میترا جلیلی
خبرنگار

تحقق یک رؤیا
ایلان ماسک که پیش از این بیشتر نام وی با خودروهای خودران تسلا و شرکت اسپیس ایکس و پرتاب‌های ماهواره شناخته می‌شد، به دنیای علم پزشکی هم ورود کرده و از سال 2016 تاکنون با تأسیس شرکت نورالینک تلاش کرده تا با آزمایش‌های مختلف و از طریق کاشت تراشه‌های بسیار ریز بتواند بیماری‌های مغزی و فلج انسان را درمان کند و رؤیای راه رفتن را برای چنین بیمارانی تحقق بخشد. وی که با این هدف، کار خود را آغاز کرده بود عملاً از سال 2018 با انجام آزمایشاتی روی حیواناتی همچون خوک و میمون، کار خود را کلید زد. ماسک اعتقاد دارد ایمپلنت‌های بیولوژیکی، بدن را تغییر می‌دهند و به سمتی می‌برد که توانایی‌های فیزیکی و ذهنی بشر بهبود یابد. هرچند از نظر ایلان ماسک و تیم تحقیقاتی وی، این آزمایش‌های حیوانی می‌تواند کمک کند نسل آینده سالم‌تر و قوی‌تر باشند ولی شرکت نورالینک به دلیل رفتار با حیوانات و شیوه‌های مدیریتی شخص ایلان ماسک، با انتقادات فراوانی مواجه شده است تا جایی که وزارت کشاورزی امریکا (USDA) حتی این شرکت را به دلیل نقض قوانین رفاه حیوانات از طریق آزمایش‌های بی‌دقت و بدون ایمنی لازم، زیر ذره‌بین قرار داده است.

روباتی برای یک جراحی پیشرفته
پروسه جایگذاری و کاشت چیپ‌ست‌های نورالینک درون مغز، فرایندی بسیار پیچیده دارد به گونه‌ای که گفته می‌شود این کار، فراتر از مهارت‌های انسان‌هاست. برای کاشت این چیپ‌ست کوچک(N1) که درمجموع 8 میلیمتر قطر و تعداد زیادی سیم نازک برای اتصال دارد، باید فرد تحت یک عمل جراحی بسیار ظریف و پیشرفته قرار بگیرد. به همین دلیل هم ایلان ماسک اعلام کرده برای این جراحی، از روبات‌های خاصی که ویژه این کار طراحی شده، استفاده خواهد کرد تا به رگ‌های مغزی آسیبی نرسد. اگر بخواهید به میزان نازکی و ظرافت سیم‌های نورالینک پی ببرید باید گفت که هر یک از سیم‌های نازک چیپ‌ست نورالینک، قطری معادل یک دهم قطر یک تار مو خواهند داشت و به بیان دیگر اندازه سیم‌ها به ضخامت نورون‌های مغز است تا به این ترتیب میزان آسیب به رگ‌ها یا نورون‌های عصبی به حداقل ممکن برسد. روبات طراحی شده، عمل جراحی کاشت تراشه را با استفاده از یک میکروسکوپ، با رعایت تمام نکات برای حفظ سلامت انسان و زیر نظر مؤسسات بهداشتی جراحی انجام خواهد داد و الکترودهای این تراشه، پس از برش 2میلیمتری در جمجمه، به گونه‌ای جایگذاری می‌شوند که هیچ برخوردی با رگ‌های مغزی نداشته باشند. ایلان ماسک می‌خواهد این جراحی با ظرافت خاصی انجام شود به گونه‌ای که درنهایت شخص یک زندگی عادی داشته باشد و دیگران متوجه کاشت تراشه در مغز وی نشوند. به همین دلیل پس از پایان عمل جراحی، سطح برش روی جمجمه به صورت ویژه پوشانده می‌شود و سیم‌ها هیچ نمود بیرونی ندارند.

دست‌های روباتیک به ابتکار نورالینک
شرکت نورالینک پس از دریافت تأییدیه سازمان غذا و داروی امریکا، شروع به جذب نیرو برای اولین آزمایشات انسانی خود ازطریق وبسایت این شرکت کرده است. درحالی که دریافت این تأییدیه، سرو صدای زیادی به پا کرده و برخی پزشکان و حامیان حقوق حیوانات، به دلیل مرگ دردناک میمون‌های تحت آزمایش کاشت تراشه مغزی، خواستار مجازات ایلان ماسک و محققان پروژه نورالینک شده‌اند اما ایلان ماسک در شبکه اجتماعی ایکس(توئیتر سابق) بتازگی خبر جدیدی اعلام کرده است.
وی در این شبکه اجتماعی اعلام کرده که نورالینک می‌تواند دست‌های مصنوعی روباتیک به سبک جنگ ستارگان(لوک اسکای واکر) تولید کند. وی پس از اعلام موافقت رسمی با اولین آزمایش‌های بالینی انسانی، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: ایمپلنت رابط مغزی نورالینک را می‌توان با فناوری روبات Optimus تسلا که مجهز به هوش مصنوعی است، ترکیب کرد تا اندام‌های روباتیک به سبک جنگ ستارگان تولید شود. هنگامی که نورالینک با اندام‌های روبات Optimus ترکیب شود، راه‌حل Luke Skywalker می‌تواند واقعی شود. ایلان ماسک با اعلام این موضوع عملاً یادآورشد که نورالینک علاوه بر کاشت تراشه، می‌خواهد با روش‌های دیگر به افراد مبتلا به فلج یا کسانی که به هردلیلی دست‌شان را در نزدیکی مفصل شانه یا وسط بازو یا وسط ساعد از دست داده‌اند، کمک کند تا حرکات بدن را بازیابند. این دست با الهام از یکی از شخصیت‌های سری فیلم‌های جنگ ستارگان به نام لوک اسکای‌واکر، «لوک» نامیده می‌شود. در یکی از قسمت‌های این سری فیلم‌ها، لوک بعد از جنگ با «دارک ویدر»، دستش را از دست داد و از آن به بعد، از یک دست روباتیک استفاده کرد.

بــــرش

هکرها در کمین نورالینک

زمانی که ایلان ماسک برای نخستین بار نورالینک را به نمایش گذاشت، به ما یادآوری کرد که مرزهای بین مغز و ماشین به سرعت در حال محو شدن است. این موضوع قابل کتمان نیست که هرچه رایانه‌ها پیچیده‌تر و هوشمندتر شوند، به اهداف جذاب‌تری برای هکرها تبدیل می‌شوند. به هرحال مغز ما اطلاعاتی در اختیار دارد که کامپیوترها ندارند. مغزی که به یک کامپیوتر مجهز به هوش مصنوعی مانند نورالینک متصل است، به طور بالقوه به هکرها اجازه می‌دهد تا با عجله وارد شوند و مشکلاتی را ایجاد کنند که شاید امروزه حتی نتوانیم آنها را درک کنیم. با جدی‌تر شدن کاشت تراشه در مغز انسان‌ها این موضوع بسیار مورد توجه قرار گرفته است که آیا هک کردن انسان‌ها از طریق BCI و نورالینک می‌تواند تحول بزرگ بعدی در هک باشد و حمله‌های سایبری ترکیبی خطرناک‌تر از روش‌های هک گذشته خواهند بود؟
هرچند بسیاری، پیش از این نورالینک را دور از ذهن می‌دانستند ولی کلید خوردن فاز آزمایش انسانی آن، مطمئناً شاخک‌های هکرها را هم تیز می‌کند و خود را برای حمله‌های هکری در آینده آماده می‌کند. همانطور که متخصصان امنیت سایبری به خوبی می‌دانند، هکرها معمولاً یک قدم جلوتر از پروتکل‌های امنیتی هستند، بنابراین احتمال حمله به مغز افرادی که تراشه نورالینک برایشان کاشته شده بسیار بالاست و ظاهراً این موضوع از نظر اخلاقی چالش‌های بسیاری برای ایلان ماسک رقم خواهد زد. بسیاری معتقدند اگر ایلان ماسک می‌خواهد این بلندپروازی را داشته باشد باید برای تأمین امنیت سایبری افرادی که تراشه‌ها را دریافت می‌کنند هم فکری بکند و مسئولیت محافظت سایبری از آنها را بپذیرد. نگرانی‌ها به حدی است که سازمان ملل هم هشدار داد که ایمپلنت‌های مغزی هوش مصنوعی شبیه نورالینک می‌توانند انسان‌ها را هک کنند و باید برای مقابله با هکرها تلاش کرد. چندی پیش آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد ضمن ابراز نگرانی از کاشت تراشه‌های نورالینک گفت: ما باید از استانداردهای اخلاقی محافظت کنیم و از حمایت کامل از حقوق بشر اطمینان حاصل کنیم.