گاز مشترکان ۲۰ برابر قیمت خریداری میشود
اگر نتوانیم مصرف گاز را کنترل کنیم، ناچار می‌شویم هر سال گاز کمتری را به بخش تولید تخصیص دهیم
افزایش تولید روزانه ۳۰ تا ۴۰ میلیون مترمکعبی گاز در سال‌جاری، با هدف جبران بخشی از ناترازی گاز در کشور در دستورکار قرارگرفته است.
از ناترازی گاز در فصل سرد سال به عنوان یکی از مشکلات کنونی سال‌های اخیر صنعت نفت کشور یاد میشود.
مشکلی که ریشه اصلی آن انفعال در سرمایه‌گذاری دولت قبل در توسعه صنعت نفت و گاز کشور و عدم ذخیره‌سازی گاز با هدف جبران کمبود آن در فصل زمستان است. میزان ناترازی گاز در فصل سرد سال به طور معمول چیزی بین 240 تا 250 میلیون مترمکعب در روز است.
برآورد شده در سال ۱۴02 میزان کل عرضه گاز طبیعی به ۸۹۸.۷ میلیون مترمکعب در روز برسد. هر چند که میزان مصرف همه بخش‌ها برابر با ۱۴۱۰.۸ میلیون متر مکعب خواهد بود که نشان از ناترازی ۵۱۲ میلیون مترمکعبی در روز دارد. معاون برنامه‌ریزی وزیر نفت اعلام کرد، مصرف گاز کشور در فصل سرد به‌دلیل تأمین گرمایش خانه‌ها و اماکن تجاری و اداری نسبت به دوره گرم سال به‌شدت افزایش می‌یابد، به‌گونه‌ای که در فصل زمستان از ۸۵۰ میلیون مترمکعب گازی که وارد شبکه سراسری گاز کشور میشود، بیش از ۶۵۰ میلیون مترمکعب آن فقط در بخش خانگی و تجاری مصرف میشود و کمتر از ۲۰۰ میلیون مترمکعب به بخش صنعت، خوراک واحدهای پتروشیمی، پالایشگاه‌ها و بخش‌های تولیدی اختصاص می‌یابد.
به گفته هوشنگ فلاحتیان، اولویت تأمین گاز در فصل زمستان با بخش خانگی است، بنابراین اگر نتوانیم مصرف گاز را کنترل کنیم، ناچار می‌شویم هر سال گاز کمتری را به بخش تولید تخصیص دهیم.
وی افزود: مقدار تولید و مصرف گاز در اوج مصرف در فصل سرد به‌گونه‌ای است که به مدت سه ماه در سال با ناترازی روزانه حدود ۲۰۰ میلیون مترمکعب مواجه هستیم، بر این اساس ذخیره‌سازی زیرزمینی و روزمینی گاز و استفاده از آن در فصل سرد برای افزایش پایداری تأمین گاز ضروری و اجتناب‌ناپذیر است.
معاون وزیر نفت ادامه داد: اگر مشترک عمده مصرف‌کننده گاز اقدام به احداث واحدهای ذخیره‌سازی روزمینی نکند، به‌تدریج تعرفه گاز مصرفی آن برای دوره اوج مصرف در فصل سرد سال افزایش می‌یابد، به‌طوری‌که در ابتدای سال ۱۴۰۳، ۳۰ درصد افزایش گازبها خواهند داشت و تا سال ۱۴۰۵ تا ۵۰ درصد تعرفه آنها در دوره اوج مصرف افزایش می‌یابد.
به گفته وی، این پیشنهاد برای اعمال در زمستان سال آینده (۱۴۰۳) داده شده است و واحدهایی که می‌خواهند در این زمینه سرمایه‌گذاری کنند حدود یکسال‌ونیم زمان دارند. این اقدام نیز منطقی است زیرا ارزش گاز و برق در زمان اوج مصرف در همه دنیا بالاتر است. امیدواریم این فرایند زمینه را برای افزایش بیش از پیش ذخیره‌سازی گاز در کشور فراهم کند.
معاون برنامه‌ریزی وزیر نفت با بیان اینکه ناترازی گاز در زمستان امسال با توجه به افزایش تعداد مشترکان گاز اگر طرف تقاضا مدیریت نشود بیشتر هم خواهد شد، اذعان داشت: تعداد مشترکان گاز هر سال در حال افزایش است، از سوی دیگر حدود ۲۰ میلیون بخاری با بازدهی زیر ۵۰ درصد در کشور استفاده میشود، بیشتر پنجره خانه‌ها دوجداره نیست و با رفتار مصرفی نادرست، گرمای بیش از ضرورت را در محل زندگی و کار ایجاد می‌کنیم. وی ادامه داد: مجموع این عوامل منجر شده تا مصرف گاز ایران در زمستان نسبت به کشورهای مشابه افزایش زیادی داشته باشد، بنابراین به‌منظور جبران عدم‌النفع ناشی از محدودیت‌های تأمین گاز صنایع و نیروگاه‌ها در فصل سرد، باید از تجربه‌های دیگر کشورها در این زمینه بهره برد و آن را در کشور پیاده‌سازی کرد.
فلاحتیان گفت: اگر بتوانیم مازاد گاز موجود در فصول گرم سال مانند بهار، تابستان و آغاز پاییز را به روش‌های مختلف مانند تبدیل آن به ال‌ان‌جی، سی‌ان‌جی یا اس‌ان‌جی ذخیره کنیم و از این ذخیره گازی برای دو تا سه ماه که در زمستان با کمبود گاز روبه‌رو هستیم، در صنایع، نیروگاه‌ها، پتروشیمی‌ها و... استفاده کنیم، صنایع و نیروگاه‌ها و دیگر مراکز حساس می‌توانند به تولید یا خدمات خود در فصل سرد سال ادامه دهند، به این ترتیب ضریب بهره‌وری کارخانه‌ها هم افزایش می‌یابد.
وی تصریح کرد: وزارت نفت چند اقدام مختلف را به موازات هم برای ایجاد پایداری تأمین گاز در فصل سرد در دستور کار قرار داده است؛ از ذخیره‌سازی گاز تا ذخیره سوخت زمستانی مایع برای نیروگاه‌ها و کارخانه‌های سیمان.
معاون برنامه‌ریزی وزیر نفت اظهار داشت: باید بیش از گذشته به سمت ذخیره‌سازی زیرزمینی و روزمینی حرکت کنیم تا بتوانیم تأمین گاز مصرف‌کنندگان را در زمستان تداوم دهیم.
بر اساس پیشنهادی که برای هیأت وزیران ارسال شده، همسو با بندهای قانونی مربوطه در قانون بودجه امسال، ۲ اقدام را باید انجام دهیم؛ ابتدا مشخص کردن الگوی مصرفی گاز برای مصارف خانگی و دیگر اینکه طراحی تعرفه‌ها به‌گونه‌ای باشد تا مشترکانی که الگوی مصرف را به‌درستی رعایت می‌کنند بتوانند گاز یارانه‌ای دریافت کنند و گازبهای مشترکان پرمصرف و بسیار پرمصرف به‌تدریج غیریارانه‌ای شود. وی افزود: وزارت نفت این پیشنهاد را تهیه و به دولت ارسال کرده است، همچنین برای ایجاد انگیزه در مشترکان پرمصرف به هیأت وزیران این پیشنهاد ارائه شده تا مشترکانی که حداقل ۱۰ درصد و تا ۳۵ درصد مصرف گاز خود را نسبت به دوره مشابه سال قبل کاهش می‌دهند، میزان گاز صرفه‌جویی‌شده را به قیمت حدود ۲۰ برابر متوسط گازبهای سه پله اول خریداری کنیم که این یک رویکرد تشویقی است.