تا تماشای سلمان فارسی چقدر زمان باقی است؟
تصویری ایرانی از صدر اسلام
تلویزیون سالهاست در انتظار یکی دیگر از تولیدات فاخر رده الف است. سریالهایی که اگرچه پروداکشن بزرگ و پرهزینهای دارند اما به سرعت تبدیل به سرمایههای غنی فرهنگی شده و در تاریخ تلویزیون و خاطره چند نسل ماندگار میشوند. پروژه «سلمان فارسی» که این روزها مرحله تصویربرداری فصل دوم خود را میگذراند، یکی از همین تولیدات است که نویسندگی و کارگردانی داوود میرباقری، پشتوانه محکمی برای تکیه به غنای محتوایی آن ایجاد کرده است؛ سریالی که فارغ از چگونگی ساخت آن، جزو برجستهترین تولیدات استراتژیک صنعت فیلم و سریال کشور محسوب میشود و به لحاظ موضوعی، نقش مهمی در روایت اسلام از زبان ایرانیان خواهد داشت.
نگارش پروژه «سلمان فارسی» به دهه 70 بازمیگردد. فیلمنامهای که زندگینامه این شخصیت بزرگ تاریخ ایران و اسلام را از دوره کودکی تا حضور در غدیر خم پی میگیرد و نهایتاً در سال 78 به سرانجام میرسد، اما پیشتولید این سریال تا نیمه دهه 90 عقب افتاد و حالا چند سالی میشود که در مسیر تولید قرار گرفته است و با عبور از مراحل تصویربرداری، مشتاقان این سریال بیش از همیشه منتظر تماشای تلاش این محصول 20ساله هستند.
حضور 20هزار بازیگر از سراسر کشور و پوشش 1500 شخصیت در این سریال، تنها یکی از اعداد و ارقام برجسته و تعجببرانگیز درباره تولید این اثر است، اما داستان به همین جا ختم نمیشود. این سریال نه تنها درون مرزهای ایران از خوزستان و فارس تا شاهرود و دماوند و مازندران را طی کرده بلکه برای تولید فصلهای مرتبط با سفرهای خارج از ایران این شخصیت تاریخی به کشورهای دیگری چون ترکیه، ارمنستان و عراق نیز سفر کرده و بازیگرانی از این کشورها را هم در مسیر داستان خود درگیر میکند.
هفته گذشته در آخرین اخبار از تولید این سریال، پیمان جبلی، رئیس سازمان صداوسیما که در نخستین روز فیلمبرداری فصل متعلق به ایران مجموعه «سلمان فارسی» به پشت صحنه این سریال رفته بود، برای بازدید از شروع تصویربرداری فصل دوم این مجموعه به صحنه یکی از لوکیشنهای فیلمبرداری رفت. وی با تقدیر از زحمات تیم پرتلاش این سریال گفت:«خوشبختانه با زحمات شبانهروزی تیم فعال و پرکار سریال و رهبری آقای میرباقری، امروز شاهد شروع فصل دوم یا فصل ایران مجموعه سلمان فارسی هستیم که البته در داستان، فصل اول است، اما به لحاظ کار تصویربرداری دومین مرحله ساخت این مجموعه محسوب میشود.»
اما سریال نقاط برجسته و متمایز دیگری هم دارد. از جمله اینکه برای اولینبار در تاریخ تولیدات نمایشی تلویزیون تصویری از ایران باستان در یک مجموعه داستانی ساخته و پرداخته میشود. رئیس صداوسیما با بیان اینکه این فصل از سریال سلمان فارسی از چند جنبه حائزاهمیت است، عنوان کرد:«نخست آنکه برای اولینبار در تاریخ تلویزیون و سینما، نمایی از ایران باستان به تصویر کشیده میشود و با ساختوساز بسیار خوبی که انجام شده، دستاورد بزرگ مجموعه سلمان است و دکورهای مربوط به ایران باستان جالب توجه هستند.»
داوود میرباقری که هنوز سریال امام علی(ع) و سریال مختارنامه به کارگردانی او جزو میراث ملی و فرهنگی کشور محسوب میشود، توان غیرقابل انکاری در کارگردانی صحنههای پرجمعیت و بزرگمقیاس تاریخی دارد. جبلی در اینباره افزود: «دومین نکته پراهمیت اینکه فصل ایران سختترین مرحله تولید این سریال است. مجموعهای از هنروران و بازیگران حرفهای و مسلط به کار در این فصل حضور دارند و تنها در برداشت امروز، نزدیک به 600 هنرور و بازیگر مشغول کار بودند که کار بسیار سنگینی است.» وی همچنین اشاره کرد:«در این فصل شاهد حضور هنروران و هنرمندانی از همه نقاط ایران هستیم و در واقع همه به نوعی ایران عزیز را بازنمایی میکنند و تمام ایران در نقاط مختلف جغرافیایی، در آینده خودشان را صاحب این مجموعه خواهند دانست.»
با توجه به اینکه اقتضای روایت زندگی سلمان فارسی سفر از شهری به شهر دیگر و از کشوری به کشور دیگر است، تولید مجموعهای درباره زندگی او اهمیت تغییر جغرافیا را به همراه میآورد. در همین دیدار داوود میرباقری نیز با بیان اینکه در این فصل از تولد سلمان تا خروجش از ایران در سن 20 سالگی تصویربرداری خواهد شد، خاطرنشان کرد: «این بخش از زندگی سلمان تقریباً جغرافیای وسیعی از ایران را پوشش خواهد داد؛ از فارس و جی و اصفهان گرفته تا تیسفون و باید بتوانیم این مسیر جغرافیایی از جاده ابریشم را باکیفیت خیلی خوبی معرفی کنیم.» وی اضافه کرد:«حوادث و داستانهای جذابی در طول این سفر اتفاق میافتد. قصه سلمان یک ویژگی خاص دارد و تم اصلیاش سفر است. ما مدام این تغییر در جغرافیا و حرکت را شاهدیم و آن بخشهای دراماتیک قصه که قرار است جذاب از کار دربیاید، بسیار پیچیده و سخت است و امیدوارم از عهدهاش بربیاییم.»
اما پس از موفقیت سریال مختارنامه حالا مسیر دشوارتری پیشروی میرباقری قرار دارد. او به این مسأله اذعان دارد و همین دشواری باعث میشود تمرکز و دقت بیشتری در پروسه تولید به کار گرفته شود. از اینرو پروژهای که بالقوه بین 5 تا 10 سال برای تولید زمان لازم داشت و به علت شیوع کرونا در سال 98 تا دو سال با تأخیر مواجه شد، حالا بازهم با تخمین این کارگردان «فصل ایران آن باید دو ساله تمام شود و بعد وارد فصل نهایی و فینال کار شویم که بخش حجاز است.» بر این اساس تا تحقق انتظارها برای تماشای این سریال جذاب هنوز زمان زیادی باقی است.
بــــرش
رئیس صداوسیما با بیان اینکه این فصل از سریال سلمان فارسی از چند جنبه حائزاهمیت است، عنوان کرد:«نخست آنکه برای اولینبار در تاریخ تلویزیون و سینما، نمایی از ایران باستان به تصویر کشیده میشود و با ساختوساز بسیار خوبی که انجام شده، دستاورد بزرگ مجموعه سلمان است و دکورهای مربوط به ایران باستان جالب توجه هستند.»