امین محمودی
خبرنگار

مشاهدات میدانی خبرنگار «ایران اقتصادی» از فروشگاه‌های زنجیره‌ای نیز نشان می‌دهد قیمت هر شانه تخم مرغ که با قیمت مصوب باید 100 هزار تومان باشد هم‌اکنون در فروشگاه افق کوروش با 20 درصد تخفیف با قیمت 80 هزار تومان و در فروشگاه بازرگام با قیمت 84 هزار تومان است.

تولید تخم مرغ به یک میلیون و 200 هزار تن رسید
وزارت جهاد کشاورزی پیش‌بینی کرده بود که در سال گذشته یک میلیون و 180 هزار تن تخم مرغ تولید شود که تولیدکنندگان موفق شدند 20 هزار تن بیشتر تولید کرده و میزان آن را به یک میلیون و 200 هزار تن برسانند. بطوری که هم‌اکنون روزانه 3 هزار و 300 تن تخم مرغ در سراسر کشور تولید می‌شود که 500 تن آن مازاد بر تقاضای بازار است و باید صادرات آن انجام شود تا هم تولیدکنندگان از سود آن منتفع شوند و هم ارزآوری بالا برای کشورمان در زمینه صادرات محصولات کشاورزی حاصل شود.
با این حال آنچه که پیداست با توجه به وجود 2 هزار و 19 واحد تولید مرغ تخم‌گذار در کشور هم‌اکنون کشورمان ظرفیت افزایش تولید تخم مرغ تا یک میلیون و 500 هزار تن را دارد که برای این میزان تولید نیازمند اعطای تسهیلات صادراتی بیشتر به تولیدکنندگان است.
با این حال تولیدکنندگان و فعالان بخش خصوصی مرتبط با تخم مرغ می‌گویند برای سال‌جاری افزایش 5 درصدی تولید را هدفگذاری کرده‌اند. از طرف دیگر باید به این نکته اشاره کرد که در سال گذشته وزارت جهاد کشاورزی در راستای کاهش تصدی‌گری بسیاری از اختیارات بازارها از جمله صادرات و تولید تخم مرغ را به بخش خصوصی واگذار کرد که همین امر زمینه‌ساز رکوردشکنی تولید و صادرات در سال گذشته شده است.
هم‌اکنون واحدهای مرغداری آنطور که مرغداران می‌گویند با چالش‌هایی همچون تأمین نهاده و نداشتن بازار مواجه هستند که حسین دماوندی‌نژاد معاونت امور دام و طیور وزارت جهاد کشاورزی اخیراً ظرفیت بازار کشورهای حاشیه خلیج فارس را برای صادرات ۱۰ درصد از تولید تخم مرغ در سال مناسب دانست.
این در شرایطی است که از سوی این مقام مسئول عنوان شد در گام اول قرار بر این است که ۱۰ تا ۲۰ هزار تن تخم مرغ تولید روز در نقاطی که اتحادیه میهن اعلام کند ذخیره‌سازی کرده تا قیمت آن بهبود یابد و هزینه‌های تولید نیز تا حدودی تأمین شود.

عرضه هر کیلو تخم‌ مرغ ۳۰ تا ۴۰ درصد کمتر از نرخ مصوب
رئیس هیأت مدیره اتحادیه مرغداران میهن گفت: با توجه به مازاد تولید، قیمت هرکیلو تخم مرغ درب مرغداری ۳۰ تا ۴۰ درصد کمتر از نرخ مصوب اعلامی است.
حمیدرضا کاشانی با بیان اینکه بازار تخم مرغ درب مرغداری تعریفی ندارد، گفت: قیمت کنونی هرکیلو تخم مرغ درب مرغداری ۳۲ تا ۳۳ هزارتومان است. به گفته وی، به‌رغم آنکه از وزارت جهاد تقاضا کرده بودیم خرید تضمینی تخم مرغ با نرخ مصوب صورت گیرد، اما اکنون ۱۰ درصد کمتر از نرخ مصوب انجام می‌شود و از طرفی به سبب تأخیر در پرداخت مطالبات و نیاز مرغداران به نقدینگی‏‌، تمایلی به تحویل و فروش به پشتیبانی امور دام نیست.کاشانی ادامه داد: بنابر آمار روزانه ۳ هزار و ۳۰۰ تا ۳ هزار و ۴۰۰ تن تخم مرغ تولید می‌شود که ۸۰۰ تن از این میزان مازاد بر نیاز کشور است. در حالی که با وجود صادرات و خرید تضمینی، روزانه ۳۰۰ تن دیگر مازاد داریم که بهترین راهکار برای کاهش مازاد تولید‏، خرید تضمینی توسط دولت و تأمین بموقع نهاده‌های دامی است.
رئیس هیأت مدیره اتحادیه مرغداران میهن با بیان اینکه صادرات تخم مرغ همچنان در حال انجام است، گفت: بنابر آمار هفته‌ای ۳ هزار تن تخم مرغ به بازار‌های هدف صادر می‌شود. همچنین از ابتدای سال ۶۰ هزار تن تخم مرغ صادر شده است. وی گفت: با توجه به مشکلات تأمین نهاده‌های دامی در ۱.۵ تا ۲ ماه گذشته‏ مرغداران بشدت گلایه‌مند هستند که استمرار این روند حذف گله‌ها را به همراه دارد.

زیان 15 تا20 هزار تومانی مرغداران
مدیرعامل اتحادیه مرغداران مرغ تخمگذار استان تهران نیز با اشاره به اینکه عملاً نهاده سویا در بازارگاه با قیمت مصوب 16300 تومان وجود ندارد، گفت: مرغدار ان مجبورند آن را با قیمت 30 هزار تومان از بازار آزاد تهیه کنند.
امیرحسین حبیبیان افزود: طبق قیمت‌های مصوب، قیمت هر کیلوگرم تخم مرغ درب مرغداری 47300 تومان است که این قیمت بر اساس سویای 16300 تومانی تعیین شده است و در حال حاضر مرغدار تخم مرغ را کیلویی 33 تا 35 هزار تومان درب مرغداری می‌فروشد که عملاً حدود 15 هزار تومان زیر قیمت مصوب است هر چند که سویای 16300 هزار تومانی به دست مرغدار نمی‌رسد؛ چراکه عملاً در سامانه بازارگاه سویایی وجود ندارد که مرغدار بخواهد تهیه کند و مجبور است آن را از بازار آزاد و با قیمت 30 هزار تومان بخرد؛ در مرغ تخمگذار، سویا حدود 16 تا 25 درصد جیره را تشکیل می‌دهد.
وی در ادامه گفت: در بحث صادرات نیز دولت برای بازگشت ارز حاصل از صادرات، دلار نیمایی را مطرح می‌کند، درصورتی‎که بیش از 50 درصد هزینه‌های تولید با دلار آزاد انجام می‌شود اما تمام ارز حاصل از صادرات را باید با قیمت دولتی تحویل دولت داد.
حبیبیان توضیح داد: 70 درصد هزینه‌های تولید در یک واحد تخمگذار مربوط به جیره غذایی می‌شود که 70 تا 75 درصد جیره غذایی را سویا و ذرت تشکیل می‎دهد؛ یعنی حدود 50 درصد از کل هزینه‌‎های تولید را که مربوط به ذرت و سویا می‎شود، دولت با ارز نیمایی تأمین می‎کند (به فرض اینکه تأمین شود) و بقیه هزینه‌‎های تولید با ارز آزاد انجام می‎شود، اما هنگام صادرات برای بازگشت ارز حاصل از صادرات باید تمام آن را به‌صورت دولتی تحویل دهیم و این مسأله از توجیه‌پذیری صادرات کم می‌کند و در چنین شرایطی با اینکه تقاضا برای صادرات هم وجود دارد، عملاً برای مرغدار به‌صرفه نخواهد بود؛ این مسأله برای واحدهای بزرگی که بتوانند از این ارز حاصل از صادرات، کالا و نهاده وارد کنند، به‌صرفه‌تر می‌شود.
وی افزود: از طرفی مشکلات نقل و انتقال ارز به دلیل شرایط تحریم نیز وجود دارد و در کنار آن تعهدات ارزی که دولت برای صادرکنندگان قرار می‎دهد، توجیه‌پذیری صادرات را کمتر می‎کند.
حبیبیان گفت: تخم‎ مرغ تولیدی مرغداران ما کیفیت لازم برای صادرات را داشته و تقاضا در بازارهای بین‌‎المللی برای آن وجود دارد، اما به‎ دلایلی که گفته شد، عملاً صادرات به‌‎صرفه نیست. مدیرعامل اتحادیه مرغداران مرغ تخمگذار استان تهران افزود: در حال حاضر هزینه یک کیلوگرم تخم مرغ بالاتر از قیمت مصوب تمام می‌شود؛ به فرض اینکه سویا با همان قیمت 16300 تومان به ‌دست مرغدار برسد که قیمت مصوب فروش تخم مرغ درب مرغداری 47300 تومان است. یعنی در همین شرایط هم مرغدار به ازای هر کیلوگرم تخم مرغ، باز هم متحمل زیان می‌شود؛ حال در شرایط فعلی که سویا را نمی‌تواند به قیمت 16300 تومان تهیه کند، هزینه‌‎های تولید به‎مراتب بالاتر هم می‌رود.