از دل آلمان تا قلب تهران
پا در رکاب یک زوج مسافر
محمد مهدی گوهری
خبرنگار
در یک عصر گرم تابستانی با گذر از خیابان‌های تهران قدیم و با عبور از کوچه‌های باریک و پرخاطره محله عودلاجان به خانه‌ای تاریخی متعلق به دوره قاجار رسیدیم، خانه‌ای که متعلق به میرزا سیدکاظم تفرشی بود؛ خانه‌ای با حیاطی زیبا و حوضی در میان. از حیاط زیبا که دل بکنید به تالار شاه‌نشین این خانه موسوم به کاظمی می‌رسید که با ارسی‌های زیبا فضایی چشم‌نواز ایجاد کرده است. اما هدف از حضور در این بنای زیبا تنها دیدن آن نیست، بلکه قرار است در جلسه‌ای که به مناسبت ورود زوجی آلمانی به تهران آن هم با دوچرخه برگزار شده است از خاطرات آنها از سفر طولانی خود با دوچرخه بشنویم؛ برنامه‌ای که به همت یک گروه محلی به نام انجمن سنگلج و یک مجموعه فرهنگی به نام سرای چرخ برگزار می‌شود. آندرس و مالینا زوجی که از آلمان تا هند را رکاب زدند، اکنون در مسیر بازگشت به کشور خود در تهران هستند. زمان نزدیک به شروع جلسه می‌شود و دوستان علاقه‌مند به شنیدن تجربیات این زوج دوچرخه‌سوار با دوچرخه و پیاده خود را به خانه کاظمی می‌رسانند. آنچه در ادامه می‌خوانید صحبت‌ها و تجربیات این زوج از سفرشان با دوچرخه است.
چرا دوچرخه
شاید اولین سؤال که در ذهن ایجاد شود این باشد که چرا سفر با دوچرخه. مالینا (زن) جواب این سؤال را با خنده می‌دهد و می‌گوید چون ماشین نداریم. مالینا در ادامه می‌گوید: دوچرخه دو فایده بزرگ دارد؛ اول وسیله‌ای حافظ محیط زیست است و دیگری اینکه به حفظ سلامتی بسیار کمک می‌کند. آندریاس(مرد) می‌گوید: دوچرخه‌سواری برای من یک سرگرمی است، ما در اروپا سفرهای زیادی با دوچرخه انجام دادیم. دوچرخه سرعتی بیش از پیاده‌روی و کمتر از ماشین دارد و این فرصت عالی برای دیدن و تجربه کردن در اختیار ما قرار می‌دهد. سفر با دوچرخه به نوعی به چالش کشیدن توانایی خود است که من آن را دوست دارم.
چرا دوچرخه جذابه
انتخاب دوچرخه به عنوان یک وسیله سفر در نگاه بسیاری کاری غیرعادی است، اما در کشور خودمان هم هستند افرادی که در تردد روزانه و حتی سفر از دوچرخه استفاده می‌کنند. آندریاس می‌گوید: در زمان سفر با دوچرخه شما زمان کافی برای ارتباط گرفتن با مردم را دارید و می‌توانید با آنها صحبت کنید و با فرهنگ آنها آشنا شوید. حتی به میان خانواده آنها بروید و زندگی آنها را بهتر درک کنید. مالینا می‌گوید: براساس تجربه وقتی شما با ماشین سفر می‌کنید از بقیه و مردم محلی جدا هستید، اما وقتی سوار دوچرخه هستید هیچ مانعی بین شما و مردم وجود ندارد. در حین رکاب زدن با مردم حرف می‌زنید. مالینا رکاب زدن در جاده‌های خلوت را همانند یک مدیتیشن می‌داند و می‌گوید: در جاده‌های خلوت زمانی که فقط صدای باد و پرندگان را می‌شنوی فرصت‌داری تا ذهنت را رها کنی. آندریاس به درگیر شدن تمام حواس در حین رکاب زدن اشاره می کند و می‌گوید: وقتی سوار دوچرخه هستی داده‌های زیادی از اطراف دریافت می‌کنی، از بوی گیاهان تا صدای حیوانات و لمس باد و گرمای خورشید و بارش باران تا شرایط زمین و شیب مسیر و این باعث می‌شود تمام حواس انسان درگیر سفر شود.
از کجا تا کجا
یک سال است که در سفر هستند و در این مدت 12 هزار کیلومتر را با چرخ‌های خود پشت سر گذاشتند. از 21 کشور گذر کردند. آندریاس معلم جغرافیا و مربی ورزش است و یک سال مرخصی گرفته و بعد از بازگشت از سفر باید به مدرسه برگردد اما مالینا روان‌درمانگر کودکان است و برای این سفر از محل کار خود استعفا داده است و وقتی به آلمان برگردد، باید دنبال شغل بگردد. وقتی از برنامه سفر بعدی آنها می‌پرسیم بدون در نظر گرفتن مقصد هر دو می‌گویند حتماً سفر بعدی هم با دوچرخه خواهد بود، اما محدودیت زمان مرخصی احتمالاً آنها را مجبور به سفر در اروپا خواهد کرد. آنها ایران را کشوری دارای فرهنگ و معماری زیبا و جاهای دیدنی زیاد می‌دانند و دوست داشتند زمان بیشتری در ایران فرصت دیدار می‌داشتند. نکته جالب در مورد ایران برای آنها همراهی دوچرخه‌سواران با آنها و همچنین وجود علاقه مردم به دوچرخه بود.
شروع دوستی با دوچرخه
انتخاب دوچرخه به عنوان یار سفر نیازمند یک دوستی عمیق با دوچرخه است. این زوج آلمانی هر دو از طریق پدر با دوچرخه دوست شدند و با پدرانشان اولین تجربه سفر با دوچرخه را داشتند. آندریاس از سفر شش هفته‌ای با پدر به استرالیا در 18 سالگی می‌گوید و مالینا از سفر سه ماه با پدرش به نیوزلند در 23 سالگی. این شروعی بود تا امروز این زوج 32 و 33 ساله سفر با دوچرخه را جز مهمی از زندگی خود بدانند.
سفر با دوچرخه در آلمان
از آنها در مورد رواج سفر با دوچرخه در آلمان می‌پرسم، در جواب از رایج بودن سفرهای یک روزه در حد 30 تا 40 کیلومتر می‌گویند و اینکه سفرهای طولانی‌تر هم هر سال مخاطبان بیشتری را به خود جلب می‌کند. در مورد مشوق‌های دولت برای توسعه دوچرخه سواری در آلمان می‌گویند: بزرگ‌ترین و مهم‌ترین کار دولت ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای دوچرخه سواری در شهرها و جاده‌ها است مانند نصب علائم مخصوص دوچرخه، مسیرهای اختصاصی، محل کمپ مناسب، رستوران‌های باکیفیت و طراحی مسیر برای دیدن هر چه بهتر طبیعت و جاذبه‌ها. مالینا می‌گوید: من همه جا در شهر را با دوچرخه می‌روم، اما نه این دوچرخه بلکه یک دوچرخه ارزان‌قیمت چون در آلمان سرقت دوچرخه بسیار زیاد است. تا الان چهار دوچرخه من دزدیده شده است. این اتفاق برای آندریاس یک‌بار رخ داده است.
قیمت دوچرخه
دوچرخه در ایران یک کالای گران به حساب می‌آید و اگر شما قصد تهیه یک دوچرخه مناسب برای سفر را داشته باشید، باید هزینه زیادی کنید. آندریاس در مورد قیمت دوچرخه در آلمان می‌گوید: شما می‌توانید دوچرخه را از 50 یورو تا دو هزار یورو در آلمان تهیه کنید. من در آلمان سه دوچرخه دارم. یک دوچرخه دست‌دوم ارزان برای تردد شهری، یک دوچرخه متوسط برای اجرای برنامه‌های آخر هفته و دیگری دوچرخه حرفه‌ای که با آن سفر می‌روم. از آنها در مورد اینکه با چند ماه پس‌انداز می‌شود بهترین دوچرخه را خرید می‌پرسم. مالینا در پاسخ می‌گوید: در آلمان با حقوق دوهزار دلار در ماه امکان پس‌انداز 500 یورو در ماه را دارید و پس از چهار ماه می‌توانید دوچرخه خوبی تهیه کنید.
نبودن در فضای مجازی
شاید برای ما سفر رفتن با عکس گرفتن و اشتراک‌گذاری آن با دوستان معنا شود، اما وقتی از این زوج آدرس فضای مجازی‌شان را می‌پرسم، با آرامش می‌گویند ما فضای مجازی نداریم. آنها می‌گویند فضای مجازی آرامش را در سفر از آنها سلب می‌کند. از آنها در مورد اینکه چگونه خانواده خود را در جریان سفر خود می‌گذارند می‌پرسم و می‌گویند: ما یک سایت خصوصی داریم که اطلاعات مختصری از سفر را در آن قرار می‌دهیم و خانواده با داشتن رمز عبور می‌توانند پیگیر سفر ما شوند.
آسیایی‌های مهربان
از آنها در مورد برخورد مردم در کشورهای مختلف با آنها می‌پرسم. در جواب از تفاوت رفتار مردم در اروپا و آسیا می‌گویند. در هند و ایران مردم بسیار حواسشان به ما بود، رفتارها در هند و ایران با ما مهربانه بود؛ اتفاقی که در اروپا کمتر شاهد آن هستیم. شاید دلیل این اتفاق جغرافیا باشد.