کبریا حسین‌زاده
خبرنگار

چشم هایتان را ببندید، تصور کنید وارد تالار بزرگترین کاخ روی زمین شده‌اید که هر ضلع تالار 56 متر است؛ مانند یک جنگل پر از درخت، این تالار هم پر از ستون است و هر کدام 22 متر ارتفاع دارد که معادل 11 برابر قد یک انسان است، پنج انسان باید دست‌هایشان را به هم بدهند تا دور یکی از ستون‌ها حلقه بزنند، کف تالار با قالیچه‌های ابریشمی پوشیده شده است و روی دیوارها با نقش سربازان گارد سلطنتی و حیوانات افسانه‌ای و واقعی. شما در کاخ کسی هستید که حتی دشمنانش به آن داریوش کبیر می‌گویند و قرار است وارد تالار شوید اما طبق رسوم دربار نمی‌توانید به او خیره شوید چرا که جرم محسوب می‌شود. از ضرباهنگ برخورد عصای سلطنتی به کف تالار متوجه حضور پادشاه می‌شوید. حالا چشمان‌تان را باز کنید، قطعه‌ای از عصای سلطنتی هخامنشی از جنس لاجورد را مقابل‌تان ببینید.
این روایت امین زاده‌درویش، راهنمای بخش گوهر و جواهرات موزه «دفینه» است که سعی می‌کند برای بازدیدکنندگان موزه تصویرسازی کند تا به بهترین شکل متوجه شوند آثاری که می‌بینند تا چه اندازه ارزشمند است.
قسمت بالایی عصای پادشاه هخامنشی شکسته است و احتمال می‌رود امتداد آن از طلا یا چوب آبنوس با روکش طلا بوده، اما نمی‌توان با قاطعیت درباره آن صحبت کرد. در کنار عصا دو قطعه سنگ لاجورد دیگر هم به نمایش درآمده که احتمال می‌رود از عصاها یا شمشیر‌های متعلق به دوره هخامنشی باشد و با توجه به همخوانی جنس سنگ آن با عصا در یک ویترین به نمایش درآمده‌ است.
ساختمان موزه «دفینه»، محل یک بار دیدن نیست و شامل چهار موزه هنر جهان، هنر اسلام، گوهر و ارائه‌های تاریخی و پول ایران می‌شود. هر بخش پر از قصه‌های ناگفته است و در این گزارش فقط بخش کوچکی از قصه شاخص‌ترین گوهرها و جواهرات زیورآلات زرین دوره تاریخی موزه را می‌خوانید.
در بخشی که مربوط به دستبندهای دوره هخامنشی است تنها یک اثر معاصر می‌بینید، نخلی از طلا با خوشه‌های مروارید به وزن 353 گرم که در دوره پهلوی دوم و به احتمال زیاد توسط صائبین اهواز ساخته شده است. صائبین گروه مذهبی پیرو حضرت یحیی(ع) هستند که حرفه اغلب آنان ساخت یا حکاکی روی نقره و طلا بوده است.
در بخش مربوط به جواهرات اصلاً نباید به وزن طلاها یا جواهرات دقت کنید چرا که ممکن است سرتان گیج برود.
در این بخش دست‌سازه‌های منحصر به فردی از طلا با تزئینات سنگ‌ها و گوهرهای قیمتی از جمله الماس، عقیق، فیروزه، یاقوت و زمرد وجود دارد.
با توجه به اینکه ارزشمندترین مرواریدها در دنیا به خلیج‌فارس تعلق دارد و هر کدام قیمت‌های نجومی دارند، در این مجموعه هم دو مروارید خلیج‌فارس به نمایش گذاشته شده است. همچنین دو نمونه زمرد کلمبیا که بالاترین کیفیت زمرد در دنیا را دارد در این مجموعه دیده می‌شود.
در ویترین مربوط به الماس هم آثار شاخصی از جمله کیفی از الماس و طلای سفید به چشم می‌خورد که محصول برند معروف فرانسوی کارتیه است و مشخص نیست به چه کسی تعلق داشته است.
ساختمان دفینه در دهه ۵٠ با سفارش یک مالک خصوصی و توسط «کمال کمونه» برگرفته از مکتب معماری «فرانک لوید رایت» طراحی شد تا سوپرمارکتی بزرگ در شمال تهران شود که به نتیجه نرسید. این عمارت حدوداً ۱۱ سال بعد از انقلاب، به موزه «دفینه‌های تاریخی» تبدیل شد که نزدیک به هشت سال با این کاربری به حیات خود ادامه داد. از سال ۷۶ تا ۱۳۸۵ به «تماشاگه پول» تبدیل شد و۱۴۰۰ سکه، ۷۵۰ قطعه اسکناس و تعداد تقریبی ۲۰۰ قطعه اشیای موزه‌ای به غیر از سکه و اسکناس را در محوطه‌ای به وسعت ۲۰۰۰ مترمربع از آن، به نمایش گذاشتند. آثار این موزه سال ۱۳۸۵ به پارک ارم انتقال داده شد و ساختمان را هم به بانک زیرمجموعه بنیاد مستضعفان اجاره دادند. در نهایت با تصمیم جدید بنیاد، ساختمان موزه بازسازی و درهای آن از سال 1399 به‌روی بازدیدکنندگان باز شد.
طبق گفته‌های محسن قانونی ـ‌مدیر توسعه گروه موزه‌های دفینه (زیرنظر بنیاد مستضعفان) ـ‌ گروه دفینه (موزه‌های بنیاد مستضعفان) ‌در شهرهای کم‌برخوردار ورود کرده تا اقداماتی در راستای راه‌اندازی موزه‌های جدید در شهرهای یزد، شیراز، خراسان جنوبی و تبریز صورت بگیرد چرا که یکی از رسالت‌های چهارگانه بنیاد مستضعفان، مسئولیت اجتماعی است و از طرفی بنیاد، دارایی‌های موزه‌ای دارد و نص صریح است که این آثار در معرض نمایش قرار گیرد.
او می‌گوید: از چندصد هزار شیئی که در گنجینه بنیاد مستضعفان نگهداری می‌شود، شاید حدود 5 درصد اشیا به نمایش گذاشته شده و بقیه در مخازن است و این آثار براساس رده‌بندی و تنوع در موزه‌های تخصصی به تدریج به نمایش درمی‌آیند. در گنجینه‌های بنیاد مستضعفان نزدیک به چندصد هزار شیء تاریخی وجود دارد، در حالی‌که شاید حدود ۱۰ هزار شیء تاریخی به نمایش گذاشته شده باشد.
مدیر گروه موزه‌های بنیاد مستضعفان مبلغ ورودی این موزه را برای بازدیدکنندگان ایرانی ۷۰ هزار تومان عنوان می‌کند.