رضا مهدوی
منتقدهنری، مدرس دانشگاه و نوازنده سنتور

سنتور از ابوالحسن صبا تا داریوش ثقفی
سنطور(منتخبی از دوره آموزش سنتور ابوالحسن صبا)، سه حلقه لوح فشرده برگزیده از کتاب ردیف موسیقی ایرانی برای سنتور با انتخاب و اجرای ساز سنتور دکتر داریوش ثقفی، آخرین بازمانده دوران آموزشی ابوالحسن صباست.
صبا در زیر عکس چاپ شده خود برای شاگردش داریوش چنین نوشته است: «این عکس خود را به شاگرد کوچک و عزیزم آقای داریوش ثقفی که روح بزرگی دارد به رسم یاد بود ایام تحصیل او امضا و هدیه کردم. 1/3/1335. «سنتور»  ابوالحسن صبا(1336-1282).
گاه به عادت رایج زبان عربی درایران «سنطور» می‌نوشت. صبا، فرزند ابوالقاسم خان کمال السلطنه، پزشک دربار مظفرالدین شاه بود و از انگشت شمارانی که به یادگیری ساز سنتور مبادرت داشت. صبای باهوش و نخبه و البته بعد‌ها که عنوان نابغه موسیقی ملی ایران از آن او گردید، در معرفی و آموزش و نوازندگی سنتور هر چه توان داشت در کنار دیگر سازهایی که مهارت نوازندگی آنها را هم داشت، توانست به ساز سنتور که در دوره قاجاریه مهجور مانده بود راه اعتلایی درخور توجه بخشد.
ابوالحسن صبا این چهره موسیقی معاصر، در حقیقت در کنار ایرانی کردن ساز وارداتی ویولن که بحق تاکنون نوازنده‌ای نتوانسته صدای این ساز را همچون صبا، ایرانی خالص و بر اصول کمانچه نوازی قدیم استوار سازد، توانست ساز سنتور را به اصطلاح زبانی و بیانی خود«این ساز ملی و باستانی» را ارزشمند و فراگیر کند. صبا شاگردان مستعد فراوانی را تربیت کرد و ردیف اختصاصی مَدرَسی با سبک و سیاق مکتب خود را که شالوده‌ای از مکتب غلامحسین درویش و علینقی وزیری است، تدوین و تبیین کرد.
داریوش ثقفی، شاگرد نخبه استاد صبا در خانواده‌ای آشنا به ادبیات و موسیقی رشد کرد. پدر و پدربزرگش سنتورنواز بودند.
در آوازخوانی و آشنایی با ریتم و ضرب، آگاهی کامل داشته و ردیف‌های آوازی و دستگاهی را می‌دانست و به کار حرفه‌ای روی نیاورد... پدربزرگ مادری، عمه و دایی‌اش تارنواز بودند. خاله او ویولن می‌نواخت و هنرمندانی چون بنان، رکن‌الدین تاجبخش، در خانه آنها، رفت و آمد‌ها داشته‌اند. تاجبخش و جعفر اخوان، داریوش را در کودکی به مکتب صبا بردند که منجر به دوره هفت ساله‌ای هر هفته دو روز با کیفیت آموزشی شد. البته پیرو حبیب سماعی و نوازندگی بدون نمد با مضراب را از صبا و سماعی تا کنون سرلوحه قرارداده است.  1338 به دانشگاه تبریز رفت و در پزشکی شاگرد اول شد ودر کنار تحصیل طب به تدریس ساز سنتور در هنرستان موسیقی تبریز مشغول شد که مرحوم دکتر احد بهجت از شاگردان داریوش محسوب می‌شود و سال‌ها پیش ردیف میرزا عبدالله را به نت برای سنتور درآورد و قبل‌تر هم کتابی برای آموزش سنتور برای شاگردانی که می‌خواستند در این راه اندکی متفاوت عمل کنند از برخی قطعات گرد‌آوری و تنظیم کرده بود.
 مرحوم محمدرضا لطفی گفته بود: «داریوش ثقفی نوازنده‌ای پرقدرت و با احساس است که ریزهایش از سویی یادآور هنر رضا ورزنده است و از سوی دیگر تعلیمات استاد صباست.» شخصیت والای داریوش ثقفی درعرصه‌های گوناگون همچون کنسرت‌هایی که خارج از کشور به‌صورت تکنوازی یا به همراه دیگر چهره‌های سرشناس موسیقی ایران و فرنگی داشت و همینطور در آموزش و بویژه در روابط اجتماعی معرف او به انسانی شریف، هنرمند و عاری از هر ناسلامتی است که در بین برخی هنرمندان خودشیفته رایج است. ثقفی معتقد است: «ردیف صبا حاوی مطالب اصیل و بسیار باارزشی است که چکیده دانش و عشق و بصیرت او به موسیقی است.» مجموعه «سنطور» به ترتیب برگرفته از دستگاه سه گاه، دستگاه شور، آواز ابوعطا، آواز بیات ترک، آواز افشار، آواز دشتی، دستگاه همایون، آواز اصفهان و دستگاه چهارگاه است که در مجلدی شیک و چشم نواز به هنرجویان رشته سنتور و علاقه‌مند به آثار ابوالحسن صبا توصیه می‌شود.
 سنطور(منتخبی از دوره آموزش سنتور ابوالحسن صبا)
 اجرا: دکتر داریوش ثقفی / ناشر: راوی / سال:۱۳۹۱