حامد جیرودی
روزنامه نگار

بیست و دومین دوره لیگ برتر فوتبال ایران که از روز 21 مرداد 1401 آغاز شده بود، روز 28 اردیبهشت 1402 به پایان رسید تا پرونده این رقابت‌ها پس از 9 ماه و 7 روز بسته شود. مسابقاتی که به خاطر برگزاری جام جهانی 2022 قطر در خلال آن، یکی از متفاوت‌ترین دوره‌های لیگ برتر بود و به خاطر حضور تیم ملی در جام جهانی، با وقفه‌ای 51 روزه مواجه شد. اما این دوره از جام خلیج فارس، با قهرمانی پرسپولیس به پایان رسید تا سرخپوشان پایتخت، هشتمین جام‌شان در این رقابت‌ها را بالای سر ببرند و رکورد خود به عنوان پرافتخارترین تیم لیگ برتر را بهبود بخشند. علاوه بر این، پرسپولیس با ۱۵ بار قهرمانی در لیگ سراسری ایران، پرافتخارترین تیم فوتبال ایران است. با این حال، لیگ بیست و دوم، حاوی نکات مختلف دیگری نیز هست که در نوع خود جالب توجه است.

 استان‌های لیگ برتری
در این دوره از لیگ برتر، از هشت استان نماینده در لیگ برتر وجود داشت که تهران با چهار تیم (استقلال، پرسپولیس، پیکان، هوادار) بیشترین نماینده را داشت و خوزستان (صنعت نفت، فولاد، نفت مسجد سلیمان) و کرمان (گل‌گهر، مس رفسنجان و مس کرمان) نیز سه نماینده داشتند. اصفهان با (ذوب‌آهن و سپاهان) دو نماینده داشت و مازندران (نساجی)، مرکزی (آلومینیوم)، آذربایجان شرقی (تراکتور) و گیلان (ملوان) هم یک نماینده داشتند.

 تعداد گل‌های فصل
در این دوره از رقابت‌ها، 240 بازی برگزار شد و 480 گل هم از خط دروازه‌ها عبور کرد تا به طور میانگین، دو گل در هر بازی به ثمر رسیده باشد. پرگل‌ترین هفته لیگ بیست و دوم هم، هفته سی‌ام بود که در آن 34 گل به ثمر رسید تا به طور میانگین 4.25 گل در هشت مسابقه زده شده باشد. بیشترین تعداد هفته گلزنی را تراکتور با گلزنی در ۲۴ هفته از آن خود کرد و کمترین تعداد هفته گلزنی را هم پیکان با گلزنی در ۱۱ هفته به دست آورد. این در حالی است که استقلال با گلزنی در ۱۱ هفته متوالی، بیشترین گلزنی پیاپی را داشت و نفت مسجدسلیمان با عدم گلزنی در شش هفته متوالی، بیشترین عدم گلزنی پیاپی را به نام خود ثبت کرد.

 بیشترین برد
شاگردان یحیی گل‌محمدی در شرایطی عنوان قهرمانی را از آن خود کردند که با 20 برد، بیشترین پیروزی در بین تیم‌های لیگ برتر را از آن خود کردند. هرچند بیشترین آمار برد در طول یک فصل لیگ برتر به دور نوزدهم این رقابت‌ها بازمی‌گردد که سرخ‌پوشان موفق به کسب 21 برد شدند. به این ترتیب، آنها در دو سوم از بازی‌های‌شان به برد رسیدند و همچنین با هفت برد پیاپی، بیشترین برد متوالی را هم به دست آوردند.

 بیشترین مساوی
ذوب آهن با به اتمام رساندن نیمی از بازی‌های خود با نتیجه تساوی، دارنده بیشترین مساوی در این لیگ شد. البتـــــه مس کـــــــــرمان(لیــــگ سیزدهم با 19 مساوی در 34 بازی) و گسترش فولاد(لیگ شانزدهم) و ماشین‌سازی (لیگ هجدهم) با 17 مساوی در 30 بازی رکوردهای ویژه‌ای در این زمینه در تاریخ لیگ دارند.

 بیشترین باخت
نفت مسجدسلیمان که اولین تیم سقوط‌کننده این فصل بود، در این فصل آمارهای ضعیفی را به ثبت رساند که یکی از آنها رکورد بیشترین باخت با تعداد 18 مسابقه بود. البته در تاریخ لیگ برتر، پیکان با 24 شکست در لیگ دوازدهم که 18 تیمی بود، آمار بیشترین باخت در یک فصل را به نام خود ثبت کرده است.

 کمترین برد
مس کرمان هم که دیگر تیم سقوط‌کننده این فصل بود، به همراه نفت مسجدسلیمان با کسب چهار پیروزی، آمار کمترین برد در این فصل را داشتند. هرچند در تاریخ لیگ برتر، بدترین آمار کسب برد در طول یک فصل مربوط به لیگ سیزدهم است که مس کرمان با تنها یک برد به دسته پایین‌تر سقوط‌ کرد. نفت مسجدسلیمان در این فصل، 20 بازی پیاپی بدون برد را پشت سر گذاشت تا رکورد منفی این موضوع نیز کسب شود.

کمترین مساوی
رکورد کمترین تساوی در این فصل هم به شاگردان گل‌محمدی رسید. هرچند بدون شک رکورد استقلال اهواز در لیگ نهم با کسب فقط یک تساوی شاید تا سال‌ها تکرار نشود.

 کمترین باخت
سپاهان با سه شکست، رکورد کمترین باخت این فصل را از آن خود کرد. شاگردان ژوزه مورایس در این فصل فقط در 10 درصد بازی‌هایشان شکست خوردند، اما بی‌شک بدون باخت ماندن استقلال در لیگ بیست و یکم مدت‌ها ماندگار است. البته رکورد بیشترین بازی بدون شکست در این فصل هم متعلق به استقلال با 13 بازی پیاپی بود.

 بیشترین گل زده
استقلالی‌ها با آتش‌بازی‌ای که در دیدار آخر خود مقابل تراکتور به راه انداختند و با نتیجه 7 بر1 این تیم را شکست دادند، به رکوردهای جالبی دست یافتند. شاگردان ریکاردو ساپینتو هم بهترین برد خود در تاریخ لیگ برتر را به دست آوردند و هم بهترین پیروزی این دوره از رقابت‌ها را از آن خود کردند. ضمن اینکه آبی‌پوشان پایتخت، توانستند عنوان بیشترین گل زده را با 52 گل به خود اختصاص دهند و از شاگردان مورایس با 49 گل فاصله بگیرند. آمار آبی‌ها به طور میانگین 1.73 گل زده در هر بازی بود. هر چند در تاریخ رکورد بیشترین گل زده در طول یک فصل هم به استقلال تعلق دارد که در لیگ هشتم در 34 بازی، آمار 70 گل و 2.5 گل در هر بازی را ثبت کرد.
 کمترین گل زده
پیکان در این فصل با 12 گل زده، امسال آمار بسیار ضعیف گل زده را خلق کرد. البته شاگــــــــردان مجتبی حسینی با وجود این آمـــــــار ضعیف، بــــــاز هم وضعیت بهتـــــــری نسبت به فجرسپاسی داشتند که در لیگ بیست و یکم فقط 10 گل به ثمر رساند.

 بیشترین گل خورده
رکورد منفی دیگری که نفت مسجدسلیمان کسب کرد، دریافت 59 گل و میانگین تقریباً 2 گل خورده در هر بازی بود تا آنها صاحب آمار بیشترین گل خورده در این فصل شوند. هرچند پیکان در لیگ دوازدهم با دریافت 75 گل و 2.2 گل در هر بازی شرایط خیلی بدتری در این زمینه دارد.
 
کمترین گل خورده
نکته مهم در قهرمانی پرسپولیس، استحکام خط دفاعی این تیم بود، به طوری که آنها فقط 13 گل دریافت کردند تا کمترین گل خورده را به خود اختصاص دهند و مشخص شود که رمز موفقیت در لیگ برتر در وهله اول گل نخوردن است؛ کاری که استقلال فرهاد مجیدی فصل گذشته به بهترین نحو انجام داد و قهرمان شد. گفتنی است 13 گل خورده، بهترین آمار خط دفاعی پرسپولیس در فصل‌های قهرمانی‌اش بوده است.

 بهترین تفاضل گل
آیتم دیگری که شاگردان گل‌محمدی به نام خود ثبت کردند، مربوط به تفاضل گل با تفاضل مثبت 33 است. در لیگ‌های ۱۶ تیمی این آمار به همین تیم در لیگ هفدهم با تفاضل مثبت ۳۳ و در لیگ‌های ۱۸ تیمی به سپاهان در لیگ دوازدهم با تفاضل مثبت ۴۱ بازمی‌گردد.

 بدترین تفاضل گل
نفت مسجدسلیمان چهارمین رکورد منفی را نیز در زمینه بدترین تفاضل گل با تفاضل منفی 37 در اختیار دارد، اما بدتر از این آمار در دست استقلال اهواز در لیگ پانزدهم با تفاضل منفی ۴۲ است‌‌‌. هرچند در لیگ ۱۸ تیمی فصل دوازدهم، پیکان رکورد ضعیف منفی ۴۳ را ثبت کرد. با این حال، شاگردان ابراهیم اشکش با پیروزی پر گل 5 بر 1 که در آخرین بازی‌شان برابر ملوان به دست آوردند، نگذاشتند آمار تفاضل‌شان بدتر از این شود.

 برترین تیم بازی‌های خانگی
یکی از آمارهای جالب دیگری که در این فصل نصیب زردپوشان اصفهانی شد، کسب ۳۶ امتیاز در ورزشگاه نقش جهان بود تا سپاهان به این ترتیب، برترین تیم در بازی‌های خانگی لقب بگیرد. البته بهترین برد خانگی متعلق به استقلال با پیروزی 7 بر 1 مقابل تراکتور بود.

بدترین تیم بازی‌های خانگی
بدترین تیم در بازی‌های خانگی هم صنعت نفت با کسب ۱۱ امتیاز در ورزشگاه تختی آبادان بود. هر چند که برزیلی‌های فوتبال ایران با حضور عبدالله ویسی روی نیمکت‌شان، جان تازه‌ای در کالبدشان دمیده شد و در نهایت در روز آخر با برد 1 بر صفر مقابل گل‌گهر، توانستند خود را در لیگ برتر حفظ کنند.
 برترین تیم خارج از خانه
یکی از عواملی که باعث قهرمانی سرخپوشان پایتخت در این فصل شد، پیروزی‌ها و امتیازاتی بود که این تیم در بازی‌های خارج از خانه به دست آورد. پرسپولیس 36 امتیاز در خارج از تهران گرفت تا عنوان برترین تیم در دیدارهای خارج از خانه را به خود اختصاص دهد. البته بهترین برد خارج از خانه را گل‌گهر با برتری 5 بر صفر مقابل نفت مسجدسلیمان به دست آورد.

 بدترین تیم خارج از خانه
هواداران مس کرمان تصور نمی‌کردند این تیم که در ابتدای فصل جواز حضور دوباره در لیگ برتر را کسب کرده بود، در پایان فصل به لیگ دسته اول سقوط کند، اما این اتفاق برای شاگردان فرزاد حسین‌خانی رخ داد و آنها دوباره لیگ یکی شدند. مس در این فصل تنها پنج امتیاز در بازی‌های خارج از خانه کسب کرد تا بدترین تیم در دیدارهای خارج از خانه لقب بگیرد.

بیشترین کلین‌شیت
علیرضا بیرانوند دروازه‌بان ملی‌پوش پرسپولیس که در این فصل دوباره به این تیم بازگشت، یکی از عوامل اصلی قهرمانی قرمزها بود که با 18 کلین‌شیت، رکورددار بیشترین بسته نگه داشتن دروازه‌ها در این فصل و در کل در تاریخ لیگ برتر شد. بیرانوند پیش از این سه بار صاحب دستکش طلایی با 16 کلین‌شیت شده بود.

 آقای گل
شهریار مغانلو با 13 گلی که در این فصل برای سپاهان به ثمر رساند، عنوان آقای گلی لیگ برتر را از آن خود کرد. او از گادوین منشا که در لیگ بیست و یکم با زدن 14 گل برای مس رفسنجان، آقای گل لیگ شده بود، یک گل کمتر زد. مغانلو همچنین با رکورد 13 گل زده ادموند بزیک مهاجم سپاهان که در لیگ دوم آقای گل شد، برابری کرد، اما او در لیگ 14 تیمی این تعداد گل را زده بود و مغانلو در لیگ 16 تیمی این عنوان را به دست آورد تا ضعیف‌ترین آقای گل شود. تنها گل خارج از خانه شهریار در بازی آخر سپاهان برابر مس در کرمان به ثمر رسید.

 بهترین پاسور لیگ
عنوان بهترین پاسور لیگ را هم ریکاردو آلوز با ۱۳ پاس گل از آن خود کرد. این هافبک پرتغالی تراکتور، در حالی در این فصل با پاس‌های خود نظر بسیاری را به خود جلب کرد که رکورد بیشترین پاس در لیگ برتر در اختیار سعید صادقی است که در لیگ بیست و یکم 14 پاس در ترکیب گل‌گهر داد.

 پرسپولیس به استقلال نرسید
بیشترین امتیاز این فصل را همان طور که مشخص است، پرسپولیس با 66 امتیاز از آن خود کرد. با این حال این تیم، نتوانست به رکورد استقلال در فصل گذشته دست پیدا کند؛ چرا که شاگردان فرهاد مجیدی در لیگ بیست و یکم، 68 امتیاز کسب کردند که بیشترین امتیاز کسب‌شده توسط قهرمان در تاریخ لیگ برتر است. این در حالی است که در این فصل، سپاهان هم 65 امتیاز کسب کرد که بیشترین امتیاز کسب‌شده توسط این تیم در تاریخ لیگ برتر است. با این حال، شاگردان ژوزه مورایس نتوانستند به قهرمانی برسند تا برای هشتمین فصل پیاپی در رسیدن به جام ناکام باشند.