تولید و تجارت در دست‌انداز معادلات سیاسی قرار گرفت؛ آنجا که سیدرضا فاطمی امین به عنوان وزیری که به فسادستیزی شهره بود و دستاوردهای قابل اعتنایی همچون رشد 8 درصدی تولید ناخالص داخلی صنعت و افزایش 39 درصدی تولید خودرو را در عمر 20 ماهه وزارت خود رقم زد، روز گذشته با رأی موافق 162 نماینده مجلس به استیضاح، ۱۰۲ رأی مخالف، ۲ رأی ممتنع و ۶ رأی باطله از مجموع ۲۷۲ نماینده حاضر در مجلس با وزارت صمت خداحافظی کرد.
 برخی رسانه‌ها استیضاح او را با عنوان قربانی شدن وزارت صمت به پای افزایش قیمت خودرو توصیف کردند. این توصیف اگرچه با توجه به تمرکز نطق‌ موافقان استیضاح بر قیمت خودروها می‌توانست معنا داشته باشد اما استیضاح انگیزه اصلی خود را در خلال نطق یکی دو نماینده نشان داد که بی‌پروا به ارتباط میان مخالفت‌شان با فاطمی امین و انتخابات آتی مجلس اشاره داشتند و استیضاح وزیر را مابه ازای رأی موکلان نمایندگان معرفی کردند. رویکردی که در همراه ساختن اکثریت بی‌تأثیر نبود.

باز شدن پای انتخابات به صحن
سیداحمدرسولی‌نژاد، سید ناصر موسوی لارگانی، الله‌ویردی دهقانی، سید غنی نظری خانقاه، سارا فلاحی، احد آزادی خواه و حسین حاجی دلیگانی نمایندگانی بودند که در موافقت با استیضاح و اغلب با استناد به افزایش قیمت خودرو نطق کردند. با این حال واقعیت استیضاح دیروز که غلبه سیاسی‌کاری و حاشیه پردازی در آن طی روزهای اخیر خود را در طرح ادعای کذب واگذاری خودروهای شاسی بلند به نمایندگان در ازای رأی منفی به استیضاح در شهریور سال گذشته نشان داد، دیروز هم در خلال برخی مخالف‌خوانی‌ها هویدا شد. آنجا که نظری خانقاه برای تشویق نمایندگان به همراهی با استیضاح از در انتخابات پیش‌روی مجلس وارد شد و گفت: «اگر استیضاح رأی نیاورد شما هم رأی نخواهید آورد.» سارا فلاحی هم با این ترجیع بند که باید شرایطی را ایجاد کنیم که مردم بپذیرند که ما نمایندگان مردم هستیم و بپذیرند که ما مخالف آشفتگی بازار خودرو هستیم و نماینده دیگری که از همکارانش خواست از آرایشان فیلم بگیرند و به مردم حوزه انتخابیه خود نشان دهند؛ مؤید این نکته شدند که آنچه در جریان است نگرانی نمایندگان از آرای انتخاباتی شان است بی‌آنکه این حقیقت مورد توجه قرار گیرد که همه مسئولیت وضع موجود در فقره خودرو روی دوش یک وزارتخانه قرار ندارد.

برگزاری استیضاح با حضور رئیس جمهور
جلسه استیضاح صبح دیروز با حضور جمعی از معاونان و وزرای دولت که فاطمی امین را همراهی می‌کردند، آغاز شد. اگر چه به نظر می‌رسید محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور بالاترین مقام اجرایی است که در جلسه حضور یافته اما پس از انجام نطق مخالفان و موافقان وزیر این شخص رئیس جمهور بود که برای نخستین بار در عمر دولت سیزدهم برای دفاع از وزیر کابینه‌اش در جلسه استیضاح حضور یافت. اقدامی که صالحی، دبیر شورای اطلاع‌رسانی دولت در بیان فرامتن آن نوشت: ‏حضور رئیس‌جمهور در جلسه مجلس با وجود اینکه با اطلاعات واصله، عدم اعتماد به وزیر صمت قطعی بود، دو پیام روشن داشت. نخست آنکه دولت برای مجلس و حق قانونی آن احترام قائل است و اعمال این حق را مانع همدلی نمی‌بیند. دیگر آنکه دولت پشت مدیران خود را که جمع‌بندی مثبتی از عملکرد آنها دارد ‏خالی نمی‌کند و در شرایطی که رئیس‌جمهور خود پیشگام تغییر مدیران ناکارآمد یا ناهماهنگ است و در یک سال گذشته تغییرات مهمی در سطح بالای دولت با همین منطق رخ داده است، اما وقتی برآورد دولت، عدم کفایت یک وزیر نیست تا آخر و با همه امکانات از آن بخش دولت حمایت می‌شود.
 
تاوان مقابله با ویژه‌خواری‌ها برای فاطمی‌امین
پیش از سخنان رئیس‌جمهور فاطمی‌امین با حضور در پشت تریبون مجلس به مطالبی که از سوی موافقان استیضاحش مطرح شد پاسخ داد و گفت: با هرگونه رانت‌خواری و ویژه‌خواری مقابله می‌کنیم و در این راه تاوان هم خواهیم داد. ما اجازه نداریم گرفتار حاشیه‌سازی‌ها شویم، بلکه باید عقب‌ماندگی‌ها و گرفتاری‌های معیشتی مردم را جبران کنیم که نیازمند همدلی و هم‌افزایی است.
 
فاطمی پیگیر ادعای کذب واگذاری خودرو
او بخش آغازین دفاعیاتش را به حاشیه‌سازی یکی از نمایندگان مجلس اختصاص داد که در روزهای اخیر با ادعای کذب «واگذاری خودرو به مجلس» و اتهام زدن به دولت و مجلس فضا را مخدوش ساخته بود. فاطمی‌امین با بیان اینکه این اتهام نه در شأن مجلس و نه دولت بود و در حقیقت ظلم بزرگی بود، گفت: ملت ایران بداند که شخص فاطمی‌امین و نمایندگان خانه ملت آلوده به فساد نشده‌اند، اما سؤال این است که چرا دولت و مجلس تخریب می‌شوند؟ چرا رابطه بین دولت و مجلس تخریب می‌شود؟‌ چرا برخی برای کشور هزینه‌تراشی می‌کنند؟ و چرا ضدفسادترین دولت به چنین فسادی متهم می‌شود؟ آیا اینها جنگ روانی نیست؟
او با یادآوری اینکه رابطه یکی از واحدهای مجلس با یکی از خودروسازان در سال‌های ۹۹ و ۱۴۰۰ و پیش از تشکیل دولت مردمی که هیأت رئیسه وقت مجلس با ورود به آن از حیثیت مجلس دفاع کرد، چرا امروز به استیضاح گره زده می‌شود، گفت: تیتر می‌زنند «لابی‌های امریکایی فاطمی‌امین»؛ ما کجایمان به امریکایی‌ها می‌خورد؟ می‌گویند «تیغ و گیوتین استیضاح»! مگر اینجا قتلگاه است؟ سؤال‌هایی نمایندگان مردم می‌پرسند و بنده پاسخگو هستم. وی در ادامه افزود: دولت و مجلس انقلابی باید با هم و در کنار هم مسائل را حل کنند و هر کسی که به دنبال فضای دوقطبی است، در حال خیانت کردن است.
 
وساطت برای ضارب معاون وزیر
او در اشاره به نطق یکی از نمایندگان موافق استیضاح گفت: این نماینده به شرکتی اشاره کرد که فقط 3 هزار میلیارد تومان گرانفروشی دارد و پرونده‌اش در سازمان تعزیرات حکومتی مفتوح است و یکی از معاونان بنده را به قصد کشت مضروب کرده است. بگویید چه کسانی در شعبه ۲۷ جنایی رفتند و برای ضارب وساطت کردند تا بیرون بیاید؟
 
نشانه‌های بهبود حاصل شد
فاطمی‌امین سپس با بیان اینکه اکنون در میانه جراحی این صنعت هستیم و نشانه‌های بهبود حاصل شده است، درباره دلایل رشد قیمت خودرو که نقطه اتکای مخالفانش بود، توضیح داد: اگر در سال‌های گذشته توقف و کاهش تولید نداشتیم، اگر واردات خودرو متوقف نمی‌شد و اگر در نیمه دوم ۱۴۰۱ جنگ ارزی آغاز نمی‌شد، ما این روزها را در صنعت خودروی کشور نمی‌دیدیم. وی افزایش تولید و افزایش واردات را همه آن کاری دانست که باید برای مدیریت بازار خودرو انجام داد و افزود: اکنون مدت‌هاست خودرو وارد گمرک شده است، اما گفته می‌شود باید استاندارد اروپا (E-mark)‌ داشته باشد یا می‌گویند کمربند عقب خودرو استاندارد اروپا ندارد! و اینها بخشی از مصایب حکمرانی ما است و باید فرایندها و قواعد را اصلاح کرد.
وی همچنین تصریح‌کرد: به‌طور قطع خودروسازان ما ناکارآمد، دارای بهره‌وری و کارایی کم هستند و باید به ایمنی و تولید محصولات جدید اهتمام داشته باشند، اما راه آن فرافکنی و فقط شاکی بودن نیست.

حاشیه

آیت‌الله رئیسی در جلسه هیأت دولت:
امروز بیش از هر زمان همدلی قوا برای حل مسائل کشور ضروری است

رئیس جمهور در جلسه روز گذشته هیأت دولت با اشاره به استیضاح وزیر صنعت، معدن و تجارت در مجلس از زحمات و تلاش‌های دکتر سیدرضا فاطمی‌امین و همکارانش در این وزارتخانه قدردانی کرد. آیت الله رئیسی، ارائه تذکر، طرح سؤال و استیضاح را از اختیارات مجلس دانست و با بیان اینکه به هیچ وجه عمل نمایندگان به وظایف نمایندگی را جلوه اختلاف میان قوا تلقی نمی‌کنیم، در عین حال متذکر شد: امروز بیش از همیشه همراهی و همکاری و همدلی قوا برای حل مسائل کشور و گره‌گشایی از امور مردم ضروری است. رئیس جمهور با یادآوری سالروز «صدور فرمان هشت ماده‌‌ای مقام معظم رهبری به سران قوا برای مبارزه با مفاسد اقتصادی» در سال ۱۳۸۰، نظارت را از ابزارهای مؤثر مدیریتی در پیشگیری و مقابله با فساد، ناکارآمدی و ناهنجاری دانست.

گزارش مبارزه با فساد در هیأت دولت
در این جلسه حجت الاسلام حسن درویشیان رئیس دفتر بازرسی و نماینده ویژه رئیس جمهور در امر مبارزه با فساد گزارشی از اقدامات صورت گرفته در بخش‌های مختلف دولت برای پیشگیری و مقابله با فساد ارائه کرد و رئیس جمهور با اشاره به این گزارش، فسادستیزی را از رویکردهای جدی دولت مردمی دانست و تأکید کرد: در برخورد با فساد بدون تعارف و اغماض باید عمل کرد. آیت الله رئیسی گفت: مردم در دیدارها و مکاتبات خود با بنده بعضاً نسبت به ناکارآمدی برخی از مدیران اظهار ناخرسندی و گلایه می‌کنند که انتظار می‌رود همه مسئولان به ویژه در استان‌ها بر عملکرد زیرمجموعه‌شان کنترل و نظارت دقیق و مؤثر داشته باشند تا ببینند امور مردم چگونه پیگیری می‌شود و با هرگونه ناکارآمدی بدون فوت زمان برخورد کنند. رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری در دیدار جمعی از کارگران و اعضای تشکل‌های کارگری، بخش‌های مربوطه را مکلف به تشکیل کارگروهی برای پیگیری این موضوع کرد. آیت الله رئیسی همچنین با اشاره به ظرفیت تالاب شادگان برای ایجاد اشتغال و تبدیل شدن به قطب اقتصادی و گردشگری در خوزستان به مسئولان ذیربط مأموریت داد طرح توسعه شادگان را با جدیت و فوریت پیگیری کند. رئیس جمهور با تأکید بر پیگیری و اجرای مصوبات سفرهای استانی دولت، از اقدامات انجام شده در اجرای مصوبات دور اول سفر به خوزستان بویژه در حوزه نفت، آب و برق قدردانی کرد و آن را افتخارآمیز دانست. آیت‌الله رئیسی همچنین از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و بخش‌های مرتبط خواست که در راستای تحقق فرامین و تأکیدات مقام معظم رهبری تدوین نقشه راه توسعه بخش دانش‌بنیان را با جدیت پیگیری کرده و هر چه سریع‌تر نهایی کنند.