در سال‌های اخیر، یکی از ایام اوج افزایش تقاضای سفر، ایام اربعین است که میلیون ها زائر به عتبات می‌روند، بیشتر این زوار از مرزهای زمینی به عراق می‌روند به همین دلیل تأمین ناوگان و زیرساخت‌های جاده‌ای در اربعین در کاهش مشکلات جابه‌جایی این تعداد زائر نقش مهمی دارد. حمیدرضا شهرکی ثانوی، معاون حمل و نقل سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای در گفت‌و‌گو با «ایران» از فراهم شدن شرایط برای سفر زائران اربعین به عتبات خبر داد و گفت که برنامه‌ریزی برای پاسخ به تقاضای موجود در حال انجام است.
پیش‌بینی می‌کنید امسال چه تعداد زائر اربعین از طریق جاده تردد کنند؟ برای جابه‌جایی این تعداد زائر برنامه مشخص سازمان در تأمین ناوگان و همچنین زیرساخت‌ها(مشخصاً پایانه‌های مرزی، رفع نقاط حادثه‌خیز و ...) چیست؟
در اربعین سال گذشته تردد زائرین از مرزهای زمینی شش‌گانه اربعین شامل شلمچه، چذابه، مهران، خسروی، تمرچین و باشماق بر اساس آمار اعلام‌شده توسط پلیس گذرنامه فراجا، بالغ بر 3 میلیون زائر بوده است که حمل و نقل عمومی جاده‌ای با فعالیت 6000 دستگاه ناوگان اتوبوس یکتا و 10000 دستگاه ناوگان سواری کرایه و مینی‌بوس(در مسیرهای کوتاه) و ارائه 71600 سرویس بالغ بر 850 هزار نفر از زائرین محترم را با مجموع یک میلیون و 700 هزار نفر سفر به صورت رفت و برگشت جابه‌جا کرده که با توجه به آمار خروجی تردد از مرزها که به آن اشاره شد، حمل و نقل با وسائط نقلیه عمومی جاده‌ای سهمی بالغ بر 28 درصد را به خود اختصاص داده است.
همچنین بر اساس پیش‌بینی‌های همکاران ما در مرکز مدیریت راه‌های کشور، در اربعین سال‌جاری، افزایش بالغ بر 9 درصدی در تعداد زائرین را خواهیم داشت که لزوم تأمین زیرساخت‌های لازم و ناوگان مورد نیاز به منظور جابه‌جایی و انتقال زائرین به مرزهای هدف اربعین و بازگشتشان به مبادی اولیه سفر، بیش از سنوات گذشته را ایجاب می‌کند.
چه تعداد اتوبوس برای جابه‌جایی زائران کفایت می‌کند؟ این تعداد ناوگان در دسترس است؟ کمبود ناوگان چه تعداد است؟
به منظور تأمین ناوگان مورد نیاز بر اساس هماهنگی‌ها و تصمیمات اتخاذ‌ شده در کمیته حمل و نقل و سوخت ستاد مرکزی اربعین حسینی که مسئولیت کمیته مذکور به عهده وزارت راه و شهرسازی است، مقرر شده علاوه بر به‌ کارگیری ناوگان اتوبوسی فعال عملیاتی در بخش حمل و نقل عمومی جاده‌ای که تعداد آن بالغ بر 6000 دستگاه اتوبوس است، از ناوگان اتوبوسی تحت مالکیت وزارتخانه‌ها، دستگاه‌ها و ارگان‌ها استفاده شود.
همچنین تلاش می‌شود از توان ناوگان کشور همسایه که در طول سال در قالب تفاهمنامه‌های همکاری حمل و نقلی فی‌مابین در امر جابه‌جایی مسافرین بین دو کشور فعال است نیز جهت جابه‌جایی زائران به‌ویژه اتباع کشورهایی که از قلمرو کشورمان قصد رسیدن به کشور عراق را دارند بیشتر استفاده کنیم، در اربعین سال‌های گذشته عمدتاً از ناوگان ایرانی در این امر استفاده می‌شد.
در همین راستا با پیگیری مؤثر مقام عالی وزارت راه و شهرسازی و با حمایت ویژه هیأت محترم وزیران، با واردات فوری 2 هزار دستگاه اتوبوس بین‌شهری با عمر کمتر از 5 سال ویژه اربعین، در تاریخ 7/3/1402 توسط هیأت محترم وزیران موافقت شده است که امیدواریم پیش از آغاز مراسم اربعین، این تعداد اتوبوس وارد شده و به دست رانندگان برسد تا در ناوگان حمل و نقل جاده‌ای به کار گرفته شود. متقاضیان این امر در سراسر کشور توسط ادارات کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان‌ها شناسایی و به وزارت صنعت، معدن و تجارت معرفی شد و ضمن انجام مذاکره توسط متقاضیان با طرف‌های خارجی جهت خرید اتوبوس، هم‌اکنون مراحل ثبت سفارش و سایر فرایندهای اجرایی با هماهنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت در دست اقدام و پیگیری است. با سازمان‌های دخیل در این امر از جمله سازمان ملی استاندارد، گمرک، بانک مرکزی، سازمان حفاظت محیط زیست، پلیس راهور فراجا، وزارت کشور و سازمان توسعه تجارت در جهت تسریع و تسهیل در فرایند واردات هماهنگی‌های لازم صورت پذیرفته است.
در ادامه تلاش‌های صورت گرفته به منظور تأمین ناوگان مقرر شده است از توان ناوگان پلاک غیر‌عمومی از طریق استانداری‌های سراسر کشور استفاده شود که مکاتبات لازم از طریق کمیته حمل و نقل و سوخت ستاد مرکزی اربعین حسینی انجام پذیرفته و پیگیری‌های لازم نیز از طریق ادارات کل ما در سراسر کشور در دست اقدام است.
از دیگر راهکارهای تأمین ناوگان می‌توان به شناسایی و آزاد‌سازی ناوگان پلاک عمومی تحت پوشش شرکت‌های حمل و نقل مسافری که در حال حاضر تحت قرارداد شرکت‌ها و کارخانجات جهت ایاب و ذهاب کارکنانشان است، اشاره کرد که آمار مربوط به این ناوگان در حال حاضر احصا و با همکاری استانداری‌های سراسر کشور در نظر است نسبت به آزاد‌سازی و به کار‌گیری آنها اقدام شود.
علاوه بر موارد فوق‌الذکر، مقرر شده است با برنامه‌ریزی لازم از توان بخشی از ناوگان سواری کرایه عمومی برون‌شهری و مینی‌بوس نیز به منظور جابه‌جایی زائرین در مسیرهای کوتاه بهره‌برداری بیشتری نسبت به سال گذشته صورت پذیرد و توان حمل و نقل در این بخش افزایش یافته و خدمات‌رسانی به زائرین در بخش مینی‌بوس و سواری کرایه از انسجام بیشتری نسبت به سنوات گذشته برخوردار باشد.
در نظر داریم با توجه به تعداد ناوگان موجود و وجود یکصدهزار راننده ناوگان اتوبوس، مینی‌بوس و سواری پلاک عمومی در کشور با برنامه‌ریزی مناسب در زمان اربعین حسینی(ع) که تعداد سفرها از مرزهای کشور برای عزیمت به کربلای معلی افزایش می‌یابد، به زوار گرامی خدمات مطلوب ارائه کنیم و همزمان در خدمت هموطنان در سفرهای بین‌شهری به بهترین نحو باشد.
آیا با توجه به نزدیک بودن ایام اربعین، واردات تا اربعین امکان‌پذیر است؟
مصوبه واردات اتوبوس در تاریخ 7/3/1402 در هیأت محترم دولت تصویب شده است. تاکنون با ورود مؤثر مقام عالی وزارت راه و شهرسازی هماهنگی‌ها و پیگیری‌های لازم در سطح وزرای محترم و رؤسای سازمان‌های ذی‌مدخل و ذی‌ربط صورت گرفته و نظر به شناسایی و معرفی متقاضیان به وزارت صنعت، معدن و تجارت و همچنین جلسات برگزار شده با سطوح عملیاتی و اجرایی در تمامی دستگاه‌ها و سازمان‌های ذی‌مدخل در امر فرایند واردات اتوبوس‌های مذکور پیش‌بینی می‌شود با هم‌افزایی صورت گرفته و رویکرد تسهیل و تسریع در انجام فرایندهای مربوطه، موضوع با زمانبندی و قید فوریت محقق شود، لیکن از آنجا که تحقق امر ابتدا وابسته به همت بالای بخش خصوصی (متقاضیان خرید ناوگان، رانندگان و شرکت‌های حمل و نقل) و همچنین ادامه روند همکاری شکل گرفته با همه دستگاه‌های مرتبط جهت تسریع در امر و رفع موانع است، اعتقاد داریم می‌توان بخشی از اتوبوس‌های مذکور را در اربعین سال‌جاری وارد چرخه خدمات‌رسانی کرد.
اخیراً نشست هم‌اندیشی با هدف اتخاذ تدابیر و تمهیدات لازم برای تسریع در تأمین ۲۰۰۰ دستگاه ناوگان مسافربری وارداتی به‌منظور جابه‌جایی زائران همایش جهانی اربعین حسینی برگزار شد. هدف از برگزاری این نشست تسریع در فرایند اجرای مصوبه هیأت وزیران در خصوص واردات ۲۰۰۰ دستگاه اتوبوس بین‌شهری ویژه جابه‌جایی زائران همایش جهانی اربعین حسینی و تدوین فرایندهای دستگاه‌های مربوطه با نگاه هم‌افزایی و تسهیل‌گری است.
نرخ بلیت ناوگان عمومی برای ایام اربعین چقدر خواهد بود؟
بر اساس مصوبات یکصد و نهمین جلسه ستاد مرکزی اربعین، نرخ خدمات حمل و نقل زائرین در بخش جاده‌ای با احتساب تردد یکسر خالی و پیگیری‌ای که سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای در این ارتباط داشته، توسط مسئولین ذی‌ربط اعلام شده که به‌زودی نرخ حمل و بازه زمانی اجرای آن توسط کمیته حمل و نقل و سوخت ستاد مرکزی اربعین حسینی اطلاع‌رسانی خواهد شد.

بــــرش

سال گذشته شاهد ازدحام جمعیت در پایانه‌ها و مشکلاتی از این دست بودیم، امسال برای رفع این مشکلات اقدامی شده است؟
علی‌رغم همزمانی مراسم اربعین حسینی با پایان سفرهای تابستانی داخلی کشور با تمهیدات پیش‌بینی شده در تأمین ناوگان و با تحقق همه برنامه‌های تعیین و مصوب‌شده و همکاری مردم عزیز برای توزیع مناسب زمانی تقاضای سفر و نیز استفاده از تمامی مرزهای هدف اربعین توسط زائرین برای خروج و ورود به کشور، به‌ویژه پرهیز از تمرکز تقاضا در مرز مهران و استفاده از ظرفیت کامل خودروهای پلاک شخصی زائرین محترمی که قصد عزیمت به مرزهای خروجی با ناوگان شخصی خود را دارند، امیدواریم ازدحام متقاضیان سفر را در پایانه‌های مسافری سراسر کشور، شاهد نباشیم. امسال 50 میلیارد تومان اعتبار برای ایمن‌سازی جاده‌های استان ایلام و پایانه مرزی مهران اختصاص یافته است. علاوه بر اعتبارات استانی سال ۱۴۰۱ مبلغ ۴۰ میلیارد تومان برای ایمن‌سازی محورهای استان و ۱۰ میلیارد تومان برای زیرساخت‌های پایانه‌های مرزی تخصیص داده شده است. بیش از ۶۲ درصد زوار اربعین از مرز مهران تردد می‌کنند و با توجه به تجربه هر ساله امسال هم از تمام توان و کمک سازمان‌ها و نهادهای دولتی برای جابه‌جایی زوار استفاده می‌شود. بخش عمده ناوگان حمل و نقل عمومی را در مرز مهران مستقر خواهیم کرد و در صورت نیاز به این ظرفیت‌ها اضافه خواهد شد. با توجه به پیش‌بینی افزایش چشمگیر ورود زائران پاکستانی در اربعین حسینی امسال علاوه بر مرز میرجاوه از مرز ریمدان به کشور و همچنین لزوم خدمت‌رسانی مطلوب به آنان، این سازمان با تمام توان در خدمت زائران محترم بوده و تمهیدات لازم جهت تأمین ناوگان و توسعه زیرساخت‌های پایانه مرزی ریمدان را به‌ کار بسته است. با توجه به این امر، فضایی برای استقرار اتوبوس‌های بین‌شهری برای جابه‌جایی زوار پاکستانی پیش‌بینی شده است همچنین هماهنگی‌های لازم در خصوص اتوبوس‌های درون‌شهری برای جابه‌جایی این زوار با هماهنگی ستاد اربعین کشور به پارکینگ مورد بحث انجام خواهد شد.