جای خالی حکمرانی مطلوب برای مدیریت مصرف انرژی در کشور، موضوعی مهم است که به مصرف غیربهینه و لجام‌گسیخته انرژی در کشور دامن زده است. در یک نگاه کلی، شدت مصرف انرژی در ایران بسیار بالاست.
در کنار آن بالاترین پرداخت یارانه انرژی در بین کل کشورهای جهان به ایران اختصاص دارد؛ یارانه پنهانی که به حامل‌های انرژی در کشور پرداخت می‌شود سرسام‌آور است. اگرچه این یارانه در تمام بخش‌های انرژی ایران پرداخت می‌شود اما بیشترین میزان یارانه به گاز طبیعی مربوط است.
افزایش مصرف گاز به طور معمول در زمستان بیشتر خودنمایی می‌کند و با وجود آنکه روزانه ظرفیت تولید یک میلیارد مترمکعب گاز در کشور وجود دارد اما مصرف بالا در کنار راندمان پایین، نتیجه‌ای جز محدودیت در تأمین گاز مورد نیاز صنایع و حتی خوراک پتروشیمی‌ها را به دنبال نداشته است.
به نظر می‌رسد که ادامه روند کنونی مصرف، پیامدی جز بروز بیشتر ناترازی در بخش انرژی به دنبال نداشته باشد.
موضوعی که در کنار موارد مهم دیگر همچون ضرورت افزایش تولید، صرفه‌جویی در مصرف انرژی و توجه به استفاده بیشتر از شرکت‌های دانش‌بنیان در نشست هم‌اندیشی مدیران عامل شرکت‌های اکتشاف و تولید داخلی پیرامون صدور پروانه‌های اکتشاف و تولید مطرح شد.
مدیرعامل شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت گفت که اجرای پروژه‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی، افزون بر کاهش آلودگی محیط زیستی می‌تواند ۱۰۰ میلیارد دلار درآمد سالانه کشور را افزایش دهد.
حسین آبنیکی در نشست هم‌اندیشی با مدیران عامل شرکت‌های اکتشاف و تولید داخلی پیرامون صدور پروانه‌های اکتشاف و تولید با اشاره به ناترازی انرژی در همه بخش‌های کشور افزود: فعالیت‌های زیادی در سال‌های گذشته انجام شده است، اما نتوانسته مسأله ناترازی را حل کند. وی با اشاره به اینکه یکی از سازکارهای مهم در جبران ناترازی، بهینه‌سازی و مدیریت مصرف انرژی در کشور است، ادامه داد: معادل ۷ میلیون بشکه نفت خام، انرژی در کشور مصرف می‌شود و ظرفیت بهینه‌سازی معادل ۳.۵ میلیون بشکه نفت خام، معادل ۵۰ درصد مصرف کنونی است.
مدیرعامل شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت تأکید کرد: این ناترازی و مصرف بی‌رویه انرژی رو به تزاید است و سال‌های آینده مشکل جدی ایجاد می‌کند، زیرا مصرف انرژی در ایران دو برابر مصرف انرژی دنیاست.
آبنیکی با بیان اینکه در همه صنایع ظرفیت‌های بهینه‌سازی شناسایی شده و یکی از حوزه‌هایی که ظرفیت بهینه‌سازی بالایی دارد صنعت نفت و گاز و پتروشیمی است، گفت: در بخش خانگی نیز ظرفیت بالایی برای بهینه‌سازی وجود دارد.
وی افزود: سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای مجموع طرح‌های بهینه‌سازی در کشور حدود ۱۵۰ میلیارد دلار است که ۵۰ میلیارد دلار باید هزینه شود و ۱۰۰ میلیارد دلار می‌تواند تسهیلات باشد.
مدیرعامل شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت ادامه داد: اجرای پروژه‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی، افزون بر کاهش آلودگی محیط زیستی می‌تواند ۱۰۰ میلیارد دلار درآمد سالانه کشور را افزایش دهد.
آبنیکی با اشاره به اینکه راهکار اساسی برای جبران ناترازی‌، بهینه‌سازی و کاهش مصرف است، گفت: اگر بخواهیم ناترازی را حل کنیم راهکار دیگر افزایش تولید است که هم این مشکل را حل می‌کند و هم ظرفیت‌ها را توسعه می‌دهد.  
وی تأکید کرد: در این زمینه نیاز به بهره‌برداری از مخازن و ایجاد ظرفیت‌های تولیدی جدید است که در سال‌های گذشته روی آن کار کرده ایم. مدیرعامل شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت با بیان اینکه حدود ۱۵۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف صنعت نفت نیاز است، گفت: در کنار آن اکوسیستم صنعت نفت باید تغییر کند و بهبود یابد و از جهت قانون و مقررات برای حضور شرکت‌های خصوصی مناسب شود.
آبنیکی افزود: حوزه دیگر بهینه‌سازی تأسیساتی است که اکنون در صنعت نفت وجود دارد و امکان استفاده بهینه از ظرفیت‌های موجود را افزایش می‌دهد.
وی ادامه داد: برای نمونه امروز حجم زیادی گازهای ارسالی به مشعل در کشور وجود دارد که جمع‌آوری آنها افزون بر ایجاد ثروت، آلودگی را نیز کاهش خواهد داد. مدیرعامل شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت تأکید کرد: سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای افزایش تولید در تأسیسات پیشین ۲۰ درصد ایجاد ظرفیت‌های تازه است.
آبنیکی با اشاره به اینکه مشکل مهم در این زمینه سرمایه‌گذاری است و باید در حوزه مالی از بخش خصوصی حمایت شود، گفت: ایجاد یک صندوق بهینه‌سازی انرژی را پیش‌بینی کرده‌ایم و اکنون نیز حساب بهینه‌سازی انرژی با ظرفیت ۳۰ هزار میلیارد تومان در بودجه سال ۱۴۰۲ ایجاد شده است که تا ۵۵ هزار میلیارد تومان قابل ارتقا خواهد بود. وی افزود: برای سال نخست این منابع تزریق خواهد شد که در توسعه طرح‌های بهینه‌سازی صنعت نفت و گاز و نیروگاهی استفاده خواهد شد و سال آینده باید منابع افزایش یابد.
مدیرعامل شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت اظهار کرد: بر اساس این پیش‌بینی‌ها، صندوق بهینه‌سازی انرژی ابتدا ۱۰ میلیارد دلار اعتبار خواهد داشت و هزینه انرژی از محل صرفه‌جویی‌ به صندوق واریز می‌شود و پروژه‌های بعدی با آن انجام خواهد شد.

مصرف گاز ایران معادل ۵.۵ میلیون بشکه نفت خام
مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز تأکید کرد، ایران کشور گازی است، زیرا ارزش حرارتی گاز تولیدی در کشور معادل روزانه ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه می‌شود. رضا نوشادی در نشست هم‌اندیشی با مدیران‌عامل شرکت‌های اکتشاف و تولید داخلی پیرامون صدور پروانه‌های اکتشاف و تولید با اشاره به تاریخچه صنعت نفت اظهار کرد: تا پیش از انقلاب حتی نمی‌توانستیم یک بشکه نفت را بدون حضور خارجی‌ها تولید کنیم.
وی با بیان اینکه پس از پیروزی انقلاب به‌تدریج توانستیم در مسیر خودکفایی گام برداریم، ادامه داد: از دهه ۷۰ مهندسی تفصیلی را آغاز کردیم و مطالعات پایه را ادامه دادیم و از دهه ۸۰ اوج تولید داخل را شاهدیم.
مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران با تأکید بر اینکه اکنون ایستگاه‌های تقویت فشار را با بالای ۹۰ درصد تولید داخل می‌سازیم، گفت: ما امروز به‌دنبال راه‌حل‌های ویژه هستیم و در کشور طولانی‌ترین حفاری افقی را با قطر ۲۰ اینچ انجام می‌دهیم. نوشادی با اشاره به اینکه سال ۸۹ و همزمان با تحریم‌های شدید علیه صنعت نفت ایران، تولید روزانه گاز ۴۰۰ میلیون مترمکعب بود، افزود: اکنون تولید روزانه گاز شیرین را به ۸۵۰ میلیون مترمکعب رسانده‌ایم. وی با تأکید بر اینکه باید در چهارچوب هر قراردادی بتوانیم منافع ملی را تعریف کنیم، گفت: بزرگ‌ترین مانع نفت و گاز در کشور پول و سرمایه است و هر اقدامی که بتواند سرمایه را وارد صنعت نفت کند، خیر است.
 مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران تصریح کرد: شرکت‌های اکتشاف و تولید باید بتوانند با بخش‌های مختلف برای حضور فعال در صنعت نفت مذاکره کنند، اگر شرایط رقابتی ایجاد کنیم، توسعه با سرعت بیشتری انجام خواهد شد. نوشادی با اشاره به اینکه ایران را کشور نفتی می‌دانیم و این در حالی است که روزانه ظرفیت تولید ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه نفت در کشور وجود دارد، گفت: ایران کشور گازی است، زیرا ارزش حرارتی گاز تولیدی در کشور معادل ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز می‌شود.

برش

افتتاح پروژه‌های دارای پیشرفت بالای ۷۰ درصد در دولت قبل
رئیس هیأت‌مدیره انجمن شرکت‌های اکتشاف و تولید گفت: در دولت گذشته پروژه‌ها و طرح‌های توسعه‌ای با پیشرفت بالای ۷۰ درصد به بهره‌برداری می‌رسید. محمدجواد شمس اظهار کرد: ۲۸ میدان نفت و گاز واگذار شد، اما از کل این ۲۸ میدان چقدر توانستیم تولید نفت را افزایش دهیم؟
وی با اشاره به اینکه فضای توسعه در دولت سیزدهم باید تغییر کند تا به اهداف توسعه‌ای صنعت نفت دست یابیم، گفت: برای توسعه میدان‌ها با چالش‌های بزرگ باید الگوی صحیح قراردادی مشخص شود.
رئیس هیأت‌مدیره انجمن شرکت‌های اکتشاف و تولید با اشاره به اینکه موضوع پروانه بهره‌وری در برنامه هفتم توسعه گنجانده شد، ادامه داد: با این اقدام می‌توان به حضور بخش خصوصی در بخش بالادست صنعت نفت امیدوار بود. شمس تأکید کرد: برای توسعه میدان مشترک گازی پارس جنوبی سال‌ها زحمت کشیده شد و مقدار تولید روزانه به قطر رسید و حتی از آن جلو زد، اما با ادامه روند کنونی در سال‌های آینده، تولید قطر از ایران پیشی خواهد گرفت از این رو باید نگاهمان را تغییر دهیم.
وی با بیان اینکه اگر توسعه را در چهارچوب قراردادهای گذشته ببینیم، شاهد پیشرفت نخواهیم بود، گفت: دولت باید تسلط خود را بر صنعت نفت کاهش دهد تا نفت به‌عنوان پیشران شرایط اقتصادی، نقش درست خود را ایفا کند.