صحرایی، وزیر آموزش و پرورش شد
حمایت مجلس از آموزش و پرورش قوی
مروری بر مهمترین ایده‌های تحولی وزیر جدید آموزش و پرورش
از بازنگری در رتبه‌بندی فرهنگیان تا ارتقای مدارس دولتی
هدایت وزارت آموزش و پرورش به رضامراد صحرایی سپرده شد و نمایندگان مجلس با 167 رأی موافق، 86 رأی مخالف، 14 رأی ممتنع و 2 رأی باطله از مجموع 269 نماینده حاضر در صحن به او برای تصدی این مسئولیت اعتماد کردند.
جلسه بررسی صلاحیت وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش که همراه با محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور و هیأت همراه برای کسب اعتماد در مجلس حضور یافته بود با طرح دیدگاه موافقان و مخالفانش فرصتی برای مطرح شدن دغدغه‌های نمایندگان موافق و مخالف درباره وزارت آموزش و پرورش به عنوان بزرگترین، مهمترین و حساس ترین وزارتخانه کشور و البته تبیین برنامه صحرایی برای اداره آن قرار گرفت.
تأیید صلاحیت صحرایی از سوی کمیسیون آموزش
سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در ابتدای جلسه ضمن قرائت گزارش بررسی برنامه‌ها و صلاحیت صحرایی، موافقت ضمنی این کمیسیون با تصدی وی را اعلام کرد. رضا حاجی پور در بیان شرح استعلامات وزیر پیشنهادی گفت: پیرو استعلام به عمل آمده از سوی این کمیسیون، مدرک کارشناسی جناب آقای دکتر صحرایی در مقطع کارشناسی دبیری زبان انگلیسی از دانشگاه رازی کرمانشاه با معدل 74/18و مدرک کارشناسی ارشد و دکترای ایشان در رشته زبان‌شناسی همگانی با معدل 10/19 و 48/19 از دانشگاه علامه طباطبایی تأیید شده است. وی در ادامه یادآور شد: صحرایی در جلسه کمیسیون 5 چالش پیش روی آموزش و پرورش را «فقدان عزم ملی برای تحول در نظام حکمرانی آموزش و پرورش و ناکارآمدی آن»، «کم توجهی به ارتقای کمی و کیفی سرمایه انسانی آموزش و پرورش»، «ضعف در بهره وری زیرساخت های فیزیکی و تجهیزات آموزشی»، «ضعف در کیفیت و ناکارآمدی برنامه های آموزشی و تربیتی» و «نابرابر بودن فرصت‌های آموزشی» مطرح کرد و اعضای کمیسیون از ایشان ارائه راهکارهای واقعی برای اصلاح و تحول این وضعیت و نحوه جلب همکاری و هماهنگ نمودن دیگر بخش‌ها و دستگاه‌های کشور با وزارت آموزش و پرورش را خواستند.
موافقان؛ صحرایی در پیگیری حقوق معلمان تعارفی ندارد
در ادامه نمایندگان موافق و مخالف وزیر پیشنهادی به طرح دیدگاه‌هایشان پرداختند.
سید محسن دهنوی، عبدالحسین روح الامینی نجف آبادی و الهام آزاد نمایندگانی بودند که به عنوان موافق به دفاع از صلاحیت وزیر پیشنهادی پرداختند. دهنوی با تأکید بر شناخت خوب صحرایی از فضای حاکم بر وزارت آموزش و پرورش، یادآور شد: او کسی است که کار معلمی را از مناطق کوچک و محروم شروع کرده و تا بالاترین سطوح در وزارت آموزش و پرورش مسئولیت گرفته است. بنابراین وقتی می‌گوییم تجربه و شناخت از فضا مهم است وی این تجربه را در همه سطوح دارد. وی با اشاره به جلساتی که در روزهای گذشته با حضور وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش در مجلس برگزار شده، یادآور شد: راهکارهایی که آقای صحرایی برای حل مسائل آموزش و پرورش مطرح می کرد خوب است و می تواند به رفع مشکلات متعددی که این وزارتخانه با آن روبه رو است کمک کند.
روح‌الامینی هم در دفاع از صحرایی گفت: ایشان در همین مدت کوتاه سرپرستی آموزش و پرورش نیز نشان دادند که بسیاری از کارهای بر زمین مانده را انجام داده‌اند و پیگیری خوبی نسبت به حقوق معلمان دارند و با کسی در پی حقوق آنها تعارفی ندارند و با بالادستی بر سر حقوق معلمان مماشات نمی‌کنند.
الهام آزاد هم با بیان اینکه اکنون که دشمنان خارجی و داخلی انقلاب پروژه تعطیل سازی مدارس را کلید زده‌اند، نیازمند مدیری شجاع و کاردان هستیم که در عین احیای مدارس کشور و مقابله با پروژه تعطیل سازی مدارس به صورت جدی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش را اجرا کند، گفت: قاطعانه می گویم در طول این سال ها هیچ یک از وزرای پیشنهادی آموزش و پرورش چنین برنامه منسجمی برای اجرای سند تحول بنیادین ارائه نکرده‌اند.
پرسش‌های مشترک مخالفان از صحرایی
علی خضریان، عبدالعلی رحیمی مظفری، علی بابایی کارنامی و سید علی موسوی نیز چهار نماینده‌ای بودند که به عنوان مخالف پرسش‌های خود را مطرح کردند. چنانکه خضریان نماینده مردم تهران با اشاره به تأخیر در پرداخت حقوق و رتبه‌بندی معلمان به عنوان دلایل استعفای وزیر پیشین آموزش و پرورش، از چرایی برخورد نشدن با مقصران آن تأخیر در دوران سرپرستی صحرایی پرسید. رحیمی مظفری هم در قالب نطق مخالفت از وزیر پیشنهادی درباره برنامه حل دغدغه‌های مالی معلمان و آسیب‌های اجتماعی دانش آموزان سؤال کرد. بابائی کارنامی هم خواستار پاسخ به این پرسش شد که تکلیف صندوق ذخیره فرهنگیان، قانون رتبه‌بندی و نوسازی مدارس فرسوده چه می‌شود؟ موسوی هم مخالفت خود را اینگونه بیان کرد که نکته راهگشا و امید آفرین در برنامه‌های صحرایی ندیده است.
تأکید صحرایی بر تقویت آموزش و پرورش به مثابه بنیان ایران قوی
پس از طرح نظرات موافقان و مخالفان رضا مراد صحرایی با حضور در برابر نمایندگان به تشریح برنامه‌های خود برای تصدی وزارت آموزش و پرورش پرداخت. وی با تصریح اینکه اگر ایران قوی،اقتصاد خوب و جامعه با صلابت و مؤمن می خواهیم راهش آموزش و پرورش قوی است، گفت: دغدغه نمایندگان برای داشتن آموزش و پرورش قوی را می‌ستایم، ولی حقیقت این است که حال آموزش و پرورش و معلمان خوب نیست و به همین دلیل حال کشورمان نیز خوب نیست.
وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش درباره دانش‌آموزان نیز گفت: تحولات بسیار پیچیده هستند و با نسلی مواجه هستیم که تجربه زیاد و پیچیدگی دارند و باید خلأ شناختی را با این نسل رفع کنیم؛ باید دانش‌آموزان را از چنگال فضای مجازی وحشی دور کنیم و سبک ایرانی اسلامی برای دختران ایجاد کنیم.
صحرایی در بخشی از سخنانش مهمترین برنامه فوری خود را تکمیل فرایند رتبه‌بندی دانست و در توضیح 8 برنامه فوری اولویت دارش برای ایجاد تحول در آموزش و پرورش، اظهار کرد: اجرایی سازی سند تحول بنیادین تا کف مدرسه، تحول در سازکار جذب، تربیت و ارتقای معلمان یا همان سرمایه انسانی آموزش و پرورش، کارآمدسازی نظامات و سازکار راهبری در مدیریت آموزش و پرورش، عدالت تربیتی و کیفیت بخشی برنامه‌ها، تمرکز بر مدرسه، کارآمدسازی نظام تأمین، تخصیص و مصرف منابع مالی آموزش و پرورش، استانداردسازی و توسعه فضا، تجهیزات و فناوری های آموزشی و ارتقای توانمندی های خانواده را دنبال خواهیم کرد.
قول رئیس مجلس برای همراهی با وزیر جدید
پس از رأی اعتماد مجلس به صحرایی برای تصدی وزارت آموزش و پرورش محمدباقر قالیباف رئیس مجلس در سخنانی با بیان اینکه امیدوارم علاوه بر توجه به رتبه بندی معلمان، ارتقای آموزشی و علمی معلمان نیز در دستور کار قرار گیرد، گفت: آقای صحرایی، مجلس را برای تحول جدی و اساسی در مهمترین وزارتخانه کشور برای امروز و آینده کشور در کنار خود بداند. قالیباف ادامه داد: ما در مجلس آماده هر کمکی به ایشان هستیم، مجلس نشان داده که هم در رتبه بندی معلمان و هم در حمایت‌های پشتیبانی مالی، این مسائل در اولویتش بوده است.
اعلام وصول نامه معرفی وزیر صمت
سید نظام الدین موسوی سخنگوی هیأت رئیسه مجلس وصول نامه معرفی وزیر پیشنهادی صنعت، معدن و تجارت به مجلس را اعلام کرد. عباس علی‌آبادی مدیرعامل فعلی مپنا فردی است که از سوی دولت برای بر عهده گرفتن این مسئولیت به مجلس معرفی شده است.
اکرم رضایی
خبرنگار
بدون تردید مبنای توسعه هر کشور از آموزش و پرورش آن می‌گذرد. برای همین است که سال‌هاست برنامه‌های تحولی در آموزش و پرورش مطرح می‌شود و تقریباً بحث تحول در آموزش و پرورش همواره در سرلوحه برنامه‌ها بوده و از دل همین دغدغه بیش از یک دهه است که سند تحول بنیادین تدوین شده و همه به دنبال اجرای آن هستند. حتی طرح رتبه‌بندی معلمان از دل همین سندهای تحولی بیرون آمد. اما آیا در کف میدان عمل نیز «تحول» در تمام ساحت‌های تعلیم و تربیت رخ داده است؟ آیا ساختار امروز آموزش و پرورش تفاوتی با ۲۰ سال گذشته دارد؟می‌دانیم که امروز فاصله مدارس دولتی و غیردولتی یکی از دغدغه‌های جدی نظام آموزشی ماست، اجرای رتبه‌بندی معلمان در اجرا با چالش‌هایی مواجه شد، جذب معلمان دچار گیر و گرفت‌هایی است، نسل جدید و تربیت در مدارس در کمبود معلم‌های پرورشی دچار فراز و فرود است و.... اینها همه آن چیزی است که باعث شد روز گذشته نیز وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش که حالا با رأی اعتماد مجلس به ساختمان شهید رجایی آموزش و پرورش راه یافته است، بگوید: «حال آموزش و پرورش و معلمان خوب نیست. برای حل مشکلات آموزش و پرورش به کمک دولت، ملت و مجلس شورای اسلامی و در یک کلام به وفاق ملی نیاز داریم.»
حالا در روزهای نزدیک به تعطیلات مدارس نزدیک به سه ماه وزیر آموزش و پرورش وقت دارد که مهری پر شور و به سمت تحول را کلید بزند. هدف اصلی همه اینها هم معطوف به تربیت نسلی پیشرو و آگاه و در مسیر تعلی است که حالا به قول وزیر آموزش و پرورش «در چنگال وحشی فضای مجازی گیر کرده‌اند و باید آنها را نجات داد.»
از سوی دیگر معلمان که شمار قابل توجهی از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند با یک نظام رتبه‌بندی قرار بود که به سمت بالا بردن صلاحیت حرفه‌ای و توانمندی تخصصی و عمومی حرکت کنند و حالا صحرایی قول داده است این اتفاق رخ بدهد تا در عمل «کلاس به محل یادگیری و نه محل آموزش تبدیل شود» که راه آن را وی «استفاده از شیوه‌های نوین مثل آموزش تلفیقی و ترکیبی» می‌داند. او قول داده است «آیین‌نامه رتبه‌بندی اصلاح شود و آن را در مسیر درست پیش ببرد و رتبه‌بندی بر اساس مأموریت معلمان اصلاح شود» و از سوی دیگر ساماندهی نیروی انسانی نیز انجام شود و با توجه به رشد بازنشستگان و کمبود معلم در مهرماه برای این معضل راه‌حلی بیابد.صحرایی معتقد است «پس از پایان فرایند رتبه‌بندی و رسیدگی به اعتراضات، آیین‌نامه آن باید با مأموریت واقعی معلمان اصلاح شود و حتی اگر لازم شود قانون آن نیز پس از این اجرا بر اساس نقطه‌ضعف‌هایی که به دست می‌آید به کمک مجلس و کمیسیون آموزش مورد بازنگری قرار گیرد.»
وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش در نهایت پنج چالش جدی در آموزش و پرورش را شامل «ناکارآمدی نظام حکمرانی آموزش و پرورش و فقدان عزم ملی برای تحول آن»، «کم‌توجهی به ارتقای کمی و کیفی سرمایه انسانی آموزش و پرورش»، «ضعف در بهره‌وری زیرساخت‌ها و ناترازی در منابع و مصارف»، «ضعف در کیفیت و ناکارآمدی برنامه‌های آموزشی» و «جهت‌گیری عدالت و کاهش فرصت‌های برابر» می‌داند و برای آنها برنامه‌های دوساله و بلندمدت طراحی کرده است.
«اجرایی‌سازی سند تحول بنیادین»، «تحول در سازکار جذب، تربیت و ارتقای معلمان»، «کارآمدسازی نظامات و سازکارهای راهبردی آموزش و پرورش»، «عدالت تربیتی»، «تمرکز بر مدرسه»، «کارآمدی نظام تأمین و تخصیص منابع مالی آموزش و پرورش»، «استانداردسازی و توسعه فضا و تجهیزات آموزشی» و «ارتقای توانمندی‌های خانواده» شعارهای وزیر جدید آموزش و پرورش است که از امروز جزو مطالبات مدرسه، اولیا و معلمان خواهد بود.
وزیر آموزش و پرورش درست می‌گوید «اگر بخواهیم بین دانشگاه دولتی و خصوصی انتخاب کنیم، دانشگاه دولتی را انتخاب می‌کنیم. سؤال این است که قانون اساسی آموزش عمومی را اصل می‌داند یا آموزش عالی را؟ قطعاً آموزش عمومی را. این در حالی است که ما از آموزش عمومی غفلت کرده‌ایم. ما باید روی تمام ابعاد مدارس دولتی کار کنیم.» این یک مطالبه جدی است که بتوان کیفیت مدارس دولتی را ارتقا داد. حالا او معتقد است «بر اساس سند تحول بنیادین، مدارس دولتی باید رتبه‌بندی شوند، در این صورت رقابت و رغبت برای رفتن به مدارس دولتی هم افزایش می‌یابد.»
تغییر مترقی دانش‌آموزان، مربیان و معلمان
دکتر ایوب ابراهیمی، دکترای مدیریت آموزشی و سرپرست معاونت نظارت و ارزیابی و سنجش دانشگاه فرهنگیان در گفت‌و‌گو با روزنامه ایران درباره اینکه آموزش و پرورش در چه حوزه‌هایی به تحول نیاز دارد، گفت: مسأله اساسی تغییر در کیفیت دانش‌آموزان است و به همین خاطر باید کیفیت معلم و مربی تغییر کند.
وی در ادامه افزود: تغییر کیفیتهای معلم به شایستگی، ارزش‌ها و حرفه‌ای‌گرایی او و همینطور به مسئولیت‌پذیری و فعالیت‌هایی که وابسته دانش حرفه‌ای، دانش موضوعی و تربیتی هستند، وابسته است. لذا یکی از مسائل کلانی که در برنامه‌های تحول‌گرای آقای صحرایی به آن توجه شده کیفیت سرمایه انسانی آموزش و پرورش است. این مسأله به تنهایی به متغیرهایی مانند ماهیت استخدام، به رسمیت شناختن معلم و… نیازمند است.
ابراهیمی گفت: باید در زمینه نیروی انسانی توسعه حرفه‌ای شکل بگیرد و آموزش‌های ضمن خدمت در موقعیت‌های بهتری قرار گیرد؛ این موارد را در برنامه‌های دکتر صحرایی کاملاً می‌بینیم. این مسائل که عنوان شد متأثر از صلاحیت‌های حرفه‌ای معلمان، تضمین کیفیت تربیت معلم، صدور گواهی معلمی و پیش‌نیازهای معلمی را که به سیاست‌های استخدام وابسته هستند می‌بینیم. همه اینها در یک بافت شکل می‌گیرد که این بافت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی است. از این رو آقای صحرایی تقاضا داشت همه دست به دست هم بدهند تا بتوانیم ایران قوی بسازیم و ایران قوی را به مدرسه قوی، کلاس پر بار و معلم قوی نسبت دادند.
وی اظهار داشت: آقای صحرایی همچنین چالش‌هایی را مطرح کردند که ناظر بر ناکارآمدی نظام حکمرانی آموزش و پرورش و فقدان ارائه برای تغییر در آموزش و پرورش، کم توجهی به ارتقای کمی و کیفی سرمایه انسانی، ضعف در بهره وری زیرساخت‌های فیزیکی و فناورانه، ضعف در برنامه‌های آموزشی، ناترازی در منابع و مصارف آموزش و پرورش بوده است.
ابراهیمی درباره اینکه باید نگاه ژرفی نسبت به کلیت آموزش و پرورش وجود داشته باشد بیان کرد: به هر حال ۹۷/۳ درصد از منابع آموزش و پرورش به حقوق و دستمزد و به جبران خدمت اختصاص پیدا می‌کند و ۲/۷ درصد آن به مسائل کیفیت بخشی اختصاص می‌یابد. از این رو باید نگاه ژرف و خیرخواهانه به آموزش و پرورش وجود داشته باشد.
وی در پایان اظهار داشت: آقای صحرایی به جهت گیری‌ها در زمینه فرصت‌های برابر و عدالت آموزشی اشاره داشته است و مسأله امور تربیتی را در مدار گفت‌و‌گوهای خود داشتند. قطعاً در این زمینه به گزینی و شایسته گزینی ملاک است.