«موسیقی ما» برای کودک ایرانی
رضا مهدوی
کارشناس موسیقی کودک و سرود، منتقد هنری و نوازنده سنتور
زمانی نه‌چندان دور گروهی از مردم را عقیده بر این بود که موسیقی سنتی ایران یا ردیف دستگاهی برای میانسالان و سالخوردگان مناسب است، نه برای کودکان و نوجوانان یا حتی جوانان! در حالی که مروری کوتاه بر نحوه زندگی و برخورد مردم با هنر در فضای پنجاه سال پیش و بازهم پیش از آن نشان می‌دهد میراث فرهنگ شنیداری در قالب دستگاه‌ها و آوازها و به کمک سازهای اصیل و ملی آن، نه مخصوص سالخوردگان بود و نه مخصوص طبقه‌ای از اجتماع، بلکه به شکل مایملکی همگانی در فضای زیستی و احساسی مردم جریان داشت. افراد عادی کوچه و بازار، حتی اگر نام دستگاه، آواز یا گوشه‌های آنها را درست نمی‌دانستند، هر گاه بیتی از شعری را می‌خواندند یا برای بیان مقصود خویش در مسیر زندگی در عزا و عروسی از نغمه‌های زیبا مدد می‌گرفتند و آنچه می‌خواندند و سوت می‌زدند و زمزمه می‌کردند، از موسیقی موروثی و از رسم و حدود آن خارج نبود. فاصله گرفتن از این سنت دیرپا و سپس بازگشت بدان از طریق آموختن مبانی نظری و تمرین عملی در ساز یا آواز، محصول دوره شتابزده تجددخواهی عصر پهلوی است که مدت اندکی دوام داشت.
هم‌اکنون به دلیل وجود انواع و اقسام موسیقی، فروپاشی سنن زندگی و آداب و رسوم و فضای حیات فرهنگی و فکری قدیم (که مجموعه آن حافظ سنن موروثی موسیقی نیز بود) و نیز هجوم انبوه اطلاعات در عصر ارتباطات برای تجدید پیوند برای آن خاطره‌ای که دیگر در روان جمعی ایرانیان مثل سابق جریان ندارد، لازم است از حامل‌های شنیداری و دیداری و از روش خلاقانه‌ای برای معرفی و آشنا ساختن مردم بویژه کودکان و نوجوانان استفاده شود. در این مجموعه منزه با عنوان موسیقی ما - آشنایی با موسیقی دستگاهی ایران برای کودکان (1) بیش از پیش توجه به ریشه‌ها، باورها و التزام به رعایت فن موسیقا در ساحت فرهنگی سبک زندگی خانواده ایرانی شده است و می‌خواهد در این بحبوحه ناهنجاری و مظلومیت فرهنگی، قدمی استوار برای گوش‌هایی که می‌خواهند حقیقت فرهنگ شنیداری فلات ایران را حفظ کنند و در جست‌و‌جوی آن هستند، پوشش دهد.
این مهم به مذاق نگارنده این یادداشت خوش آمد که عضو شورای برنامه‌ریزی و تألیف کتب درسی وزارت آموزش و پرورش از اواخر دهه ۷۰ تاکنون بوده‌ام و سال‌ها تلاش داشتیم برای آوردن شناخت موسیقی به‌عنوان تربیت شنوایی در مدارس ایران که خوشبختانه عملی شد.
ایمان وزیری هنرمندی است تارنواز و سه تارنواز، آهنگساز، موسیقیدان و متفکر از نسل امروز که ذوق، خلاقیت و دانش قابل‌توجه در زمینه‌های موسیقی کلاسیک و مدرن مغرب‌زمین و موسیقی ملی ایران دارد و در این آلبوم توان و صمیمیت خود را با بیان دلنشین و انتخاب نمونه‌های شنیداری از استادان برجسته پیشین و طراحی و چینش مطالب به گونه‌ای گردآوری و تدوین کرده است که هر گروه سنی بتواند برداشت‌های قابل توجهی را طبق اهداف از پیش تعیین شده در مجموعه «موسیقی ما» داشته باشد. به عبارتی ایمان وزیری توانایی، همت، پشتکار و خوش‌سلیقگی خود را به نفع آموزش صحیح با حرفی تازه و هوشمندانه به کار گرفته تا نوعی زبان باستانی ما را -موسیقی ما را- با گشایشی جذاب و پرکشش به کودکان و نوجوانان در این دوران و در آینده بیاموزاند؛ در حقیقت به نسلی که بعد از ما، برای تجدید عهد و پیوند با خاطره قومی‌شان در هر زمینه فرهنگی و هنری به چنین آثار الگوساز و نمونه‌آفرین نیاز بیشتری خواهند داشت. خوشبختانه مرکز موسیقی حوزه هنری در دهه‌های 70 و80 سعی و اهتمامی ویژه در طراحی، الگوسازی و تولید و نشر آثار موسیقی تجربی و ریشه‌دار فرهنگ سترگ ایرانی داشت و در گونه‌های مختلف به درستی جانمایی و خط ریل ایجاد کرد که امید می‌رود امتداد داشته باشد.
ایمان وزیری متولد 25 مهرماه 1349 تحصیلات خود را در رشته موسیقی دانشکده هنرهای زیبای -تهران و کلن- آلمان انجام داده است. شاگردی علیرضا مشایخی در موسیقی کلاسیک و مدرن (به عبارتی موسیقی نو) را کرده و مورد عنایت و توجه او نیز بوده و هست. تارنوازی را نزد فریدون حافظی و اسدالله حجازی، مکتب علی‌اکبر خان شهنازی آموخته است. حیف که قدر خود را شایسته و بایسته ندانسته و با تمام استعدادی که همچنان دارد به تولید و خلق اثر کمتر پرداخته و در کنج انزوا طی‌طریق می‌کند! متأسفانه مجموعه «موسیقی ما» در سه مرحله بوده که به دلیل سفر خارجه و کنسرت و ادامه تحصیلات فقط به تولید یک قسمت آن مبادرت می‌ورزد. در این آلبوم در کنار پرسش و پاسخ‌ها و تمرین‌هایی که در دفترچه سی‌دی آورده شده، به معرفی سازهای موسیقی ملی ایران نیز پرداخته شده است و نمونه‌های شنیداری از استادان هم پخش می‌شود: اصغر بهاری (کمانچه)، داریوش زرگری (ضرب)، عبدالوهاب شهیدی (عود)، غلامحسین بیگجه‌خوانی (تار)، جلیل شهناز(تار)، حسین علیزاده (تار)، سعید هرمزی (سه تار)، فرامرز پایور (سنتور)، علی‌اکبر شهنازی (تار) و حسن کسایی (نی).عناوین شیار(تراک)ها نیز به ترتیب از این قرار هستند: سرآغاز، مقدمه، کلیات، تمرین یک، سازها و تمرین دو، دستگاه، تمرین سه، دستگاه چهارگاه، داستان و تمرین. با شنیدن یک‌بار این مجموعه چنان علاقه‌مند می‌شوید که هر بار بشنوید با گوش جان و به دوستان خود معرفی کنید تا آنها هم بشنوند و لذت ببرند برای فضاسازی هرچه بهتر از فرهنگ شنیداری موسیقی ملی ایران برای کودک و نوجوان ایرانی.
موسیقی ما (آشنایی با موسیقی دستگاهی ایران برای کودکان-1)
اجرا: ایمان وزیری
تولید: مرکز موسیقی حوزه هنری
سال:1384
تجدید انتشار 1389