محدثه جعفری
خبرنگار

مدیرکل اداره کل انتقال خون استان تهران با اشاره به اینکه نیاز روزانه مراکز درمانی و بیمارستانی به خون در تهران حدود یک‌هزار و 500 واحد است، از کمبود 300 واحد خون خبر داد و گفت: با توجه به نیاز تهران و گسترش بیماری‌های فصلی با کاهش اهدا و ذخیره خون روبه‌رو شده‌ایم به همین دلیل از مردم تقاضا داریم مثل همیشه در کنار هم باشند و با اهدای خون زندگی را به دیگری هدیه دهند.
دکتر سید منتظر شبر در گفت‌و‌گو با «ایران» درباره علل کاهش ذخایر خون در شهریور و فصل پاییز گفت:«معمولاً در فصل بهار مراجعه افراد برای اهدای خون بسیار خوب است و مشکلی در تأمین خون در فروردین، اردیبهشت و خرداد در تهران نداریم. تابستان هم این روند ادامه پیدا می‌کند تا شهریورماه. در آخرین ماه تابستان با توجه به افزایش مسافرت‌ها و تعطیلات پشت سرهم، تهران با کاهش اهدا و ذخیره خون روبه‌رو می‌شود.»
مدیرکل انتقال خون استان تهران افزود:«در طول روز به صورت متوسط حدود 1500واحد خون به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی تحویل می‌دهیم که ماهانه حدود 45 هزار واحد خون می‌شود. حدود 1000 واحد پلاکت و کمتر از همین مقدار پلاسما نیز تحویل مراکز درمانی می‌شود. پلاسما بیشتر برای تهیه دارو مورد استفاده قرار می‌گیرد. حال با توجه به نیاز مردم در فصل بهار، همین میزان خون یعنی 1500 واحد از سوی مردم اهدا می‌شود. در تابستان نیاز تهران را با کمک استان‌های همجوار تأمین می‌کنیم اکنون در پاییز امسال اهدای خون به 1200 واحد رسیده است که با توجه به نیاز مراکز درمانی و بیمارستانی در تهران، 300 واحد کمبود خون داریم.»
وی توضیح داد:«هر ساله با آمدن مهرماه بیماری‌های فصلی همچون آنفلوانزا خودنمایی می‌کند. وقتی مردم دچار بیماری شوند خود به خود مراجعه به پایگاه‌های انتقال خون هم کاهش می‌یابد. از طرفی اگر افرادی دچار علائم بیماری باشند، مسئولان ما در پایگاه‌های انتقال خون به آنها توصیه می‌کنند یک هفته بعد از بهبود بیماری برای اهدای خون مراجعه کنند چراکه اولویت ما سلامت اهدا‌کنندگان است.»
دکتر شبر ادامه داد:«سه سال گذشته ویروس کرونا و رعایت نکات بهداشتی توسط قریب به اتفاق مردم سبب کاهش ابتلا به ویروس آنفلوانزا شده بود اما امسال با کاهش آمار مبتلایان به کووید 19، بیماری‌های فصلی زودتر از موعد یعنی اواخر شهریورماه میان مردم گسترش یافت و این روزها افراد زیادی با علائم سرماخوردگی در اطرافمان می‌بینیم. همه این عوامل دست به دست هم داد تا اهدای خون در تهران کمتر شود.»
« Oمنفی» نیاز اورژانسی بیماران به خون
مدیرکل انتقال خون استان تهران خاطرنشان کرد:«گروه خونی « oمنفی» بیشترین استفاده را نسبت به دیگر گروه‌های خونی دارد چراکه به همه گروه‌ها قابل انتقال است و در موارد اورژانسی حتی بدون دریافت نمونه خون‌گیرنده می‌توان با خیال راحت به آنها تزریق کرد. بعد از آن « oمثبت» که به غیر « oمنفی» می‌تواند به گروه‌های خونی دیگر منتقل شود. بیشترین گروه خونی در میان مردم « oمثبت» است و بالطبع بیشترین دریافتی ما همین گروه خونی است.»
دکتر شبر با اشاره به ماندگاری یک ماهه گلبول‌های قرمز خون در بانک ذخایر خونی افزود:«بیشترین فرآورده مورد استفاده بیماران، گلبول‌های قرمز خون است و بعد از آن نیاز به پلاکت داریم که از همان خونی که مردم اهدا می‌کنند پلاکت خون هم فرآوری می‌شود که متأسفانه ماندگاری آن فقط سه روز است. ناگفته نماند پلاکت یکی از اساسی‌ترین نیاز بیماران بویژه بیماران سرطانی است.»
هر کیسه خون اهدایی می‌تواند سه نفر را نجات دهد
به گفته این مسئول، با هر بار اهدای خون توسط فرد، کیسه حاوی خون به سه فرآورده گلبول‌های قرمز، پلاکت و پلاسما تقسیم می‌شود که هر کدام برای یک بیمار مورد استفاده قرار می‌گیرد و می‌تواند سه نفر را از مرگ نجات دهد. به غیر از موارد جراحی که به خون اهدایی نیاز دارد، بخشی از افراد جامعه هم که دچار مشکلات خونی همچون تالاسمی ماژور هستند به این مایع حیات‌بخش نیاز دارند. آنها حداقل باید ماهی یک‌بار یک واحد خون دریافت کنند که برایشان بسیار حیاتی است.
اهدای خون داوطلبانه از افتخارات سیستم بهداشت کشور است
مدیرکل انتقال خون استان تهران گفت:«اهدای خون در ایران کاملاً داوطلبانه صورت می‌گیرد و این یکی از افتخارات سیستم بهداشت کشور است. اهدای داوطلبانه خون مزیت‌های مختلفی دارد که یکی از آنها سالم بودن خون است چراکه اگر بحث خرید و فروش خون به میان آید، هر فردی برای سودجویی با هر مشکل خونی که داشته باشد برای فروش خون اقدام می‌کند، اما وقتی پای اهدای خون وسط باشد، افرادی اقدام به این کار می‌کنند که تقریباً از سلامت خونشان مطمئن هستند.»
وی با بیان اینکه افراد می‌توانند از 18 سالگی تا 65 سالگی خون اهدا کنند، عنوان کرد:«به آقایان سالی چهار مرتبه و به بانوان هر چهارماه یک‌بار از نظر پزشکی مجوز اهدای خون داده می‌شود. نکته مهم نگرانی بانوان برای اهدای خون، کم‌خونی است که در این زمینه باید بگویم پیشرفته‌ترین دستگاه‌های تست هموگلوبین و کم‌خونی را در کشور داریم که با توجه به حساسیتی که در بحث پزشکی بانوان وجود دارد، در همه پایگاه‌های انتقال خون الزامی است که قبل از اقدام به خون‌گیری، از بانوان تست هموگلوبین گرفته شود و در صورتی که ضرری متوجه فرد نباشد او را به سالن اهدای خون راهنمایی می‌کنیم.»
اهدای خون بعد از انجام تتو یا حجامت فقط تا یک‌سال ممنوع است
دکتر شبر با اشاره به معافیت‌های موقت در اهدای خون گفت:«اگر فردی کاری انجام داده است که احتمال آلوده شدن خون بر اثر آن وجود دارد مثل وارد شدن سوزن تتو، یک معافیت یک‌ساله برای اهدای خون داده می‌شود. حال چرا یک‌سال؟ هنوز در کل دنیا از نظر علم پزشکی روش دقیقی در دسترس نیست که اگر خونی آلوده شد فردای آن روز این آلودگی مشخص شود؛ بنابراین برای اهدای خون در این شرایط فاصله زمانی یک‌ساله در نظر گرفته شده است تا فرآورده سالمی از افراد جمع‌آوری شود، چراکه خون فرآورده‌ای است که انتقال بیماری به وسیله آن به راحتی صورت می‌گیرد، اما اینکه برخی از افراد بر این باور هستند که با انجام تتو تا آخر عمر نمی‌توانند خون اهدا کنند، اشتباه است.»