطین در برابر ستم سازمان یافته اسرائیل را ندیده و واکنش به این بی‌عدالتی‌ها را «یهودستیزی» خوانده است؟!