هشدار فعالان فرهنگی نسبت به تسلط نژادپرستان بر رسانه‌های فرانسوی
جنایت در رسانه، مکافات در خیابان
فاطمه ترکاشوند
روزنامه‌نگار
دامنه اعتراض‌ها و خشونت‌های خیابانی این روزهای فرانسه، دامن فعالیت‌های فرهنگی و هنری را هم در این کشور گرفته و موجب محدودیت‌ها و تعطیلی‌هایی در حوزه فرهنگ و هنر شده است. اما مهم‌تر از این مسأله، آن است که به دنبال کشته شدن یک نوجوان رنگین‌پوست مسلمان به نام نائل به دست پلیس فرانسه، حالا حساسیت‌ها درباره دامنه نژادپرستی در این کشور بالاتر رفته است. این وقایع از دید چهره‌های شناخته شده این کشور هم دور نمانده و به قتل نوجوان سیاه‌پوست واکنش نشان داده‌اند.
فایننشال‌تایمز گزارش کرده است که به دنبال مورد توجه قرار گرفتن و وایرال شدن ویدیوی قتل نوجوان 17ساله سیاه‌پوست به دست پلیس فرانسه در جریان اعتراضات، برخی سلبریتی‌ها به این واقعه واکنش نشان دادند و از این نوجوان مقتول و خانواده او حمایت کردند. کیلیان امباپه بازیکن مشهور تیم پاری‌سن‌ژرمن در توئیترش نوشت: «من برای فرانسه‌ام داغدار شده‌ام. این وضعیت غیر قابل قبول است.» عمر سی، هنرپیشه فرانسوی هم با اشاره به نام دستگاه قضایی فرانسه که به نام «عدالت» خوانده می‌شود، در واکنش به این واقعه دردناک گفته است: «باشد که دستگاه عدالت همان‌طور که شایسته نامش است یاد این کودک را گرامی بدارد.»
با این همه به نظر می‌رسد واکنش‌ها در میان چهره‌های رنگین‌پوست در فرانسه بیشتر از سایرین باشد. این موضوع به خاستگاه اعتراضات ضدنژادپرستی بازمی‌گردد که پیش از این هم در امریکا و اروپا با جریان‌های «جان سیاهان مهم است» و ماجرای قتل جرج فلوید به دست پلیس امریکا سابقه داشت و حالا باید دید که سایر چهره‌های سفیدپوست تا چه اندازه با این واقعه جدید همراهی خواهند کرد. اما دامنه اعتراض‌ها تنها محدود به محله‌ها و فعالیت‌های نژادهای غیرفرانسوی در این کشور نیست.
تلاش برای عادی‌سازی تعطیلی در فعالیت‌های فرهنگی و هنری
خبر به آتش کشیده شدن بزرگترین کتابخانه عمومی شهر مارسی فرانسه در جریان اعتراض‌های خشونت‌بار این روزها، بسیاری را شوکه کرد. اما این پایان ماجرا نبود. به گزارش بلومبرگ، شوی لباس مردانه LVMH فرانسه که برای روز شنبه برنامه‌ریزی شده بود به علت تظاهرات در فرانسه تعلیق شد. یکی از طراحان این شو در اینستاگرامش نوشت: «یک شوی مد در پاریس، در حالی که فرانسه و پایتخت آن داغدار و زخمی هستند، از دید من، کاملاً بی‌ملاحظه و نابجا محسوب می‌شود.»
همچنین به گزارش سی‌ان‌ان، صنعت گردشگری هم در فرانسه با مشکلاتی مواجه شده، برخی توریست‌ها برنامه گردشی خود را لغو یا محدود کرده‌اند اما برخی دیگر آن را در کنار اعتراضات خیابانی ادامه می‌دهند. در گزارش تصویری خبرنگار سی‌ان‌ان، یک توریست امریکایی که از شیکاگو به فرانسه سفر کرده، می‌گوید: «ما امریکایی‌ها هم در سال 2021 با ماجرای جرج فلوید این دست تظاهرات را تجربه کردیم.
ما در شیکاگو زندگی می‌کنیم و خیلی از این چیزها را آنجا می‌بینیم.»
یک راننده اتوبوس گردشگران هم در این گزارش از نگرانی‌هایش درباره ضربه خوردن اقتصاد توریسم ناشی از این اعتراضات و خشونت‌ها می‌گوید و از اینکه توریست‌ها تعطیلات‌شان را دیگر در این کشور سپری نمی‌کنند و کسانی که به دنبال ادامه شغل روزمره‌شان هستند، از این وضعیت آسیب می‌بینند، ابراز ناراحتی می‌کند. خبرنگار سی‌ان‌ان همچنین گزارش می‌کند که بسیاری از هتل‌ها با کنسلی‌های اتاق‌های از پیش رزرو شده روبه‌رو شده‌اند. با این همه گزارش، این شبکه امریکایی سعی دارد اوضاع را در پایتخت فرانسه عادی جلوه دهد و از زبان توریست دیگری می‌گوید: «ما اخبار را دنبال می‌کنیم و به نظرمان همه چیز خوب است. شما هیچ وقت در این شرایط به این شهر سفر نکرده‌اید و نمی‌توانید قضاوت کنید.»
هشدار نسبت به ریشه دواندن نژادپرستی در رسانه‌های فرانسه
اما گزارش روز جمعه نیویورک‌تایمز درباره تغییر توازن رسانه‌های فرانسه به سمت جریان راست افراطی پرده از چیزهای دیگری برمی‌دارد که قدرت گرفتن نژادپرستان در این کشور را بیشتر توضیح می‌دهد. نشریه «دیمانش» مشهور به JDD مهم‌ترین روزنامه یکشنبه‌های فرانسه در تاریخ 75ساله‌اش هیچ شماره‌ای را از دست نداده است، اما این هفته پس از اینکه سردبیری با سابقه راست افراطی به طور ناگهانی توسط میلیاردر فرانسوی وینسنت بولوره منصوب شد، فعالیت‌های آن متوقف گردید که کناره‌گیری گسترده روزنامه‌نگاران و برافروخته شدن آتش در رسانه‌های فرانسوی را هم به دنبال داشت.
به گزارش نیویورک‌تایمز، از بولوره به عنوان «رابرت مرداخ» فرانسه یاد می‌کنند که در حال ساختن یک امپراطوری محافظه‌کار شبیه زنجیره شبکه‌های فاکس‌نیوز در امریکا به نام CNews است. شبکه‌ای که یکی از مهم‌ترین برنامه‌های خود را به اریک زمور، صاحب تئوری توطئه «جایگزینی بزرگ» سفیدپوستان در فرانسه با مهاجران آفریقایی داده است؛ چهره‌ای که با حمایت‌های دونالد ترامپ در این شبکه تبدیل به یک ستاره تلویزیونی شد و در رقابت‌های انتخاباتی مقابل امانوئل مکرون قرار داشت.
جفری لژون هم که حالا از سوی بولوره به سردبیری نشریه «دیمانش» منصوب شده اما کسی است که سابقه آزارهای نژادپرستانه را هم در کارنامه خود دارد. آن هم در روزنامه‌ای که امضای 400 چهره دانشگاهی، اقتصاددان و فرهنگی از جریان چپ را در خود به ثبت رسانده است. ریما عبدالمالک، وزیر فرهنگ فرانسه در توئیتر خود با اشاره به این موضوع نوشت: «از نظر قانونی، JDD می‌تواند به آنچه می‌خواهد تبدیل شود، تا زمانی که به قانون احترام بگذارد. اما تا آنجا که به ارزش‌های جمهوری ما مربوط می‌شود، چگونه نباید نگران این تغییرات بود؟»
