ایلیا پیرولی
خبرنگار

اشتغالزایی شهرنشینان در تابستان سال 1402 به بیش از18 میلیون و 697 هزار نفر رسید که یک میلیون و 345 هزار نفر بیشتر از تابستان سال 97 بوده و در مقایسه با دوران کرونا نیز یک میلیون و 317 هزار نفر افزایش نشان می‌دهد. به عبارتی اشتغالزایی شهرنشینان بار دیگر پس از یک دوره رکود ناشی از تحریم و بیماری کرونا به مسیر اشتغالزایی در تابستان سال 1402 بازگشته است. به عبارتی تابستان سال 1402، بیشترین اشتغالزایی نسبت به 5 فصل اخیر را ازآن خود کرده است.
طبق داده‌های مرکز آمار از شاخص بازار کار در تابستان سال 1402، نسبت اشتغال شهری با افزایش 0.9 درصدی در تابستان سال 1402 در مقایسه با تابستان سال 1401، به 37.4 درصد رسید.
در این بازه زمانی گفته شده، 735 هزار شغل جدید به جمع شاغلان شهری اضافه شد و تعداد آنها به 18 میلیون و 697 هزار نفر رسیده است که از رشد 4.09 درصدی نسبت به تابستان سال 1401 برخوردار بوده است. نرخ مشارکت اقتصادی شهرنشینان نیز در تابستان سال 1402 نسبت به تابستان سال 1401، با افزایش 0.6 درصدی به 41 درصد رسیده است و تعداد افراد شهر نشینان فعال در حوزه کار به 20 میلیون و 495 هزار نفر رسیده است. نرخ بیکاری شهرنشین نیز در تابستان سال 1402 نسبت به تابستان سال 1401، با کاهش 0.8 درصد به 8.8 درصد رسیده است. در این میان بیکاران شهری در تابستان سال 1402، به یک میلیون و 798 هزار نفر رسیده‌اند. بر این اساس، از میان 20 میلیون نفر فعال در حوزه کار، بیش از 18 میلیون نفر شاغل هستند.

برشی از وقایع بازار کار از تابستان سال 1397 تا تابستان سال 1402
اما آنچه شاخص بازار کار شهر نشینان را در تابستان سال 1402 نسبت به دیگر فصول برجسته کرده است، افزایش اشتغال و کاهش نرخ بیکاری آن نسبت به دوران کرونا و پیش از آن است که باعث شده تحلیلگران چشم‌انداز مثبتی برای بازار کارشهرنشینان تصور کنند.
بررسی داده‌های شاخص بازار کار در فصول تابستان سال‌های 1397 تا سال 1402 این موضوع را تداعی می‌کند که باید بازار کار کشور شاهد اشتغالزایی پایدار در شهرنشینان باشد. در تابستان سال 1397، تعداد شاغلان شهرنشین 17 میلیون و 352 هزار نفر بود که این میزان در تابستان سال 1398 با افزایش مواجه شد و به 18 میلیون و 106 هزار نفر رسید. تابستان سال 1398، آخرین تابستان پیش از دوران کرونایی بود. نسبت اشتغال نیز با یک درصد افزایش به 38.6 درصد رسید.
با شیوع ویروس کرونا و همه‌گیری آن، شاغلان کل کشور در بخش‌های مختلف اقتصادی کشور با ریزش مواجه شدند و در این میان تعلل دولت در مهار این ویروس نرخ بیکاری را نیز افزایش داد و فضای کسب و کار بدتر از گذشته شد.
داده‌ها نشان می‌دهند که در تابستان سال 1399، یعنی اولین تابستان دوران کرونا، تعداد شاغلان شهری، با کاهش یک میلیون و 317 هزار نفر به 17 میلیون و 477 هزار نفر رسیدند. در این بازه زمانی 4 درصد اشتغال شهرنشینان با کاهش مواجه شد.
این در حالی است که با اجرای واکسیناسیون گسترده توسط دولت سیزدهم از تابستان سال 1400، همه‌گیری ویروس کرونا فروکش یافت و این روند در تابستان سال 1401 ادامه یافت و این بیماری ویروسی مهار شد. آنجا بود که بازارهای اقتصادی روند رونق خود را آغاز کردند که نمود عینی آن را می‌توان در داده‌های شاخص بازار کار در تابستان سال 1402 یافت.
بر این اساس در تابستان سال 1402، نرخ رشد اشتغالزایی شهرنشینان نسبت به سال 1397 یعنی دوران پیش از کرونا، 7.75 درصد با افزایش مواجه شد و تعداد شاغلانی که نسبت به این بازه زمانی اضافه شدند، بیش از یک میلیون و 345 هزار نفر بود. در همین بازه زمانی، ریزش نرخ بیکاری در بین شهر نشینان نیز با 35.85 درصد مواجه شد و بیش از یک میلیون و 5 هزار نفر بیکار از چرخه بیکاران شهری خارج شدند.
تعداد شاغلان شهری در تابستان سال 1397، 17 میلیون و 375 هزار نفر برآورد شده بود و تعداد بیکاران نیز در این فصل از سال 1397، دو میلیون و 803 هزار نفر اعلام شده بود.

ریزش 762 هزار شغل در دوران کرونا
در تابستان سال 1402 نسبت به تابستان سال 1399 یعنی دورانی که کرونا تمامی ارکان اقتصادی کشور را به رکود فرو برده بود، نیز رشد اشتغال به 7.57 درصد افزایش یافت و تعداد شاغلان شهری نیز با افزایش یک میلیون و 317 هزار نفری روبه‌رو شدند. این در حالی است که در دوره کرونا در فاصله تابستان سال 1398 تا تابستان سال 1399، به یکباره 726 هزار شاغل شهری بیکار شدند.
در همین حال، نرخ بیکاری شهرنشینان در تابستان سال 1402 نسبت به تابستان سال 1399، با کاهش 12.88 درصدی مواجه شد. نکته قابل توجه آنکه، تعداد شاغلان شهری در تابستان سال 1402 بیشتر از شاغلان شهری در تابستان سال 1398، بود. در تابستان سال 1398، مرکز آمار از تعداد شاغلان شهری رقمی برابر با 18 میلیون و 106 هزار شغل را ثبت کرده بود و این در حالی است که در تابستان سال 1402، این تعداد به 18 میلیون و 697 هزار نفر رسیده است. به عبارتی 591 هزار شغل بیشتر از تابستان سال 1398 ایجاد شده است.
بنابراین داده‌های تابستان سال 1402 از شاخص بازار کار ایران توسط مرکز آمار، نشان می‌دهد که روند اشتغالزایی در شهر نشینان از روند منظم و پایداری برخوردار بوده است، بطوری که تحلیلگران بر این باورند که این روند در فصل‌های دیگر سال ادامه خواهد داشت.