مهسا قوی‌قلب
خبرنگار

نیمی از تصادفات فوتی مربوط به موتورسواران است. این خبر و خبرهای مشابه آن بارها در رسانه‌ها منتشر شده‌ است. طی چهار ماه ابتدای امسال ۵۱ تصادف فوتی فقط به موتورسواران اختصاص داشت. برنامه‌ها و سیاستگذاری‌ها هنوز به سرانجامی نرسیده و خیابان‌ها و بزرگراه‌های پایتخت برای موتورسیکلت سواران نامناسب است؛ مضاف بر این، نابلدی برخی و سرعت و ویراژ دادن برخی دیگر از آنان جان خودشان و سایرین را به خطر می‌اندازد. همواره به این معضل پرداخته می‌شود و کارشناسان نظرات کارشناسی و آن سو هم مسئولان قول همکاری برای کاهش آمار تصادفات و بویژه فوتی‌ها می‌دهند، اما باید دید آن سوی پرده برنامه‌ریزی‌ها البته بجز مباحثی همچون جریمه و برخورد با تخلفات، در جهت افزایش ایمنی تردد این وسیله نقلیه پرخطر چه کارهایی انجام شده و چه کارهایی باید انجام شود.
سرهنگ مصطفی زینی وند، رئیس اداره مهندسی ترافیک پلیس راهور تهران بزرگ، در این باره با بیان اینکه حجم انبوهی از موتورها در شهر تردد دارند، به «ایران» توضیح می‌دهد: «موتورسواران جزو کاربران ترافیکی هستند. همان طور که معابر باید برای خودروها و عابران پیاده طراحی و مناسب‌سازی شوند، این دسته هم باید به رسمیت شناخته شوند و طرح‌های مناسب‌سازی و برنامه‌های مدونی در این حوزه وجود داشته باشد. در کنار بحث برخورد با تخلفات و اعمال قانون، باید مسیرهای تردد موتورسواران افزایش پیدا کند یا اینکه مناسب‌سازی شود.»
 سرهنگ مصطفی زینی وند افزود: «آسفالت‌های نامناسب می‌تواند واژگونی موتورسواران را به دنبال داشته باشد. مناسب بودن آسفالت و همسطح بودن معابر می‌تواند جنبه پیشگیری داشته باشد. در جاهایی هم که حجم تردد موتورسیکلت بالاست، اگر مسیرها مجزا باشد، تفکیک حرکت موتور از سایر وسایل ایمنی ترافیکی و انضباط بخشی را به دنبال دارد؛ به این ترتیب از حرکات مارپیچ موتورسواران بین خودروهای دیگر و تغییر مسیردادن‌های ناگهانی و ترمز‌های ناگهانی رانندگان جلوگیری می‌شود.»

مشکلات موتورسواران در پیاده روهای مراکز جاذب سفر
یکی از چالش‌های همیشگی عابران پیاده، موتوسواران هستند، بویژه در مراکزی که تقاضای استفاده از موتور زیاد است. ورود موتورها به پیاده روها بخصوص در مناطق شلوغ بسیار آزاردهنده است.
به گفته رئیس اداره مهندسی ترافیک پلیس راهور تهران بزرگ، این اتفاق زیرپا گذاشتن رعایت حقوق شهروندی است. او می‌گوید: «این محدوده‌ها شناسایی شده‌اند و فضاها را با نصب تابلو و علائم مشخص کرده‌ایم؛ بدین شکل که خط کشی‌های منظم در آن مناطق انجام شده تا موتورسواران در آن محل‌ها بتوانند به راحتی پارک کنند. از سوی دیگر هم پیاده روها را با موانع محدود‌سازی می‌کنیم تا عابران نیز با خیال راحت تردد کنند.»

ساخت پل موتوررو
اما درخصوص محل‌هایی مانند بزرگراه‌ها بخصوص بزرگراه‌هایی که در دو طرفشان مناطق مسکونی وجود دارد و حرکت خلاف موتورسیکلت‌ها عاملی برای تصادفات به شمار می‌رود، راه‌حلی وجود دارد که در حال حاضر هم در تهران اجرا شده است: پل‌های موتوررو. زینی وند دراین باره می‌گوید: «پل‌های موتوررو ویژه موتورسواران، این مشکل را تا حد امکان کم کرده است. با توجه به تقاضای تردد دوطرفه موتورسواران و دسترسی به جهات مخالف یا حرکت در عرض خیابان‌ها، پل‌های موتوررو طراحی شدند که شبیه پل‌های عابر پیاده هستند و به جای پلکان، رمپ دارند و موتورسیکلت‌ها می‌توانند از روی آنها تردد داشته باشند. به عنوان مثال در بزرگراه بسیج، 20 متری افسریه، برآورد داشتیم که در ساعت 200 تا 300 موتورسیکلت از روی پل این محدوده عبور می‌کنند، اما حالا مشاهده می‌کنیم که بالغ بر یک‌هزار دستگاه در ساعت از این مسیر تردد دارند. در محدوده آزادگان هم سه پل موتوررو داریم. در بزرگراه شهیدهاشمی محدوده بازارچه صالح آباد هم در حال حاضر این نوع پل در حال استفاده است، اما این روزها در بزرگراه امام رضا(ع) محدوده میدان آقانور برای نصب پل موتوررو ستون‌هایی ایجاد شده است و کار در مرحله جوشکاری رمپ‌ها قرار دارد. در دو نقطه قسمت شمالی تونل امیرکبیر هم پل موتوررو وجود دارد تا از تصادفات شاخ به شاخ جلوگیری شود. در مسیر شمال به جنوب بزرگراه چمران قبل از میدان توحید نیز با توجه به وجود چراغ قرمز، خط ویژه‌ای ایجاد کردیم و موتورسیکلت‌ها حرکت خلاف جهت ندارند.»
هرچند در زمینه کاهش آمار تصادفات موتوری اقداماتی انجام شده اما همچنان شاهد آمار بالای تصادفات هستیم. زینی وند خاطرنشان می‌کند: «برای کاهش این آمار، جلساتی با شهرداری به صورت هماهنگ در حال برگزاری است. هدفگذاری در مناطق مرکزی مانند مولوی و بازار است تا خط ویژه برای موتورسواران در این مناطق ایجاد شود.»

نگاه اشتباه به موتورسواری باید تصحیح شود
 رئیس اداره مهندسی ترافیک پلیس راهور تهران بزرگ به موضوع دیگری هم اشاره می‌کند: «یکی از دلایل بالا بودن آمار تصادفات موتورسیکلت‌ها، نگاه اشتباهی است که شهروندان به این وسیله نقلیه دارند. خیلی‌ها تصور می‌کنند موتورسیکلت وسیله‌ای است که به راحتی می‌توانند با آن خلاف جهت حرکت یا از چراغ قرمز و هر محل غیرمجازی تردد کنند. علاوه بر اصلاح زیرساخت‌ها و بحث جریمه‌ها، در مقوله فرهنگسازی هم باید بیش از پیش کار شود. مردم باید متوجه باشند که موتورسیکلت ایمنی بسیار پایین‌تری نسبت به خودرو دارد اما بسیاری از راکبان موتورسیکلت برعکس رفتار می‌کنند و به جای اینکه بیشتر جانب احتیاط را رعایت کنند، از قواین سرپیچی کرده و به خود و دیگران آسیب می‌رسانند. فرهنگسازی مبحثی است که در این حوزه اثرگذاری بسیار بالایی دارد و بیشتر از هر مسأله دیگری در خصوص کاهش آمار فوتی‌ها و در کل تصادفات موتورسواران باید به آن پرداخته شود.»