رودست سنگین اوپک پلاس به ایالات متحده امریکا در بازار طلای سیاه
درس بزرگ اوپک پلاس به امریکا در بازار جهانی نفت
تولیدکنندگان بزرگ نفت جهان در گردهمایی وین، مقر دائمی اوپک بازهم خبرساز شدند؛ عربستان سعودی اعلام کرده که برای ژوئیه ۲۰۲۳ میلادی به صورت داوطلبانه روزانه یک میلیون بشکه از تولیدات نفت خود میکاهد.
این احتمال وجود دارد که این رقم برای ماههای آینده نیز تمدید شود.
عبدالعزیز بنسلمان، وزیر انرژی عربستان درعین حال اعلام کرده که این کشور کاهش تولید داوطلبانه روزانه 500 هزار بشکهای را که آوریل امسال به همراه بعضی از اعضای اوپک پلاس اعلام کرده بود تا پایان سال 2024 میلادی ادامه خواهد داد.
در این بین روسیه نیز متعهد شد که به کاهش تولید داوطلبانه روزانه ۵۰۰ هزار بشکهای خود ادامه دهد. پیشبینی میشود که این تصمیمات اوپک پلاس اصلاً به مذاق ایالات متحده امریکا خوش نیاید، چراکه این کشور همواره به تصمیمات اینچنینی واکنشی تند نشان داده است. ۲۳ کشورعضو اوپکپلاس در سیوپنجمین نشست این ائتلاف تصمیم گرفتهاند که برکاهش عرضه مصوب روزانه دو میلیون بشکهای و کاهش عرضه داوطلبانه روزانه یک میلیون و ۶۶۰ هزار بشکهای پایبند بمانند. قرار شده تا مجموع تولید آنها در سال ۲۰۲۴ در مجموع ۴۰ میلیون و ۴۶۳ هزار بشکه در روز باشد.
وزیران اوپک پلاس در زمان ورود به پایتخت اتریش، اشاره چندانی به مسیری که انتخاب خواهند کرد، نداشتند. هر چند که ناظران بازار هیچ چیز را منتفی نمیدانستند.
این حقیقت که قیمت نفت در بحبوحه خوشبینی اقتصادی بیشتر، برای دومین روز متوالی افزایش یافت و روند کاهشی که اواخر ماه مه مشاهده شده بود را معکوس کرد، تصمیم این گروه پیچیدهتر شد.
حیان عبدالغنی، وزیر نفت عراق و معاون نخستوزیر این کشور در امور انرژی در وین به خبرنگاران گفت: هدف اصلی اوپک و متحدانش حفظ ثبات بازار نفت و اجتناب از هرگونه نوسان است؛ ما برای گرفتن هرگونه تصمیمی که توازن و ثبات بیشتری به همراه خواهد آورد، تردید نخواهیم کرد. پیشتر اعضای اوپک پلاس در اکتبر ۲۰۲۲ تصمیم گرفته بودند که ازماه نوامبر تا پایان سال ۲۰۲۳ میلادی روزانه ۲ میلیون بشکه تولید خود را کاهش دهند. همچنین بعضی از تولیدکنندگان این ائتلاف در آوریل ۲۰۲۲ به طور ناگهانی تصمیم گرفتند از یکم ماه مه ۲۰۲۳ (۱۱ اردیبهشتماه ۱۴۰۲) تا پایان سال ۲۰۲۳ میلادی روزانه یک میلیون و ۶۶۰ هزار بشکه از تولید خود بکاهند، بهطوری که این رقم در مجموع به روزانه ۳ میلیون و ۶۶۰ هزار بشکه رسید، تصمیمی که به ناگاه، خشم ایالات متحده را برانگیخت.
جان کربی هماهنگکننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی امریکا در واکنش به کاهش تولید نفت از سوی چند کشور عضو اوپک پلاس گفت که ما صریحاً اعلام کردهایم کاهش تولید نفت در این زمان را مناسب نمیدانیم. جمهوری اسلامی ایران هم اکنون در کنار کشورهایی چون لیبی و ونزوئلا بهدلیل تحریم از توافق کاهش عرضه نفت اوپکپلاس مستثنی است.
براساس اعلام آژانس بینالمللی انرژی تولید روزانه نفت ایران در چهارمین ماه سالجاری میلادی ۶۰ هزار بشکه افزایش یافت و ایران چهارمین تولیدکننده اوپک در این ماه شد.بر اساس این گزارش، ۵ عضو اوپک از جمله ایران در آوریل امسال تولید نفت خود را افزایش دادهاند. تولید روزانه نفت خام ایران در آوریل ۲۰۲۳ نسبت به ماه قبل از آن ۶۰ هزار بشکه افزایش یافته و به ۲ میلیون و ۷۵۰ هزار بشکه در روز رسیده است. ایران در ماه مارس ۲ میلیون و ۶۹۰ هزار بشکه در روز نفت تولید کرده بود. ایران با این افزایش تولید توانسته فاصله خود با کویت را افزایش دهد و در جایگاه چهارمین تولیدکننده نفت در میان اعضای اوپک قرار بگیرد. کویت در این ماه ۲ میلیون و ۶۸۰ هزار بشکه در روز نفت تولید کرده و پس از ایران رتبه پنجم را به خود اختصاص داده است.
عربستان با تولید ۱۰ میلیون و ۴۸۰ هزار بشکه نفت در روز بزرگترین تولیدکننده اوپک در ماه آوریل بوده و عراق با ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه در روز در رتبه دوم و امارات با ۳ میلیون و ۳۲۰ هزار بشکه در روز در رتبه سوم قرار گرفتهاند.
گزارشها نشان میدهند که تولید روزانه نفت خام ۱۳ عضو اوپک در ماه مه امسال نسبت به ماه آوریل ۴۶۰ هزار بشکه کاهش یافت. ائتلاف تولید کنندگان عضو اوپک و غیراوپک (اوپکپلاس) در اکتبر ۲۰۲۲ توافق کرده بودند که از نوامبر ۲۰۲۲ تا پایان سال ۲۰۲۳ روزانه ۲ میلیون بشکه از عرضه نفت خود بکاهند.
پس از این بعضی از اعضای این ائتلاف امسال در ماه آوریل بهطور ناگهانی تصمیم گرفتند افزون بر این ۲ میلیون بشکه ،روزانه یک میلیون و ۶۶۰ هزار بشکه دیگر با هدف ثباتبخشی به بازار نفت و بهبود قیمتهای جهانی نفت خام تولید خود را کاهش دهند.
ازاین رو تولید ۱۰ عضو اوپک که در قالب توافقنامه همکاری با ۱۰ تولیدکننده غیراوپک در برنامه کاهش عرضه اوپک پلاس مشارکت دارند در ماه مه در مجموع روزانه ۲۳ میلیون و ۵۳۰ هزار بشکه نفت تولید کردند. این رقم در مقایسه با ماه آوریل ۵۴۰ هزار بشکه افت نشان میدهد.
سهم آن دسته از اعضای اوپک که در تصمیم کاهش عرضه داوطلبانه مشارکت کردند در مجموع یک میلیون و ۳۹ هزار بشکه است.
هیثم الغیص، دبیرکل سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) به تازگی ضمن تأکید بر مسأله استقبال اوپک از بازگشت ایران به بازارهای جهانی نفت خام پس از برداشته شدن تحریمها علیه بخش نفت ایران، اظهار کرد: ایران توانسته تولید خود را حدود یک میلیون بشکه در روز افزایش دهد و در ملاقات با آقای اوجی متوجه شدم سرمایهگذاریهای قابلتوجهی در بخشهای بالادست، پاییندست و صنایع پتروشیمی ایران در حال انجام است، بنابراین میتوان گفت ایران در اوپک بازیگری کلیدی و اساسی است.
اما تصمیمات اخیر اوپک پلاس چه نتایجی را برای بازار جهانی نفت به دنبال دارد؟
تصمیم برای کاهش داوطلبانه تولید نفت از سوی کشورهای اوپک پلاس در واقع به اقدامی پیشگیرانه با هدف حمایت از ثبات بازار در بحبوحه تحولات و شرایط اقتصاد جهانی و تأثیرات شتابان آن تعبیر شد. اوپکپلاس در واکنش به فروپاشی تقاضا در اوج بحران شیوع ویروس کووید۱۹، تولید خود را از ماه مه سال ۲۰۲۰، ۹ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه در روز معادل حدود ۱۰ درصد از تقاضای جهانی محدود کرده بود، اما پس از آن زمان با بهبود تقاضا، محدودیت عرضه را به مرور تسهیل کرد. جیپی مورگان اعلام کرده که کاهش تولید فعلی اوپک پلاس باید برای محدود کردن عرضه نفت در بازارها در نیمه دوم سال با فرض اینکه رکودی وجود نداشته، کافی باشد. هرچند که برای بالاتر بردن قیمتها، این گروه احتمالاً باید تولیدات خود را به میزان بیشتری کاهش دهد.
تصمیم عربستان بر ادامه کاهش تولید درحالی رخ میدهد که شرکتهای انرژی امریکایی هفته گذشته شمار دکلهای حفاری نفت را به بیشترین میزان کاهش دادند و شمار دکلهای حفاری برای پنجمین هفته متوالی کاهش پیدا کرد.
تحلیلگران عقیده دارند کاهش تولید عربستان و تمدید قرارداد اوپک پلاس تا پایان ۲۰۲۴ قیمت نفت برنت را تا ۱۰۰ دلار در هر بشکه بالا میبرد.
قیمت نفت در روز دوشنبه پس از اطلاعیه وزارت انرژی عربستان مبنی بر کاهش تولید این کشور تا 9 میلیون بشکه در روز از ماه ژوئیه، بیشاز یکدرصد افزایش یافت. بهعلاوه، ائتلاف اوپک پلاس در اجلاس روز یکشنبه تصمیم گرفته کاهش تولید خود را تا پایان 2024 تمدید کند تا از قیمت نفت حمایت شود.تحلیلگران بانک کامنولث استرالیا اعلام کردند با توجه به اقدام عربستان برای حمایت از قیمت ها، نفت خام برنت بهدنبال بهبود تقاضا در چین به 85 دلار در هر بشکه در سه ماهه پایانی سالجاری میلادی میرسد .