پرفروش‌ها و چرخه پرفروش شدن
حسام آبنوس
روزنامه نگار
کتاب‌های پرفروش را بخوانیم؟ این سؤالی است که پاسخ دادن به آن نه‌تنها راحت نیست بلکه پیچیدگی‌هایی دارد که همین پیچیدگی‌ها آن‌را تبدیل به سؤال سختی می‌کند. بالاخره کتابی برای اینکه در فهرست پرفروش‌ها قرار بگیرد باید مسیری را طی کند تا به نقطه‌ای برسد که بتوان آن را پرفروش نامید. نشانه‌هایی هم برای اینکه بتوان تشخیص داد یک اثر پرفروش شده وجود دارد که با کمی دقت می‌توان به این نشانه‌ها رسید. معمولاً دو دسته کتاب‌اند که پرفروش‌اند. دسته اول کتاب‌هایی که ناگهان برجسته می‌شوند و سهمی از بازار مخاطب را به خود اختصاص می‌دهند و بعد از مدتی هم فراموش می‌شوند. اصطلاحاً این کتاب‌ها، کتاب‌هایی‌اند که «مُد» می‌شوند و همه دلشان می‌خواهد آنها را بخوانند. حالا یا اسمش را شنیده‌اند و یا دوستی، کتاب را به آنها معرفی کرده یا از سر کنجکاوی سراغ کتاب می‌روند تا ببینند کتابی که همه از آن حرف می‌زنند چه کتابی است! دسته دوم کتاب‌هایی است که در یک روند منطقی و غیرهیجانی پرفروش‌اند و برای مثال سال‌ها در میان پرفروش‌ها حضور دارند و آهسته و پیوسته مسیر خود را طی می‌کنند. این کتاب‌ها اغلب کتب مشهوری هستند که تصور رایج درباره آنها این است که همه باید آنها را بخوانند و به‌همین خاطر تبدیل به یکی از صدرنشین‌های جدول پرفروش‌ها شده‌اند. حتی دیده شده مخاطبانی با این کتاب‌های مشهور ارتباط برقرار نکرده‌اند ولی به خاطر اینکه توده بزرگی از مخاطبان آن را ستایش کرده‌اند، فرد از اینکه بگوید با این کتاب مشهور ارتباط نگرفته، واهمه دارد و سعی می‌کند ساکت از کنار کتاب رد شود. در واقع مارپیچ سکوتی که حول کتاب‌هایی از این دست شکل گرفته موجب می‌شود بسیاری نتوانند نظر واقعی‌شان را درباره یک کتاب بیان کنند، به همین خاطر کتاب تبدیل به یک کتاب پرفروش می‌شود.
در این بین آنهایی که کتاب‌های پرفروش را می‌خوانند هم دو دسته‌اند؛ دسته اول کسانی‌اند که وقت زیادی برای گشتن دنبال کتاب مورد نظر ندارند و فقط مطالعه‌کردن برایشان مهم است به همین دلیل دنبال پرفروش‌ها می‌روند که معمولاً جواب پس‌داده‌اند و مخاطبان زیادی آنها را خوانده‌اند و درباره‌شان حرف زده‌اند. پس پرفروش بودن می‌تواند عاملی برای پرفروش ماندن کتاب شود زیرا یک عده به برچسب «پرفروش» اعتماد می‌کنند و کاری به مسائل دیگر ندارند. دسته دوم کسانی‌اند که پیرو مُد و عباراتی از این دست‌اند. می‌گردند ببینند چه کتابی موج بلندی دارد تا همان را انتخاب کنند که مبادا از موج عقب بیفتند. پس باید گفت موج‌ها هم موجب پرفروش شدن و پرفروش ماندن یک کتاب می‌شود.
حالا اینکه پرفروش‌ها را بخوانیم یا نه، خیلی مهم نیست. بالاخره خواندن یک کتاب، برای خودش یک تجربه است و اگر از تجربه کردن نترسید می‌توانید پرفروش‌ها را هم بخوانید به شرطی که جیب‌تان اجازه بدهد که دنبال این موج‌ها حرکت کنید.