برخورد عیسی مسیح(ع) با حرام‌خواری
علی طالب‌لو
طلبه و پژوهشگر
استفاده از مالی که از راه غیرشرعی به دست آمده، مورد نهی شدید خدای متعال است. این مسأله از اختصاصات دین اسلام نیست بلکه در ادیان دیگر از جمله مسیحیت نیز مورد اشاره قرار گرفته است.
عیسی مسیح طبق روایت و تصویر انجیل، پیامبری مهربان و اهل عطوفت است. در هیچ کجای انجیل کلام و مصداقی از خشونت او ذکر نشده است بجز یک مورد. این مسأله به پاکسازی معبد شهرت دارد؛ پاکسازی معبد داستانی است که در تمامی اناجیل چهارگانه (متی، لوقا، یوحنا و مرقس) نقل شده است که در آن عیسی مسیح با صرافان معبد اورشلیم درگیر می‌شود.
بی‌شک بررسی و تأمل در این یک مورد، رهیافت جدیدی برای درک مرز تساهل و تسامح دینی است.
عیسی که فردی مسامحه‌گر است، سکوت در مقابل یک مسأله را تاب نمی‌آورد. این مسأله بی‌شک باید مهم باشد. انجیل متی، این واقعه را این‌طور گزارش می‌کند:«و عیسی به معبد خدا رفت و تمامی آنان را که در معبد به خرید و فروش اشتغال داشتند بیرون کرد و میزهای صرافان را برهم زد و گفت: خانه من خانه عبادت خواهد بود ولیکن شما آن را تبدیل به لانه دزدان کرده‌اید.» [انجیل متی، باب ۱۲، آیات ۲۱–۱۳]
عصبانیت مسیح، از خرید و فروش حرام و انجام دادن رباست که در معبد اورشلیم انجام می‌گرفت.
در متون مقدس دین اسلام نیز به مسأله رشوه گرفتن و مال حرام تأکید شده است. قرآن کریم می‌فرماید:«لَوْلَا ینْهَاهُمُ الرَّبَّانِیونَ وَالْأَحْبَارُ عَنْ قَوْلِهِمُ الْإِثْمَ وَأَکلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ مَا کانُوا یصْنَعُونَ.» [سوره مائده، آیه ۶۳]
چرا عالمان خداجو و روحانیون اهل کتاب آنها را از حرف‌های گناه‌آلود و حرام‌خواری‌شان نهی نمی‌کنند؟! راستی که سکوت زشت و موذیانه‌ای در پیش گرفته‌اند!
ربانیون جمع ربانى و در اصل از کلمه رب گرفته شده و به معنى دانشمندانى است که مردم را به سوى خدا دعوت می‌کنند، ولى در بسیارى از موارد این کلمه به علماى مذهبى مسیحى تطبیق داده می‌شده است.
احبار جمع حبر نیز به معنى دانشمندانى است که در جامعه اثر نیکى از خود بر جای می‌گذارند، ولى در بسیارى از موارد این کلمه را به علماى یهود تطبیق می‌دهند.
از ابن عباس، مفسر معروف نقل شده است که می‌گفت:«این آیه شدیدترین آیهاى است که دانشمندان وظیفهنشناس و ساکت را توبیخ و مذمت می‌کند.»
خدای متعال در این آیات علماى اهل کتاب یعنى ربانیون و احبار را توبیخ و مؤاخذه می‌کند که چرا حضور داشتند و خوردن مال حرام و گناهان ملت خود را با وجود اینکه عالم به احکام دین خدا بودند و می‌دانستند این امور خط قرمز خدا است می‌دیدند و می‌توانستند آنان را راهنمایی کرده و از منکر دور کنند، ولی این کار را انجام ندادند.
خوردن مال حرام طبق آموزه دین مسیحیت و اسلام، جزو مسائلی است که سکوت در آن روا شمرده نمی‌شود بلکه محل نزاع و جزو امور مهم و حیاتی است.