رشد ۳٫۶ برابری صنعت در دولت سیزدهم
جریان منتقد دولت تلاش دارند کاهش اخیر قیمت‌ها را به اخبار مربوط به مذاکرات هسته‌ای مرتبط کنند و نقش سیاست‌های بانک مرکزی را نادیده بگیرند
مرجان اسلامی‌فر
روزنامه نگار
گزارش مرکز آمار حاکی از آن است که رشد صنعت کشور در دولت سیزدهم و در زمان وزارت فاطمی امین 3.6 برابر دولت قبل بوده است. عدد یاد شده گویای آن است که اقدامات وزیر سابق دولت رئیسی که 10 اردیبهشت ماه سال جاری از سوی نمایندگان مجلس استیضاح شد، مطلوب بوده و مقوله خودرو و بهم ریختگی بازار آن که از دولت قبل به این دولت به ارث رسیده است، بهانه‌ای شد تا برخی از نمایندگان اقدامات زیربنایی و توسعه‌ای فاطمی امین را نادیده بگیرند. زمانی که حداقل 3 سال بین عرضه و تقاضای هر کالایی تعادل وجود نداشته باشد و از سویی پارامترهای اثرگذار بر بازار مانند نرخ ارز ثبات نداشته باشد، طبیعی است که در مدت یک الی دو سال هم نمی‌توان این بازار را کنترل کرد. حال اگر کالایی که دچار نوسان قیمت شده، خودرو باشد به طور قطع و به اذعان کارشناسان بازار خودرو، حداقل 4 سال نیاز دارد تا به آرامش قطعی برسد و تحت تأثیر موج‌های سیاسی و نوسان‌های ارزی قرار نگیرد. به خصوص اینکه در دولت روحانی به جهت بی‌برنامگی در صنعت خودرو، دلالان زیادی مانند قارچ رشد کردند و مقاومت سختی در برابر کاهش قیمت‌ها دارند.این افراد از تمام ابزارهای خود استفاده می‌کنند تا قیمت خودرو کاهشی نشود و اگر هم به سمت کاهش رفت، عرضه خودرو در بازار را کم و از ارائه قیمت به مردم حذر می‌کنند. با توجه به اینکه عباس علی‌آبادی، وزیر صمت به تازگی (23 خردادماه) در ساختمان سمیه مستقر شده و نمایندگان مجلس از او خواسته‌اند که قیمت خودرو در بازار را مهار کند، این نگرانی وجود دارد که در صورت نوسان دوباره در بازار خودرو، وزیر جدید صمت هم از سوی نمایندگان مجلس کنار گذاشته شود. بر این اساس کارشناسان امیدوار هستند که نمایندگان مجلس به وزیر صمت به عنوان وزیر خودرو نگاه نکنند و به سایر اقدامات انجام شده هم گوشه چشمی داشته باشند؛ نمونه این بی‌توجهی، رشد صنعت کشور در وزارت وزیر سابق صمت است. بر اساس گزارش مرکز آمار، در 6 فصل اخیر که دولت سیزدهم بر سر کار بوده (پاییز 1400 تا زمستان 1401) متوسط رشد فصلی بخش صنعت به 5.8 درصد افزایش یافته است. متوسط رشد فصلی بخش صنعت در 8 سال دولت حسن روحانی 1.6 درصد بوده است. همچنین بر اساس آمار بانک مرکزی، در سال ۱۴۰۱ رشد تولیدات صنایع بزرگ در فصول بهار، تابستان، پاییز و زمستان به ترتیب ۳.۱ درصد، ۱۳.۲ درصد، ۹.۵ درصد و ۱۲.۸ درصد بوده و در مجموع در طول سال ۱۴۰۱ میزان تولیدات این صنایع رشد ۹.۶ درصدی داشته است.
همچنین مرکز آمار اعلام کرد که در آخرین فصل عملکرد دولت دوازدهم (تابستان 1400) رشد بخش صنعت 2.1 درصد بود اما در دولت سیزدهم، فصل به فصل رشد بخش صنعت افزایش یافته تا اینکه در زمستان 1401 دورقمی شده و به 11.9 رسیده که از سال 1396 به بعد، سابقه نداشته است.
متوسط رشد بخش صنعت در 3 سال آخر دولت روحانی (1397 تا 1399) منفی 2.2 درصد بود و در واقع دولت رئیسی یک صنعت بحران‌زده را تحویل گرفت با این حال، با اجرای سیاست‌های مناسب اقتصادی در دو سال اخیر رشد بخش صنعت افزایشی شده است.
در سال 1400 رشد بخش صنعت 3.1 درصد بود که در سال 1401 به 7.7 درصد ارتقا یافته است.طبق گزارش مرکز آمار، از سال 1386 تا پایان 1399، متوسط رشد سالانه بخش صنعت کشور منفی هفت دهم درصد (0.7-) بود. یعنی صنعت کشور برای سال‌های طولانی درجا زده بود اما در 2 سال اخیر در دولت رئیسی صنعت، احیا شده و رشد آن هم به رکوردهای جدیدی دست یافته است. متوسط رشد بخش صنعت در دولت رئیسی 5.4 درصد بوده است.
تحلیل دو مرکز آمار و بانک مرکزی از صنعت کشور نشان می دهد که سیاست‌های دولت سیزدهم در توسعه صنعتی کشور موفقیت‌آمیز بوده و صنایع کشور از بحران‌هایی که در دولت روحانی با آن مواجه بود، فاصله قابل توجهی گرفته است. آمار دیگری حکایت از آن دارد که طی سال گذشته بیش از ۱۷۵۰ واحد راکد تولیدی حوزه صنعت در کشور به چرخه تولید بازگشته و همچنین برنامه‌ریزی شده است تا در سال جاری با کمک بخش خصوصی ۲۰۰۰ واحد راکد دیگر به چرخه تولید بازگردد. در حالی که چنین موفقیت‌هایی کسب شده است، برخی از نمایندگان مجلس 10 اردیبهشت ماه، عملکرد وزارت صمت را به باد انتقاد گرفتند و اظهارداشتند که کارنامه کاری فاطمی امین بسیار ضعیف است. صدیف بدری نماینده اردبیل در موافقت با استیضاح وزیر صمت گفته بود: فاطمی امین در 20 ماه گذشته خیلی از فرصت‌ها را از دست داد.سه ماه به وی وقت دادیم. متأسفانه وزیر صمت در حوزه‌های وظایف خود به ویژه خودرو هیچ کاری انجام نداد و با سوءمدیریت باعث تشدید مشکلات شد.وزارت صمت باعث رشد تورم شد.
همچنین ناصر موسوی لارگانی، نماینده مردم فلاورجان در موافقت با استیضاح وزیر صمت عنوان کرده بود: من از همان زمان معرفی فاطمی امین به عنوان وزیر پیشنهادی نسبت به توانایی او شک داشتم بالاخره بعد از چند دوره نمایندگی مطالعه برنامه‌ها مشخص می‌کند که کدام وزیر چقدر توانایی دارد؛ آقای فاطمی امین در زمان رأی اعتماد قول داد و رأی گرفت ولی به وعده‌هایش عمل نکرد.خیلی هنر می‌خواهد که یک وزیر یک تنه این همه نارضایتی ایجاد کند. این وزارتخانه به ژنرال ارشد کارکشته نیاز دارد اما آقای فاطمی‌امین سرجوخه هم نیست!
او ادامه داده بود: اگر قرار باشد که همچنان فاطمی امین در مسند وزارت باقی بماند کل دولت را زمین‌گیر می‌کند کما اینکه اکنون هم هزینه‌های کمرشکنی به اقتصاد و تولید تحمیل شده است. من از مردم ایران به خاطر ندانم‌کاری وزیر صمت عذرخواهی می‌کنم که چنین فشار تورمی را تحمل می‌کنند ایشان در آمارهای خودساخته خود غرق شده است.
در روز استیضاح سیدرضا فاطمی امین، وزیرصمت خطاب به نمایندگان مجلس عنوان کرده بود که چرا دوقطبی سازی می‌شود عده‌ای به دنبال دوقطبی سازی هستند و می‌گویند یا برد است و یا باخت. اگر وزیر افتاد، برد مجلس است اگر وزیر نیفتاد باخت مجلس است. چه کسی دنبال این موضوعات است؟ دولت مردمی و مجلس انقلابی باید با همدیگر مسائل و مشکلات را حل کنند. حضرت آقا چه گفتند هر کس دوقطبی سازی می کند این است. هر فردی که می‌گوید انداختن وزیر یعنی قوت مجلس دوقطبی سازی می‌کند. این تعبیرات زیبنده نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران نیست.
مخالفان فاطمی امین اعتقاد داشتند که فاطمی امین نمی تواند وزارت صمت را اداره کند به همین دلیل باید کنار گذاشته شود. در آن برهه با آنکه وزیر سابق از عملکردش دفاع و اعداد تولید کالاهای منتخب صنعتی را اعلام کرد که نسبت به دوره روحانی بسیار بهبود یافته بود اما نمایندگان مجلس هیچ توجهی نکردند و او را متهم به کم کاری کردند.
اما برخی از نمایندگان مجلس به دنبال قربانی گرفتن و مطرح کردن خود در رسانه‌ها بودند تا بتوانند در انتخابات مجلس به عنوان عملکرد 4ساله، در حوزه انتخابیه‌شان بیان کنند. در جمع‌بندی باید عنوان کرد که اعداد و ارقام مرکز آمار و بانک مرکزی پاسخی محکم به صحبت‌های منتقدان وزارت صمت است. آنهایی که این وزارتخانه را متهم به کم کاری کردند. حال باید دید که نمایندگان مجلس می‌توانند فعالیت‌های وزیر جدید را ببینند و به او فرصت کار بدهند؟
بـرش
پرده‌برداری از یک بازی سیاسی
کارشناسان و فعالان اقتصادی، اعتقاد دارند که استیضاح وزیر سابق «صمت»دولت سیزدهم، تنها رنگ و بوی سیاسی داشته و هیچ ارتباطی به وزیر صمت نداشته است. آنها عنوان می‌کنند که مگر می‌شود مشکلات 4 ساله را در مدت کوتاه و با وجود مشکلات متعدد داخلی رفع و رجوع کرد.گزارش شامخ و سایر گزارش‌ها هم نشان می‌دهد که از ابتدای فعالیت دولت سیزدهم حال تولید و صنعت کشور بهبود یافته و صنعتگران به آینده خوش بین هستند.