امین محمودی
خبرنگار

تأمین نهاده‌های دامی از طریق واردات و افزایش تولید داخلی یکی از ضروریات بخش کشاورزی کشورمان است به طوری که این تأمین آنها سهم زیادی در عدم نوسان بسیاری از بازارها همچون مرغ، گوشت قرمز، تخم مرغ و لبنیات دارد.
ایران با داشتن 850 کارخانه خوراک دام توانسته حدود 25 درصد نیاز بازار کشور را از طریق تولید داخلی نهاده‌های دامی تأمین کند ولی 75 درصد از سهم بازار نیز از طریق واردات تأمین می‌شود.
براساس آمار گمرک در سال گذشته 14 میلیون و 372 هزار تن نهاده دامی به ارزش 7 میلیارد و 98 میلیون دلار وارد کشور شده، این در حالی است که در سال 1400 حدود 17 میلیون و 617 هزار تن نهاده‌های دامی به ارزش 7 میلیارد و 97 میلیون دلار وارد کشور شده بود. به طوری که این آمار نشان دهنده آن است که به لحاظ ارزشی واردات نهاده‌های دامی تقریباً طی یکسال گذشته تفاوت چندانی نداشته و ثابت مانده است، اما به لحاظ وزنی با کاهش 18 درصدی واردات روبه‌رو بوده ایم.
آمارهای گمرک نشان می‌دهد در سال گذشته یک میلیون و 375 هزار تن کنجاله سویا به ارزش 866 میلیون دلار، 8 میلیون و 85 هزار تن ذرت دامی به ارزش 3 میلیارد و 269 میلیون دلار، 2 میلیون و 380 هزار تن جو به ارزش 992 میلیون دلار و 2 میلیون و 533 هزار تن دانه سویا به ارزش یک میلیارد و 971 هزار دلار وارد کشور شده است.
در سال گذشته اتریش، اسپانیا، اسلواکی، امارات متحده عربی، انگلیس، آلمان، برزیل، تایوان، ترکیه، جمهوری آذربایجان، چین، سوئیس، صربستان و مونته نگرو، عمان، روسیه، قرقیزستان، قزاقستان، مجارستان، هلند و هنگ کنگ 20 مبدأ واردات انواع نهاده‌های دامی مورد نیاز کشورمان بوده‌اند.

دلایل کاهشی بودن واردات نهاده
 1- عدم تخصیص ارز کافی برای واردات در زمستان 1401
 در زمستان سال گذشته میزان واردات نهاده‌های دامی خصوصاً کنجاله سویا کاهش یافت به طوری که اواخر سال گذشته واردکنندگان و تجار به عدم تخصیص و تأمین کافی ارز برای واردات کالاهای اساسی خصوصاً نهاده‌های دامی انتقاداتی را وارد کردند، همین امر سبب شد بازار کالاهای اساسی همچون مرغ، تخم مرغ و گوشت قرمز با نوساناتی روبه‌رو شود ولی با این حال با شروع سال‌جاری با توجه به وعده‌های داده شده توسط بانک مرکزی روند تأمین و تخصیص ارز به واردات این نهاده‌ها تسریع شد و هم‌اکنون برخی محموله‌های نهاده‌های دامی از گمرکات کشور ترخیص و روانه بازارها شده است.
 2-  خودکفایی در تولید ذرت سیلویی
 یکی دیگر از دلایل کاهش واردات نهاده‌های دامی به خودکفایی در تولید ذرت سیلویی برمی‌گردد به طوری که در سال زراعی گذشته کشورمان 15 میلیون تن از این محصول را تولید کرد.
در همین خصوص فرامک عزیز کریمی گفت: در قانون برنامه ششم توسعه کشور، تولید 11میلیون تنی ذرت علوفه‌ای هدفگذاری شده بود که با تولید بیش از 15 میلیون تن از این محصول به خودکفایی رسیده‌ایم. مدیرکل دفتر غلات و محصولات اساسی وزارت جهادکشاورزی با بیان اینکه نیاز کشور به ذرت علوفه‌ای، 15 میلیون تن است که در این زمینه خودکفا هستیم، گفت: با اینکه تولید این مقدار ذرت علوفه‌ای، عددی قابل اتکاست، باید بر تولید بهینه و کیفی ذرت علوفه‌ای هم توجه کنیم.
 3-  افزایش تولید جو و سویا
 میزان تولید جو در کشورمان در سال زراعی گذشته یک میلیون تن رشد کرد و برآوردها حاکی از آن است که با اجرای طرح جهش تولید در دیم‌زارها و اجرای طرح الگوی کشت، کشورمان در سال‌های آینده نیز بتواند تولید این کالای اساسی را افزایش دهد.
از طرف دیگر میزان تولید سویا نیز در سال زراعی جاری(1400-1401) به دلیل اعطای تسهیلات و یارانه کشت به این محصول با افزایش محسوسی روبه‌رو بوده است.

بــــرش

تأثیر جنگ اوکراین بر افزایش قیمت نهاده‌ها
 با آغاز جنگ میان روسیه و اوکراین قیمت جهانی نهاده‌های دامی به یکباره افزایش یافت، همین امر سبب شد که کشورهای مختلف هزینه‌های زیادی برای واردات این محصولات بپردازند. با توجه به آنکه نهاده‌های دامی سهمی بعضاً تا 70 درصد در تولید مرغ، تخم مرغ و گوشت قرمز دارند، نوسانات جهانی قیمت نهاده دامی  می‌تواند بازار این محصولات در کشورمان را دچار چالش کند از این رو وزارت جهاد کشاورزی باید  برنامه‌های کشت فراسرزمینی این محصولات و خودکفایی 50 درصدی تولید داخلی را تسریع بخشد.