رقابت با بازیگران عربی در اقیانوس هند

تجارت دریایی در سال‌های اخیر حائز اهمیت ویژه‌ای شده است، چنانکه براساس آخرین داده‌ها تقریباً ۸۰‌درصد از تجارت غلات و به‌نوعی حفظ امنیت غذایی جهان از مسیر دریا انجام می‌شود. به همین دلیل گسترش بنادر، جایگاه مهمی در فهرست سیاست‌های راهبردی کشورهای مختلف از جمله همسایگان ایران مانند عربستان، امارات، جمهوری آذربایجان، کویت، عراق، قطر، پاکستان و.... دارد و به‌نوعی این کشورها به‌دنبال جذب محموله‌های دریایی هستند تا قدرت و نفوذ خود را در اقتصاد بین‌الملل و درنهایت سیاست جهانی تقویت کنند. این درحالی است که به موازات افزایش اهمیت بنادر جنوبی ایران بویژه بندر چابهار، تلاش رقبا نیز برای کاهش اهمیت  این بنادر افزایش یافته است. توسعه بنادر جزء سیاست‌های راهبردی کشورهای مختلف از جمله همسایگان ایران مانند عربستان، امارات، جمهوری‌آذربایجان، کویت، عراق، قطر، پاکستان و... است و به‌نوعی این کشورها به‌دنبال جذب محموله‌های دریایی هستند تا قدرت و نفوذ خود را در اقتصاد بین‌الملل و درنهایت سیاست جهانی تقویت کنند.  در همین رابطه شماری از کشورهای عربی از جمله امارات روند توسعه و مدرنیزه کردن بنادر خود را آغاز کرده‌ و عربستان، قطر، کویت، عمان و به‌تازگی عراق تلاش‌های خود را در این راستا افزایش داده‌‌اند و در واقع به دنبال‌گذار از اقتصاد نفتی به عصر بنادر هستند. کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‌فارس هم سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های دریایی و بنادر را شتابان  پی گرفته‌اند؛ عربستان سعودی بر زیرساخت‌های لجستیکی برای صادرات کانتینری تمرکز می‌کند که «طرح لجستیک عمان ۲۰۲۰» و «راهبرد لجستیک عمان» نمونه‌ای از این اقدامات به‌شمار می‌آید. این درحالی است که پیش از این، بنادر کشورهای عربی در بخشی از تجارت جهانی بنادر جنوبی ایران حضور داشتند که از نظر زیرساخت شرایط یکسانی ندارند. این موضوع می‌تواند تهدیدی جدی برای توسعه بندر چابهار و البته همکاری با هند باشد. به‌تازگی نیز امریکا برای ایجاد شکاف در این رابطه می‌کوشد با طرح اتصال دریای مدیترانه به خلیج‌فارس (کریدور عرب-مدیترانه) یعنی اتصال رژیم صهیونیستی به هند به‌وسیله کشورهای عربی بویژه امارات، بندر چابهار را برای هند به حاشیه ببرد و ایران و روسیه را با شکست کریدور
شمال-‌جنوب تضعیف کند.  به‌نظر می‌آید اقیانوس هند‌غربی (کانال سوئز، دریای‌سرخ، باب‌المندب، خلیج‌عدن، دریای‌عرب، خلیج‌عمان، خلیج فارس) میدان نبرد جدید قدرت‌های خلیج‌فارس است.عربستان سعودی، ایران، امارات‌متحده‌عربی، قطر، عمان و همچنین ترکیه برای به‌دست آوردن اهرم‌های ژئوپلیتیکی در اقیانوس هند غربی تلاش می‌کنند و این امر در نظام چندقطبی پیش‌رو، ارتباط ژئواستراتژیک را در تقاطع میان آفریقای‌شرقی، خلیج‌فارس و جنوب آسیا به حداکثر می‌رساند. بنابراین در این آبراه‌ها، بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی منافع امنیتی و انرژی مشترک دارند و در این میان چین و هند در حال طراحی گره‌های نفوذ خود هستند؛ ابتکار چینی «یک کمربند، یک جاده» نیز در همین راستاست.
صفحات
آرشیو تاریخی
شماره هشت هزار و دویست و هفتاد و هفت
 - شماره هشت هزار و دویست و هفتاد و هفت - ۲۰ شهریور ۱۴۰۲