هزینه نوسازی شبکه فرسوده توزیع برق 50 هزار میلیارد تومان
در صورت محاسبه میزان هدررفت انرژی در شبکه برق به میزان سالانه 9.5 درصد، به نظر می‌رسد که نزدیک به 8500 مگاوات به اتلاف انرژی اختصاص می‌یابد
تلفات شبکه توزیع برق کشور در محدوده 9.5 درصد است، چیزی نزدیک به 1.5 درصد عقب‌تر از اهداف تعیین‌شده در پایان برنامه ششم توسعه! برنامه ششم توسعه به وزارت نیرو تکلیف کرده بود تا تلفات صنعت برق را به مرز 8.7 درصد برساند.
در خلال سال‌های 92 تا 1400 میزان تلفات صنعت برق از 14.8 درصد به رقم 9.9 درصد کاهش یافت، رقمی نزدیک به 5 درصد کاهش در فاصله هشت سال؛ آماری که بیانگر عملکرد ضعیف وزارت نیروی دولت قبل در این زمینه بوده است.
در یک نگاه کلی، منظور از تلفات انرژى در شبکه برق‌رسانی، کل تلفاتى است که شبکه در فرایند تحویل انرژى الکتریکى از تولید تا مصرف متحمل مى‌شود. ساده‌تر اینکه تلفات شبکه برق در طول این سال‌ها بیشتر در دو بخش تکنیکال و غیرفنی صورت گرفته که گفته می‌شود از این پس، کاهش تلفات شبکه برق، بیشتر باید در سمت تکنیکال آن صورت پذیرد. از قرار معلوم، میزان تلفات صنعت برق در پایان سال گذشته به محدوده 9.5 درصد رسیده است.
از شدت بالای مصرف انرژی، تلفات و هدررفت بالای برق، پایین بودن راندمان شبکه نیروگاهی، مصرف بالا و ضعف در سرمایه‌گذاری برای افزایش تولید به عنوان عوامل تأثیرگذار در فزونی یافتن مشکلات صنعت و ناترازی برق کشور یاد می‌شود.
واقعیت این است که ناترازی برق در سال‌های پایانی دولت قبل باعث شد تا قطعی دائم برق به عنوان میهمانی ناخوانده، همواره به یکی از مشکلات مهم مردم و صنایع تبدیل شود.
هر چند که در دولت سیزدهم و با تدابیری که اندیشیده شد، در تابستان سال گذشته نه تنها در بخش خانگی هیچگونه خاموشی رخ نداد، بلکه در این بخش شاهد صرفه‌جویی برق نیز بودیم که مازاد این انرژی به بخش صنعت کشور تزریق و با رشد تولید در این بخش همراه شد. براساس اعلام مصطفی رجبی‌مشهدی، سخنگوی صنعت برق کشور، میزان ناترازی برق کشور در شرایط فعلی ۱۰ تا ۱۱ هزار مگاوات است. در برنامه ششم توسعه پیش‌بینی شده بود که به طور متوسط سالانه 5 هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی افزایش یابد تا متناسب با نرخ رشد مصرف باشد.
در دولت‌های یازدهم و دوازدهم توجه چندانی به توسعه نیروگاهی نشد، به نحوی که در طول این سال‌ها به طور متوسط سالانه ۱۶۰۰ مگاوات به ظرفیت نیروگاه‌های کشور افزوده شد، در حالی‌که نیاز کشور به‌مراتب بیشتر از اینها بود. در حال حاضر ظرفیت نیروگاه‌های ایران در محدوده ۹۰ هزار مگاوات است.
در صورت محاسبه میزان هدررفت انرژی در شبکه برق به میزان سالانه 9.5 درصد، به نظر می‌رسد که نزدیک به 8500 مگاوات به اتلاف انرژی اختصاص می‌یابد که عدد به‌مراتب بالایی است. گفته می‌شود که احداث هر هزار مگاوات برق نیازمند ۶۵۰ میلیون یورو سرمایه‌گذاری است. شکی نیست که وزارت نیرو در دولت قبل عملکرد قابل قبولی در بسیاری از شاخص‌های توسعه صنعت برق نداشته که یکی از این موارد هم کاهش تلفات شبکه برق بوده است.
رئیس هیأت مدیره سندیکای صنعت برق ایران، شبکه برق را به سه بخش تولید، انتقال و توزیع تقسیم کرده و به خبرنگار «ایران» گفته که در حال حاضر، بیشترین تلفات برق در بخش توزیع است، زیرا شبکه فرسوده بوده و این امر یکی از چالش‌های بزرگ صنعت برق به شمار می‌رود.
پیام باقری تصریح کرده است که اصلاح و بهینه‌سازی شبکه فرسوده برق، سرمایه‌ای در محدوده 50 هزار میلیارد تومان نیاز دارد؛ رقمی که تأمین آن برای اصلاح شبکه توزیع برق بسیار سخت است.
به طور معمول، شبکه توزیع برق کشور شامل شبکه فشار متوسط و فشار ضعیف می‌شود.
طول شبکه فشار متوسط توزیع برق کشور تا پایان سال گذشته حدود 459 هزار کیلومتر بوده که نسبت به سال قبل از آن 1.8 درصد رشد داشته است. شبکه فشار ضعیف توزیع برق کشور هم در همین دوره بررسی 392 هزار کیلومتر بوده که نسبت به سال 1400 دست‌کم 2.1 درصد رشد داشته است.
به عبارتی مجموع طول شبکه فشار متوسط و ضعیف کشور تا پایان سال گذشته 851 هزار کیلومتر بوده که نسبت به پایان سال 1400 حدود 1.9 درصد افزایش یافته است.
رئیس هیأت مدیره سندیکای صنعت برق ایران، با بیان اینکه به دلیل عقب‌ماندگی اهداف توسعه‌ای صنعت برق نسبت به برنامه ششم توسعه در دولت قبل، تمرکز دولت سیزدهم بیشتر بر افزایش تولید و جلوگیری از بروز خاموشی‌ها است، تصریح کرد که اصلاح شبکه فرسوده برق با هدف جلوگیری از هدررفت انرژی در شرایط فعلی، نیازمند حضور سرمایه‌گذاران بخش خصوصی است.
به گفته وی، در شرایط فعلی و در کنار ساخت نیروگاه، دولت می‌تواند در راستای کاهش تلفات انرژی به بهینه‌سازی مصرف انرژی هم تمرکز بیشتری داشته باشد، زیرا بهینه‌سازی مصرف انرژی یک‌دهم احداث نیروگاه هزینه در برداشته و دست‌کم 5 سال زودتر در قیاس با احداث یک واحد نیروگاهی به نتیجه خواهد رسید.
باقری گفت: بهینه‌سازی شامل اصلاح الگوی مصرف، افزایش راندمان شبکه نیروگاهی و شبکه توزیع است که در کنار ساخت نیروگاه در رفع ناترازی برق نیز تأثیر جدی خواهد داشت.