ایجاد کانال ویژه بین دانش‌بنیان‌ها و صنعت نفت
افزایش تولید چاه‌های کم بازده، بهینه‌سازی مصرف سوخت، جمع‌آوری گازهای همراه نفت، تکمیل زنجیره ارزش افزوده در صنعت پتروشیمی و نیازهای کالایی صنعت نفت که از خارج از کشور وارد می‌شود شاید خلاصه‌ای از همه نیاز فناورانه صنعت نفت باشد. واقعیت این است که ثمره دانش‌بنیان شدن این صنعت کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری است. با گذشت بیش ازیک سال از شروع به کار دولت سیزدهم، در زمینه خنثی کردن تحریم‌های حوزه نفت و گاز کشور بیشترین اقدام‌ها انجام شده که مهم‌ترین بخشی که باید به سمت خنثی کردن تحریم فروش اقلام راهبردی برود، همین صنعت نفت و گاز کشور است. برهمین اساس و با هدف بررسی وضعیت دانش‌بنیان‌ها در صنعت نفت، گفت‌و‌گویی با حمیدرضا گلپایگانی مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران صورت گرفته که از نظر می‌گذرد:
با توجه به تأمین 70 درصد تجهیزات در داخل، برنامه این شـرکت برای جلوگیری از خروج ارز و حمایت از تولید 30 درصد تجهیزات وارداتی در حمایت از دانش‌بنیان‌ها چیست؟
تاکنون 70 درصد قطعات راهبردی تجهیزات صنعت حفاری بومی‌سازی شده و برای 30 درصد باقیمانده بررسی‌های فنی و تخصصی به عمل آمده است. البته برنامه راهبردی شرکت ملی حفاری ایران حرکت به سمت ساخت تجهیزات به صورت یکپارچه و تجاری‌سازی آن برای سازندگان داخلی بوده زیرا تعویض قطعات ساخته شده جدید برای تجهیزات فرسوده کارایی مناسب نداشته و مدت زمان عملکرد مفید را کاهش داده و دوره‌های تعمیرات را نیز افزایش می‌دهد، بنابراین ساخت تجهیزات کامل در اولویت کاری این شرکت است. تمامی قطعات صنعت حفاری، قطعات پرمصرف نیستند و تعداد قابل توجهی از آنها، نیاز به تأمین مستمر ندارند.
بنابراین موضوع این نیست که برای تعدادی از اقلام پرمصرف تلاشی مبنی بر داخلی‌سازی صورت نگرفته بلکه صنعت حفاری با توجه به اهمیت آن و رقابت بر سردستیابی به سرعت و دقت بیشتر و ریسک کمتر، همه روزه با تجهیزات و فناوری جدیدی مواجه است که از علوم مختلف در آنها استفاده می‌شود.
بر همین اساس تمرکز شرکت بر همکاری با مجموعه‌های دانش‌بنیان بر پایه طراحی و ساخت تجهیزات فناور محور در این صنعت استوار است.
چرا سهم شرکت‌های دانش‌بنیان در اقتصاد ملی پایین است؟
کوچک بودن سهم شرکت‌های دانش‌بنیان در اقتصاد به دلیل کوچک بودن ظرفیت اکثر این شرکت‌ها در تولید و نیز عدم صادرات محصولات آنها به خارج است. سال‌ها است که فرهنگ مصرف‌گرایی در سازمان‌ها رسوخ کرده و تغییر فرهنگ و اعتماد باید صورت پذیرد. با توجه به باور غلط بعضی از مدیران و مسئولان نسبت به کالای ایرانی و عدم توجه به نیروی انسانی متخصص که مهم‌ترین رکن اقتصاد دانش بنیان است، سهم شرکت‌های دانش بنیان در اقتصاد پایین است. شرکت‌های دانش بنیان باید بازوان توانمند و زیربنای صنایع بزرگ کشور شوند، هرچند خود همچنان چابکی علمی و خلق فناوری خود را حفظ کنند. باید طبق بیانات مقام معظم رهبری، جهت رشد و اصلاح امور اقتصادی به سمت اقتصاد دانش بنیان حرکت کرد و اگر این سیاست را دنبال کنیم منافع زیادی برای کشور و اقتصاد خواهیم داشت.
آیا صنعت نفت در واگذاری پروژه‌ها به شـرکت‌های دانش بنیان سرعت خوبی دارد؟
در حد ظرفیت‌های شرکت‌های دانش بنیان و همچنین منابع و امکانات بر اساس قوانین جاری سرعت خوبی داشته ولی با رفع مشکلات، ایجاد بسترهای لازم در زمینه‌های وضع قوانین، تخصیص منابع مالی و حمایت‌های بیشتر از رفع نیازها با استفاده از توان داخلی، این سرعت بیشتر خواهد شد. بوروکراسی اداری در سازمان‌ها بسیار پیچیده است و گاهی مجموعه‌های عملیاتی را در برآورده شدن نیازشان با مشکل مواجه می‌سازد.
در حال حاضر بیشتر سازندگان در صدد اخذ مجوز دانش‌بنیان برآمده‌اند و نیز تغییر دیدگاه مدیران صنعت و اهمیت دادن به موضوع اقتصاد دانش بنیان‌ها باعث کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره وری خواهد شد، برای شروع مناسب بوده و امید است با اعتدال به مقصد که سربلندی کشور در تمامی عرصه‌ها است پیش برود.
