زهرا کشوری
دبیر گروه زیست‌بوم

130 برنامه استانی در 60 شهرستان با نگاه گردشگری سبز در هفته گردشگری برگزار می‌‌شود. علی‌اصغر شالبافیان، معاون گردشگری در نشست خبری خود به مناسبت روز جهانی و هفته گردشگری، از برگزاری شب‌های گردشگری با محوریت شعار روز گردشگری یعنی «گردشگری سبز» در بیش از ۵۰ بومگردی کشور خبر داد و گفت:«با توجه به آنکه سازمان جهانی گردشگری حوزه سرمایه‌گذاری را مدنظر دارد، کمیته گردشگری سبز را راه‌اندازی کردیم و با دستگاه‌‌ها و نهادهای ذی‌‌ربط، تفاهمنامه‌هایی منعقد شده است».

حمایت از گردشگری
شالبافیان  با نگاهی به عملکرد یکسال گذشته معاونت گردشگری به برنامه‌های حمایتی از بخش خصوصی اشاره کرد که براساس این حمایت‌ها، استان‌ها مکلف شدند تا در تخصیص اعتبارات تملک دارایی سرمایه‌ای استانی، حوزه گردشگری را در اولویت قرار بدهند. او از رشد قابل توجهی در افزایش تملک دارایی و سرمایه‌ای در 10 استان اردبیل، ایلام، آذربایجان شرقی، هرمزگان، تهران، خوزستان، فارس، خراسان رضوی، لرستان و آذربایجان‌غربی با همکاری شورای برنامه‌ریزی استان خبر داد.
به گفته او، دو هزار و 580 پروژه نیز در دست اجراست که بخشی از آنها حاصل همین حمایت‌‌ها و مشوق‌هاست. معاون گردشگری همچنین به رشد 350 درصدی اعتبارات دارایی سرمایه‌ای در بودجه 1402 اشاره کرد و گفت: این افزایش، دست وزارتخانه را برای حمایت پروژه‌های در حال ساخت از منظر زیرساختی گردشگری بازخواهد گذاشت. یک بند دیگری خوشبختانه با کمک  نمایندگان مجلس شورای اسلامی اضافه شد که کمک شایانی را در سال‌های آینده خواهد داشت که آن تخصیص 5 درصد از اعتبارات تملک دارایی سرمایه‌ای به حوزه زیرساخت‌های گردشگری است. این رقم اگر استمرار پیدا کند، رقم قابل توجهی خواهد بود که به حوزه زیرساخت‌‌های گردشگری تخصیص یافت. این تسهیلات در حال حاضر از رقم 2 درصد به 10 درصد افزایش پیدا کرده است.
به گفته شالبافیان، رفع مشکلات پروژه‌‌های بزرگ مقیاس از جمله رفع مشکلات طرح گردشگری آشوراده که بعد از دو دهه اتفاق افتاد از جمله برنامه‌های مهم معاونت گردشگری است. او هم‌افزایی بین دستگاه‌‌های دولتی و حمایت از بخش خصوصی را دو کلان راهبرد معاونت گردشگری عنوان کرد.
او به 20 مصوبه حمایتی اشاره کرد و گفت: اخذ مصوبه انتقال سند مالکیت اراضی بدون محاسبه ارزش افزوده ناشی از سرمایه‌گذاری به سرمایه گذاری  یک مشوق خوبی برای سرمایه‌گذارانی است که به موقع تعهدات خودشان را برای تکمیل پروژه‌ها ایفا می‌کنند. این مصوبه‌ها در استان‌هایی که اجرا شده، توانسته است کمک‌های شایان توجهی داشته باشد.
شالبافیان به حمایت وزیر میراث فرهنگی از کسب و کارها در حوزه منابع تبصره 18 اشاره کرد و گفت: به همین جهت تخصیص منابع برای نوسازی، مرمت و تجهیزات تأسیسات گردشگری موجود برای اولین بار گنجانده شد. به تمامی استان‌ها ابلاغ شد که باید در توزیع اعتبارات در کنار تکمیل پروژه‌های در حال ساخت، موضوع نوسازی و بازسازی و تجهیزات گردشگری را در اولویت قرار بدهند.
او احیای جایزه صادراتی احیا، حمایت از نمایشگاه‌های گردشگری خارجی و کمک به تبلیغ ظرفیت‌های گردشگری در خارج از کشور را از جمله نتایج امضای تفاهمنامه با دستگاه‌های مختلف مثل سازمان توسعه تجارت دانست و درباره نمایشگاه بین‌المللی گردشگری که بهمن ماه برگزار خواهد شد، گفت: کلیه فعالان گردشگری از ۵۰ درصد برای معافیت زمین نمایشگاه برخوردار می‌‌شوند و 2 هزار متر زمین برای تهاتر با شرکت‌کنندگان خارجی هم در نظر گرفته است.

آمایش سرزمین
او درخصوص لغو روادیدها نیز گفت: لغو روادید با عراق صورت گرفته و چهارشنبه نخستین گروه گردشگران روس به ایران خواهند آمد. لغو روادید با چین را نیز در نظر داریم و تسهیل ورود گردشگران خارجی با خودروی شخصی را بعد از تفاهم با دستگاه‌های ذیربط اجرایی خواهیم کرد.
شالبافیان درخصوص نیازسنجی و پراکنش ساخت و سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری گفت: نیازمند آمایش درست برای ارائه مجوز هستیم. در برخی مناطق درصدد بازسازی تأسیسات موجود برآمدیم. همچنین در برخی نقاط مانند مشهد نمی‌توانیم مجوز ندهیم اما ارائه تسهیلات و امکانات را منوط به استان‌هایی کردیم که نیازمند توسعه سرمایه‌گذاری گردشگری هستند. توزیع تأسیسات گردشگری باید متناسب با توزیع گردشگری باشد. تعداد و آمار گردشگران و مسافران داخلی و خارجی با توجه به جلساتی که داشتیم تفکیک شده است. در خصوص آمار مسافران داخلی خلأ وجود دارد. دستگاه‌های اجرایی باید ملزم شوند که آمار مسافران اسکان داده شده در تأسیسات دولتی را در سامانه جانا ثبت کنند.
معاون گردشگری همچنین درخصوص جذب ۱۵ میلیون گردشگر که در برنامه توسعه هفتم درنظر گرفته شده، گفت: تأسیسات گردشگری ترکیبی، تسهیل در مقررات، حمل و نقل و... مواردی است که باید به آن توجه کرد.

ملاحظات محیط زیستی طرح‌های گردشگری
او همچنین گفت: ملاحظات محیط زیستی طرح‌های گردشگری باید در نظر گرفته شود. درخصوص طرح آشوراده نیز این‌گونه است. در حوزه گردشگری سبز سه محور را دنبال می‌کنیم. با آبفا و ساتبا و وزارت نیرو تفاهمنامه‌هایی خواهیم داشت. همچنین میزهایی با این محوریت در دفتر گردشگری داخلی فعال شده است.
شالبافیان درخصوص مشوق‌های گردشگری در هفته گردشگری گفت: تعرفه انرژی در حوزه گاز را کاهش دادیم و برای صرفه‌جویی در مصرف آب نیز ورود کرده‌ا‌یم. مدیریت پسماند و تعرفه‌های آن فعالان حوزه را تحت تأثیر قرار می‌دهد و ما درصدد تعیین این تعرفه‌ها برآمدیم. ضمن آنکه بازدید از موزه‌ها در روز جهانی گردشگری که ۵ مهرماه است رایگان خواهد بود. روز جهانی گردشگری روز فعالان گردشگری است.
 

رشد 39 درصدی گردشگران خارجی

 معاون گردشگری از سفر سه میلیون و ۳۵۴ هزار مسافر و گردشگر خارجی به ایران در شش ماه نخست امسال و رشد نزدیک به 39 درصد رشد در این بخش نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته خبر داد و درباره چگونگی اجرای طرح سیم‌کارت‌های بدون فیلتر گردشگری، سفر ایرانی‌ها به مصر، کاهش سفر آذربایجانی‌ها به ایران و طرح افزایش تعطیلات پایان هفته سخن گفت.
علی‌اصغر شالبافیان از روند امیدوارکننده ورود گردشگران خارجی از اسفند ماه سال گذشته خبر داد و گفت: در 6 ماه نخست سال 1402، سه میلیون و 354 هزار نفر وارد کشور شدند که نسبت به سال گذشته 37.97 درصد افزایش داشته است.»

بازار اولویت دار عراق
او بازار عراق را یکی از بازارهای اولویت‌دار گردشگری کشور اعلام کرد و لغو ویزا برای گردشگران این کشور در خرداد ماه سال 1401 را باعث افزایش ورود شهروندان این همسایه غربی در ماه‌های خرداد و تیرو مرداد سال گذشته به کشور دانست.

کاهش گردشگران آذربایجانی شالبافیان به کاهش ورود گردشگران از کشور آذربایجان اشاره کرد و گفت: ما نزدیک به یک میلیون و 900 هزار نفر ورودی از این کشور داشتیم که روند کاهشی داشت و به 61 هزار نفر رسید. بنابراین پیش‌بینی ما این است که با مستثنی کردن بازار آذربایجان و تحولاتی که در بازار افغانستان اتفاق افتاد، باید ملاحظاتی برای صدور روادید برای اتباع این کشور داشت پیش‌بینی ما این است که بخشی از کاهش گردشگران به دلیل کرونا جبران خواهد شد و روند امیدوارکننده‌ است.
معاون وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در ادامه در پاسخ به پرسشی درباره اینکه آیا اتباع کشورهای همسایه از جمله افغانستان در آمار گردشگران خارجی که به ایران سفر کرده‌اند شمارش می‌شوند، اظهار کرد: در این آمار به هیچ عنوان اتباعی که به انگیزه‌های غیرگردشگری به ایران سفر کرده‌اند، محاسبه نشده‌اند و اتباعی در این آمار محاسبه می‌شوند که ویزای گردشگری داشته باشند.

افزایش 27 درصدی گردشگری داخلی
 او از افزایش 27 درصدی گردشگری داخلی خبر داد و گفت: در حوزه سفرهای داخلی سیاست وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی توزیع مکانی و زمانی بود، که با پیشنهاد دولت، لایحه دوروزه شدن تعطیلات پایان هفته در مجلس در حال بررسی است. این لایحه به توزیع سفرها و تقویت اقتصاد محلی کمک می‌کند.
 شالبافیان با اشاره به سیاست‌های دولت درباره تسهیل تردد گردشگران خارجی به ایران که مبتنی بر لغو روادید یکطرفه با برخی کشورهاست، اظهار کرد:‌ این طرح با عراق و در سفرهای گروهی با روسیه به اجرا گذاشته شده و این هفته نیز نخستین گروه گردشگران روس بدون ویزا به ایران سفر می‌کنند.
او افزود: طرح لغو روادید با دستور رئیس‌جمهور آماده و به دستگاه‌های ذی‌ربط ارائه شده است و جلسات و پیگیری‌ها نشان می‌دهد مخالفت اساسی با این موضوع وجود ندارد. حال ممکن است درباره تعداد و کشورهایی که قرار است یکطرفه لغو روادید شوند، نظری وجود داشته باشد.
معاون گردشگری گفت: طرح تسهیل ورود گردشگران خارجی با خودرو شخصی با هماهنگی و موافقت هشت دستگاه قرار است اجرا شود که شکل اجرای آن در هفته گردشگری اعلام رسمی می‌شود. این طرح، تردد گردشگران کشورهای همسایه به ایران را افزایش خواهد داد.

سیم کارت بدون فیلتر
شالبافیان در پاسخ به پرسشی درباره چگونگی اجرای طرح و استفاده از سیم‌کارت گردشگری (بدون فیلتر) بویژه برای اتباع برخی کشورهای همسایه که به انگیزه‌های غیرگردشگری و بیشتر برای کار به ایران وارد می‌شوند، اظهار کرد: این طرح در کارگروه مرتبط این پیشنهاد (کارگروه رفع مصادیق مجرمانه دادستانی کل کشور) تصویب شده است و وظیفه ما در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی حمایت از فعالان گردشگری است. طبیعتاً از بنده به عنوان معاون گردشگری انتظار می‌رود پیگیری‌های لازم را در راستای حمایت از فعالان و تأسیسات گردشگری انجام دهم و دغدغه‌های مرتبط با نحوه اجرا و استفاده از این سیم‌کارت‌ها در همان کارگروه بررسی، تعیین و ابلاغ می‌شود.

 هیأتی از هواپیمایی مصر
معاون گردشگری در پاسخ به سؤالی درباره اینکه با توجه به مذاکرات بخش خصوصی برای برقراری سفر گردشگران ایرانی به مصر، آیا وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دستور کار مشخصی درباره برقراری ارتباط گردشگری با مصر دارد، گفت: درباره روابط گردشگری با مصر و برقراری پرواز مرجع پاسخگویی سازمان هواپیمایی کشوری است. البته همان‌طور که بخش خصوصی اعلام کرده است پرواز مستقیمی بین دو کشور برقرار نمی‌شود و برقراری روابط گردشگری ما با مصر در چهارچوب سیاست خارجی کشور تعیین خواهد شد.
شالبافیان در عین حال گفت: هفته گذشته از طرف سازمان هواپیمایی کشور به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اطلاع داده شد که احتمالاً گروه متناظر آنها از مصر به ایران سفر کنند و احتمالاً بخواهند جلسه‌ای با بخش گردشگری داشته باشند. هیأت مصری احتمالاً هفته آینده به ایران سفر کند. ما این موضوع را به وزارت خارجه اطلاع دادیم که اعلام کردند بلامانع است.
او گفت: براساس اعلام سازمان هواپیمایی پرواز مستقیمی بین ایران و مصر وجود ندارد؛ بنابراین تا پیش از اعلام این سازمان، پرواز مستقیمی وجود نخواهد داشت. بخش خصوصی هم پرواز مستقیم را مورد اشاره قرار نداده است. به هر حال ما در سفرهای خارجی باید از کرامت و شأنیت ایرانی اطمینان خاطر داشته باشیم و دفاتر خدمات مسافرتی که می‌خواهند در این حوزه کار کنند باید به این موضوع توجه داشته باشند.