تهران و ریاض تا پیش از تفاهم بازگشایی رابطه، هرگز شرکای تجاری اصلی یکدیگر نبودهاند؛ چه در زمان اوج روابط اقتصادی، حجم مبادلات تجاری میان دو طرف حدود ۸۰۰ میلیون دلار بود که از این رقم ۵۰۰ میلیون دلار واردات از عربستان و ۳۰۰ میلیون دلار صادرات به عربستان بود. در سالهای قطع روابط ایران و عربستان، تجارت میان دو کشورعملاً متوقف شده بود و حداکثر به ۴۰ هزار دلار میرسید اما با آغاز مذاکرات میان مقامات ایرانی و سعودی، تجارت میان دو کشور در سال ۱۴۰۱ بهبود یافت و میزان صادرات ایران به این کشور به ۱۵ میلیون دلار رسید که نسبت به ارقام سالهای گذشته جهش قابلتوجهی داشته است. این در حالی است که در حوزه انرژی، ایران و عربستان در مجموع حدود ۳۷ درصد از ذخایر نفت جهان را در اختیار دارند و میتوانند با سرمایهگذاریهای مشترک و تجارت هماهنگ در بازار نفت، نقش بسزایی در ایجاد امنیت انرژی جهان بازی کنند. اهمیت این موضوع سبب شده است مذاکرات نفتی بین دو کشور دوباره آغاز شود و حتی صحبت از مشارکت طرفین برای توسعه میدانهای مشترک به میان بیاید. اوایل تیرماه گذشته بود که مدیرعامل شرکت ملی نفت خبر داد برای همه میدانهای مشترک بین ایران و عربستان برنامه و مصوبههای لازم برای افزایش تولید و نگهداشت توان تولید دریافت شده است. اینچنین بود که در میدان نفتی مشترک «فروزان» بین ایران و عربستان شرکتهای «پتروپارس» و «تأسیسات دریایی» در دو جبهه مشغول فعالیت هستند که نتایج مثبت این همکاری در آیندهای نزدیک پدیدار خواهد شد. امضای قرارداد ساخت جکت میدان گازی فرزاد «B» و آغاز ساخت آن از سوی شرکت پتروپارس از دیگر دستاوردهای زودهنگام توافقات اخیر دو کشور به شمار میآید.
این همکاریها در حالی به پیش میرود که پیشتر و در پی رکود تاریخی بازارهای نفت، کشورهای عضو پیمان اوپک به همراه روسیه تصمیم گرفتند در قالب سازکار جدیدی به نام «اوپک پلاس» تولید نفت را کاهش دهند و زمینه افزایش قیمت را در بازارهای انرژی فراهم آورند. این سیاست تنها به دوره پیش از شیوع کرونا محدود نشد، بلکه با آغاز بحران اوکراین نیز کشورهای نامبرده بدون در نظر گرفتن ملاحظات راهبردی غرب، برای کنترل قیمت حاملهای انرژی تعهد خود را برای کاهش روزانه 2 میلیون بشکه نفت از بازارهای جهانی نشان دادند. این موضوع سبب ایجاد تورم بیسابقه در کشورهای غربی بویژه امریکا شد و تورم بیسابقه 8.8 درصدی را به دلیل کاهش تولید نفت و افزایش قیمت انرژی برای این کشور رقم زد. حال پس از عادیسازی روابط تهران و ریاض، این دو عضو بزرگ سازمان اوپک میتوانند با افزایش هماهنگیها در زمینه هدایت و رهبری بازارهای انرژی، قدرت این سازمان تخصصی را در برابر کشورهای مصرفکننده افزایش دهند. به عبارت دیگر، افزایش نزدیکی میان ایران و پادشاهی سعودی سبب خواهد شد کشورهای تولیدکننده نفت با اتخاذ سیاستهای واحد در بازارهای انرژی به حفظ منافع ملی خود بپردازند. همچنین شرکت بزرگ آرامکو میتواند بهعنوان سرمایهگذار و ارائهدهنده خدمات پیشرفته فنی در حوزه نفت و گاز به توسعه میادین انرژی ایران، بویژه در میدان گازی پارسجنوبی یا نوسازی صنعت نفت ایران کمک شایانی کند.
