آنها هنوز در «جزیره سرگردانی»اند

گروه فرهنگی/ «انتشارات ایران» در طول سال‌های فعالیتش رویکردهای گوناگونی در حوزه چاپ و نشر کتاب دنبال کرده است؛ از جمله، تولیداتی در عرصه‌های رسانه و ارتباطات، ادبیات، هنر، تاریخ، مدیریت، فلسفه و سیاست بین‌الملل که برخی از این آثار مورد توجه اقشار فرهیخته و عموم مردم قرار گرفته است. حال، علاوه بر پیمودن راه گذشته، تلاش در جهت ترویج گفتمان انقلاب و مقاومت اسلامی، فصل جدیدی از فعالیت‌های نوین انتشارات را پیش روی مخاطبان قرار می‌دهد.
بخشی از این گفتمان، گفتمان انقلاب اسلامی ایران است که گفتمانی جدید در دوره معاصر بوده و حالا بعد از گذشت بیش از چهار دهه، تأثیر این گفتمان در حوزه داخلی، منطقه‌ای و حتی جهانی به‌خوبی قابل مشاهده است. حجم انبوه آثار و منابعی که توسط پژوهشگران داخلی و خارجی در مورد انقلاب اسلامی، جبهه مقاومت اسلامی و دفاع مقدس پدید آمده، نشان از اهمیت این گفتمان دارد. با وجود این، برای تبیین و معرفی این گفتمان راه طولانی در پیش است و جای خالی آثار متنوعی در تبیین آن مشهود است. در این مسیر، یکی از آثاری که «انتشارات ایران» بتازگی آن را روانه بازار کرده کتابی است با نام «جزیره سرگردانی» که دربردارنده گفت‌و‌گوهای متعدد است با افراد نقش‌آفرین سازمان مجاهدین خلق و صاحبنظران این حوزه. محور اصلی این گفت‌و‌گوها، که در بین سال‌های 98 ـ1393 انجام شده، تبارشناسی و سیر تحولات سازمان مجاهدین خلق و بنیانگذاران و رهبران اصلی این سازمان از ابتدای تأسیس تا سال‌های بعد از انقلاب است. این کتاب شامل سه فصل است که فصل دوم آن به گفت‌وگوی مفصل با احمدرضا کریمی (چهره مرموز سال‌های قبل و پس از انقلاب و هم‌سلول دکتر علی شریعتی) درباره سازمان مجاهدین و ارتباط او با دکتر شریعتی اختصاص دارد که خواندنی است. مومیوند در خلال گفت‌و‌گوهای انجام شده، به دنبال شناخت ابعاد مختلف نظری و عملی سازمان مجاهدین خلق بوده تا تصویر بهتر و کامل‌تری از کلیت این گروه در ذهن خوانندگان ترسیم شود. بیژن مومیوند که انتشار کتاب حاصل ساعت‌ها مصاحبه‌ و نشست‌های او با افراد شاخص این کتاب است در بخشی از مقدمه کتاب از دغدغه و دلایل خود برای تهیه و تنظیم چنین اثری می‌نویسند: «هشت سالم بود؛ یکی از روزهای ابتدایی مرداد ۶۷ وقتی از خواب بعدازظهر بیدار شدم و به کوچه رفتم تا با بچه‌ها بازی کنم، همه سراسیمه و هراسان بودند. بچه‌های بزرگ‌تر گفتند به خانه بروید که مجاهدین به کرمانشاه رسیدند و تا چند ساعت دیگر اینجا هستند. فردای آن روز برادرم که زخم‌های ترکش‌اش بهتر شده بود، به جبهه رفت و فهمیدم مجاهدین هم‌دست صدام و حتی بدتر از صدام هستند.» مومیوند با این نگاه، مسیر کتاب خود را از دغدغه‌ای شخصی که ریشه در کودکی‌های او و دهه پرفراز و نشیب شصت دارد دنبال می‌کند تا می‌رسد به مشی و منش منافقینی که ردای مارکسیستی به تن کرده بودند و در نهایت درباره خط و ساختار تدوین چنین کتابی و می‌نویسد: «طی سال‌های ۹۳ تا ۹۸ در شماره‌های مختلف «مهرنامه»، شماره ۱۴ «سیاست‌نامه» و چندین شماره روزنامه «سازندگی» به تبارشناسی تروریسم در ایران و دوره‌های مختلف سازمان مجاهدین خلق بپرداختیم. در شماره ۳۶ مهرنامه به بنیانگذاران سازمان مجاهدین پرداختیم و در شماره ۳۸ روند تغییر ایدئولوژی را بررسی کردیم. در شماره ۴۲ گفت‌وگوی مفصلی با احمدرضا کریمی (چهره مرموز سال‌های قبل و پس از انقلاب) درباره سازمان مجاهدین، ارتباط با دکتر شریعتی و... داشتیم و در شماره ۴۶ به مناسبت درگذشت تراب حق‌شناس به سال‌های پس از تغییر ایدئولوژی و روند تولد سازمان پیکار از دل سازمان مجاهدین پرداختیم. در شماره‌های ۴۹ و ۵۱ هم به بهانه اکران فیلم‌های «سیانور» و «ماجرای نیم‌روز» به جریانات پس از تغییر ایدئولوژی سازمان و سیر سیطره مسعود رجوی بر سازمان و روند رو به تباهی و اضمحلال آن پرداختیم. در شماره ۱۳ سیاست‌نامه هم در راستای تبارشناسی مشی تروریستی مجاهدین خلق به نسبت این سازمان با مشی فداییان اسماعیلی حسن صباح پرداختیم. در بخش «حکایت» سالنامه سال ۹۸ روزنامه «سازندگی» هم شرح دیدار احمدرضا کریمی و محمد عطریان‌فر پس از ۴۰ سال و خاطرات آنها از سال‌های رفته روایت شد.» گفتنی‌ است که بخشی از گفت‌وگو و مقالات این پرونده‌ها در این مجموعه با عنوان «جزیره سرگردانی» در کنار هم قرار گرفته تا تصویر بهتر و کامل‌تری از کلیت این گروه ترسیم شود. عنوان «جزیره سرگردانی» برگرفته از رمان زنده‌یاد سیمین دانشور است که به مسألۀ هویت و سردرگمی‌های مربوط به آن می‌پردازد و در قالب استعاره و داستان، تاریخ معاصر ایران را از نظر می‌گذراند. در این رمان، «هستی» دختری است که با مادربزرگ مذهبی خود و برادرش «شاهین» زندگی می‌کند. او پدرش را در آشوب‌های سیاسی از دست داده و مادرش، زنی متجدد و امروزی است. هستی عاشق یکی از هم‌کلاسی‌هایش در دانشگاه ـ پسری توده‌ای به نام مراد ـ شده و خواستگار دیگری به نام سلیم نیز دارد که پسری ثروتمند و مذهبی است. هستی اما نمی‌داند چه تصمیمی می‌تواند برای زندگی‌اش مناسب باشد و در جزیره تردیدهایش سرگردان است. هم عنوان رمان و هم محتوای آن با فضای کلی سازمان مجاهدین خلق در پیش از انقلاب تناسب دارد و به گفته مومیوند به همین دلیل این عنوان برای کتاب انتخاب شده تا به این‌واسطه ادای احترامی هم به خانم دانشور شده باشد. «جزیره سرگردانی» تبارشناسی و سیر تحولات سازمان مجاهدین خلق در گفت‌و‌گو با نقش‌آفرینان و صاحبنظران، در ۵۲۸ صفحه منتشر شده و در دسترس علاقه‌مندان به تاریخ معاصر انقلاب قرار گرفته است.
صفحات
آرشیو تاریخی
شماره هشت هزار و صد و هشتاد و شش
 - شماره هشت هزار و صد و هشتاد و شش - ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۲