میترا جلیلی
خبر نگار
تشکیل پلیس پیش‌بینی
در چین
این روزها چین با بیش از 1.4میلیارد نفر جمعیت، از داده‌های بزرگ (Big Data) برای بازداشت افراد قبل از وقوع جرم استفاده می‌کند و استفاده از هوش مصنوعی در پیش‌بینی و پیشگیری از وقوع جرم در دومین کشور پرجمعیت جهان مورد توجه قرار گرفته است. در چین دوربین‌های پلیس در هر گوشه از خیابان‌ها، مترو، هتل‌ها و ساختمان‌های مسکونی دیده می‌شوند تا بر رفتار عابران پیاده، مسافران و رانندگان نظارت شود وعملاً یک پلیس پیش‌بینی تشکیل شود. این تیم از تجزیه و تحلیل آماری و الگوریتم‌های یادگیری ماشینی برای شناسایی نقاط بالقوه جرم، پیش‌بینی زمان و مکان احتمال وقوع جرم و شناسایی مجرمان استفاده می‌کند. هرچند بسیاری این موضوع را نقض حریم خصوصی می‌دانند و حتی برخی، مقامات چین را به عبور از دموکراسی متهم می‌کنند ولی واقعیت این است که چین با کمک این نظارت‌ها تا حدود زیادی موفق شده است قبل از وقوع جرم، مانع آن شود و میزان جرایم فردی و سازمان‌یافته و حتی جرایم رانندگی در این کشور به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته است.
یک موتور جست و جوی جرم
آخرین نسل از فناوری، حجم عظیمی از داده‌های جمع‌آوری شده درباره فعالیت‌های روزانه خود را برای یافتن الگوها جست‌و‌جو می‌کند تا جنایات را قبل از وقوع آنها پیش‌بینی کند. در سال 2017، یکی از شناخته‌شده‌ترین کارآفرینان چینی چشم‌اندازی جسورانه برای آینده داشت و سیستم کامپیوتری هوشمند Megvii را ارائه داد که می‌توانست جنایات را پیش‌بینی کند. «یین چی» مدیرعامل این استارتاپ گفت: این سیستم نظارتی می‌تواند به پلیس یک موتور جست‌و‌جوی جرم بدهد و با تجزیه و تحلیل حجم عظیمی از فیلم‌های ویدیویی، درباره موارد مشکوک به مقامات هشدار دهد. به‌عنوان مثال اگر دوربین‌ها تشخیص دهند فردی زمان زیادی را در ایستگاه قطار می‌گذراند و رفتار مشکوکی دارد، این سیستم می‌تواند او را به‌عنوان یک جیب‌بر احتمالی
شناسایی کند.
وی در واکنش به انتقادات هم گفت: اگر نیروی انسانی پشت دوربین قرار می‌گرفت و موارد مشکوک را گزارش می‌داد، موضوع ترسناک می‌شد ولی واقعیت این است که پشت این فناوری، یک سیستم کامپیوتری وجود دارد که مانند موتورهای جست‌و‌جویی عمل می‌کند که ما هر روز برای گشت و گذار در اینترنت از آنها
استفاده می‌کنیم. پنج سال بعد، چشم‌انداز وی به واقعیت تبدیل شد و «مگوی» موفق شد پرونده‌های دیجیتالی کاملی را برای پلیس جمع‌آوری کند؛ یک پایگاه داده چند بعدی که چهره‌ها، عکس‌ها، اتومبیل‌ها، پرونده‌ها و سوابق حوادث مختلف را ذخیره می‌کند سپس این نرم‌افزار داده‌ها را تجزیه و تحلیل می‌کند تا افراد مشکوک، شناسایی شوند.
آموزش هوش مصنوعی
از شرکت‌های موفق در زمینه پیشگیری فناورانه از وقوع جرم علاوه بر«مگوی»، می‌توان به «هایک ویژن» و «Cloud Walk» اشاره کرد که از آموزش هوش مصنوعی بهره می‌گیرند. چین از بسیاری جهات مکانی ایده‌آل برای استفاده از این فناوری است چراکه آرشیو گسترده‌ای از داده‌های سوابق شهروندان و دوربین‌های نظارتی متعدد را دراختیار دارد و می‌تواند سیستم‌های هوش مصنوعی خود را به‌صورت معناداری آموزش دهد.
Cloud Walk از داده‌های مربوط به حرکات و رفتار افراد برای ارزیابی احتمال ارتکاب جرم
استفاده می‌کند. به‌عنوان مثال نرم‌افزار این سیستم می‌تواند با شناسایی فرد مشکوک از میان بازدیدکنندگان از مغازه‌های فروش اسلحه، به پلیس هشدار دهد که احتمال جرم و جنایت این شهروند بالاست. سخنگوی این شرکت گفت: پلیس از یک سیستم رتبه‌بندی کلان داده‌ها برای رتبه‌بندی گروه‌های بسیار مشکوک افراد بر اساس جایی که می‌روند و کاری که انجام می‌دهند، استفاده می‌کند.
فناوری پیش‌بینی جرم چین به چندین تکنیک هوش مصنوعی ازجمله تشخیص چهره و تجزیه و تحلیل راه رفتن، برای شناسایی افراد از طریق فیلم‌های نظارتی متکی است. «تحلیل جمعیت» می‌تواند برای تشخیص الگوهای رفتاری «مشکوک» در جمعیت استفاده شود و به‌عنوان مثال در ایستگاه‌های قطار سارقان یا افراد دارای سابقه جنایی در میان مسافران عادی شناسایی شوند. همچنین با کمک فناوری«شناسایی مجدد شخص»، اگر فرد در مکان‌های مختلف با لباس‌های متفاوت حضور یابد و حتی گریم کند یا ماسک به‌صورت داشته باشد از طریق فناوری تشخیص چهره و همچنین ابزار بیومتریک به راحتی قابل شناسایی
است.
دستگیری فناورانه مجرم بعد از 20 سال
یکی از موفق‌ترین تکنولوژی‌های چین، DeepGlint ساخته شرکت Sequoia است که در بینایی کامپیوتری تخصص دارد و به مقامات پلیس چین کمک کرد تا جنایتکاری را که به مدت 20 سال متواری بود ردیابی کنند. این سیستم شامل استخراج خودکار، تجزیه و تحلیل و درک اطلاعات مفید از یک تصویر منفرد یا مجموعه‌ای از تصاویر است. این فناوری، الهام گرفته از ساختار چشم انسان است و می‌تواند از افراد و وسایل نقلیه تا فاصله 50 متری عکس گرفته و آنها را شناسایی کند و در صورت وجود فعالیت مشکوک به مقامات هشدار دهد.
آنالیز تصویر سه بعدی و فناوری تشخیص الگوی آن تاکنون منجر به دستگیری 100 مظنون شده است. این شرکت در مبارزه با جرم و جنایت، حفظ نظم عمومی و بهبود سلامت (از طریق اسکن و تشخیص هوش مصنوعی) فعالیت دارد و در حال بررسی کاربرد این فناوری در خودروهای خودران و همچنین سیستم‌های پزشکی روباتیک و هوشمند است.
نظارت فناورانه در ژاپن بعد از «شینزو آبه»
ژاپن هم یک سال پس از تیراندازی مرگبار به شینزو آبه، نخست‌وزیر سابق ژاپن و همچنین سوءقصد نافرجام به فومیو کیشیدا، نخست‌وزیر جدید ژاپن به‌دنبال استفاده از فناوری‌های پیشگیری از وقوع جرم است. شینزو آبه در 8 ژوئیه 2022 هنگام سخنرانی در خارج از ایستگاه قطار نارا در غرب ژاپن توسط یک مرد مسلح مورد اصابت گلوله قرار گرفت. در ماه آوریل هم کیشیدا جانشین وی در یک بندر ماهیگیری هدف گلوله قرار گرفت ولی جان به در برد.
آزمایش دوربین‌های امنیتی مجهز به فناوری «تشخیص رفتار» برای دستگیری مجرمان قبل از ارتکاب جنایت، در این کشور طراحی شده است. دوربین‌های هوش مصنوعی (AI) که بی‌شباهت به فناوری فیلم علمی تخیلی Minority Report (گزارش اقلیت) نیستند، برای محافظت از چهره‌های مهم در ژاپن استفاده خواهند شد. این دوربین‌ها بر تشخیص الگوی یادگیری ماشینی در زمینه سه نوع تشخیص تمرکز دارند. «تشخیص رفتار» حرکات فرد را تجزیه و تحلیل می‌کند، «تشخیص اشیا» برای شناسایی اسلحه‌ها و سلاح‌ها و «تشخیص نفوذ» برای حفاظت از مناطق ممنوعه به کار می‌رود.
در «تشخیص رفتار»، هوش مصنوعی با مشاهده الگوهای افرادی که مشکوک تلقی می‌شوند و به‌عنوان مثال به شکل تکراری و عصبی به اطراف نگاه می‌کنند، الگوریتم‌ها را آموزش می‌بیند. این سیستم، بی‌قراری و حرکت سریع چشم، کشیدن سیگار به شکل افراطی، حتی خاموش کردن سیگار با حالت عصبی را محصول ذهن مجرم می‌شناسد و فرد را به‌عنوان مظنون معرفی می‌کند.
در«تشخیص اشیا» هم تجزیه و تحلیل شکل هوش مصنوعی کمک می‌کند تا موارد مشکوک مانند سلاح گرم و سرد شناسایی شوند. مقامات پلیس ژاپن قصد دارند برنامه آزمایش هوش مصنوعی خود را تا مارس 2024 راه‌اندازی کنند. البته بخش خصوصی ژاپن، از نیروی پلیس ملی جلوتر بوده است و در سال ۲۰۱۹، استارتاپ ژاپنی Vaak از نرم‌افزار بحث‌برانگیزی رونمایی کرد که برای شناسایی سارقان بالقوه فروشگاه بر اساس زبان بدن آنها طراحی شده بود.
فرانسه هم بتازگی قانون اجازه نصب سیستم‌های امنیتی هوش مصنوعی برای محافظت از پاریس قبل از المپیک و پارالمپیک 2024 که در پایتخت برگزار می‌شود را تصویب کرده است.
بــــرش
فیلم گزارش اقلیت(Minority Report)
سیستم مبتنی بر هوش مصنوعی یادآور فیلم Minority Report محصول سال 2002 با بازی تام کروز است. داستان این فیلم علمی تخیلی که توسط استیون اسپیلبرگ کارگردانی شده است در سال ۲۰۵۴ می‌گذرد. محور اصلی داستان بر مبنای سیستمی است که یک اداره تخصصی پلیس با استفاده از آن و دانش سه روان‌شناس، جرایم را پیش از وقوع پیش‌بینی می‌کند. مأموران اجرایی پیش از وقوع جنایت جلوی آن را می‌گیرند و مدت‌ها است که دیگر جنایتی رخ نداده است. اما همین سیستم پیچیده هم ممکن است فریب بخورد. وقتی این سیستم پیش‌بینی می‌کند که یکی از مأموران اصلی پروژه دست به قتل خواهد زد، او با این پرسش مواجه می‌شود که آیا اراده تغییر آینده خود را دارد یا مجبور است به تقدیر تن در دهد که در این مسیر، معمای پیچیده‌ای باز می‌شود.
بــــرش
دوربین‌های مداربسته فناورانه در کره جنوبی
مؤسسه تحقیقات الکترونیک و مخابرات (ETRI) کره جنوبی، درحال توسعه یک سیستم دوربین مداربسته با هدف جلوگیری از وقوع 80درصدی جرم است. نقطه ضعف استفاده از فیلم‌های دوربین مداربسته، این است که رفتارهای غیرعادی را تشخیص نمی‌دهد اما «فناوری تحلیل ویدئویی هوشمند دوربین مداربسته»، محققان را قادر می‌سازد تا موقعیت‌های خاص را حتی با استفاده از صدا مورد بررسی قرار دهند.
به عنوان مثال این فناوری می‌تواند از صدای پا، دریابد که آیا فرد عجله دارد یا با آرامش در حال راه رفتن است. فناوری هوش بصری به کار رفته در این سیستم همچنین دید واضح‌تری را درباره استفاده از کلاه، عینک، ماسک، حمل کیف یا ابزار روی صفحه نمایش ارائه می‌دهد. یکی دیگر از عملکردهای دوربین مداربسته هوش مصنوعی، مقایسه وضعیت فعلی با جرایم گذشته به منظور سنجش میزان خطر است.
به عنوان مثال اگر مردی شب هنگام، با ماسک و کلاه زنی را در امتداد خیابانی مبهم تعقیب کند، زنگ هشدار بالا به صدا در می‌آید. برعکس، اگر همین وضعیت در مرکز شهر در ساعت 14 مشاهده شود، سطح خطر به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد.