فرصت دو هفته‌ای رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست بر ارائه طرح جامع تالاب «صالحیه»
حقابه تالاب محاسبه شود
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به راهکارهای مدیریت گردوغبار تالاب صالحیه، به ساماندهی و ارائه طرح جامع این تالاب ظرف دو هفته تأکید کرد. چندی پیش مدیرکل محیط‌زیست البرز درباره تالاب صالحیه به «ایران» گفته بود: به دلیل خشکیدگی بیش از 10 هزار هکتار از اراضی تالاب صالحیه، این تالاب به کانون مستعد گردوغبار با شدت کم تبدیل شده است. حالا علی سلاجقه به سازمان امور عشایر، سازمان منابع طبیعی و وزارت جهاد کشاورزی ظرف مدت دو هفته فرصت داده است تا طرح جامع خود را در این زمینه ارائه کنند.
تالاب صالحیه به دلیل قرارگیری بین دو استان البرز و قزوین، چند سالی است با کمبود بارندگی و عدم تأمین حقابه، به مرز خشکیدگی کامل رسیده است. این تالاب حتی با بارش‌های زمستان سال گذشته نیز نتوانست خود را از خشکیدگی نجات دهد. حالا گردوغبار است که از چرای بی‌رویه شترهای غیربومی و زهکشی که تا عمق جان تالاب نفوذ کرده است، به چشم و ریه‌های مردم استان‌های البرز، قزوین و تهران می‌رود.
زهکش در جان تالاب
مجید درگی، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان البرز در مصاحبه با «ایران» از تالاب صالحیه به‌عنوان تالاب فصلی یاد کرده بود، اما از وجود زهکشی که 15 سال پیش توسط وزارت جهاد کشاورزی با هدف توسعه بخش کشاورزی در منطقه احداث شده است و آب‌های جاری به سمت تالاب و حتی آب سطحی موجود در آن را با خود از منطقه خارج می‌کند، گله‌مند بود.
به گفته این مقام مسئول، قبل از احداث این زهکش، تالاب صالحیه همیشه پرآب نبود اما سطح آب‌های زیرزمینی به دلیل نفوذ آب به داخل خاک بسیار بالا بود. طی 15-10 سال گذشته این تالاب کاملاً حالت باتلاقی داشته و زیستگاه خوبی برای پرندگان مهاجر بود ولی با احداث این زهکش، نفوذ آب به درون خاک کاهش پیدا کرده و سطح آب‌های زیرزمینی تقلیل یافته در نتیجه تمام سطح خاک خشک شده و این منطقه را به بیابانی خشک تبدیل کرده است.
این شرایط موجب شد فضا برای ورود دام‌های غیرمجاز بخصوص شتر به این منطقه فراهم شود، در حالی که پیش‌تر دام‌ها به دلیل شرایط باتلاقی قادر به حضور در منطقه نبودند. کمبود آب و شرایط مهیا شده برای ورود دام‌های غیرمجاز، باعث تخریب و نابودی پوشش گیاهی منطقه شد.
به گفته درگی، برای نجات «صالحیه» ستاد احیای تالاب تشکیل شده و با طرح چالش‌های موجود در شورای برنامه‌ریزی استان، مصوبات خوبی نیز به تصویب رسیده است. بر این اساس جهاد کشاورزی و منابع طبیعی برای جلوگیری از خروج آب مکلف به اصلاح این زهکش شدند. همچنین جهاد کشاورزی و منابع طبیعی به منظور احیای پوشش گیاهی باید از ورود دام به محدوده تالاب ممانعت کنند. تمامی چالش‌های موجود در جلسه‌ای در ستاد ملی سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت گردوغبار مشخص و تصمیمات خوبی نیز اتخاذ شده بود.
خسارت هزاران میلیاردی
مدیرکل مدیریت بحران استانداری البرز نیز در گفت‌وگو با مهر، خسارت سالانه خشکی و گردوغبار این تالاب را هزاران میلیارد تومان اعلام کرده بود. به گفته غفاری، باید برای مدیریت ۵۰ هزار هکتار وسعت تالاب مطالعات جامع انجام شود و با هماهنگی استان‌های همجوار اقدامات لازم صورت بگیرد. این مسئول نیز با اشاره به مخاطرات زیانبار تالاب صالحیه، محل مشکل را یک موضوع ملی عنوان کرده و گفته بود بحث تأمین آب برای این تالاب از ضروریات است و باید برای آن فکری شود.
حالا علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور با بیان اینکه اگر رطوبت خاک در تالاب صالحیه حفظ شود ذرات گردوغبار از این کانون غبارخیز بلند نخواهد شد، گفت: زهکش احداث شده در این منطقه مصداق بارز دستکاری در طبیعت است و در حال حاضر این زهکش بلااستفاده به مانعی برای ساماندهی تالاب صالحیه تبدیل شده است، لذا باید گزینه حذف این زهکش مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد. به گفته این مقام مسئول، بحث حقابه این تالاب هم باید بر اساس داشته‌های موجود محاسبه و اعلام شود.