فریبا خان‌احمدی
خبرنگار

کرونا همچنان در گردش است، بیشترین موارد ابتلا هم ناشی از همان زیرسویه‌های اُمیکرون است و با توجه به اینکه موارد ابتلا افزایشی شده پیش‌بینی‌ها بر این است که شمار بستری‌ها و قربانیان کرونا تا دو هفته دیگر همچنان روی مدار افزایشی خواهد بود. پیک بیماری و افزایش موارد ابتلا گرچه که بی‌صدا آغاز شده ولی کووید19 روزانه بطور متوسط 20 نفر را راهی آرامستان‌ها می‌کند این در حالی است که آمارهای مرگ از حدود شش ماه پیش یک رقمی شده بود، مردم به زندگی عادی و معمول خود برگشته‌اند و رعایت پروتکل‌های بهداشتی طبق آخرین اعلام وزارت بهداشت به حدود 32 درصد رسیده است، رفت و آمد در محیط‌های بسته بدون هیچ محدودیتی ادامه دارد و تعداد مراجعین به مراکز جامع سلامت و پایگاه‌های بهداشت برای واکسیناسیون کرونا به تعداد انگشتان یک دست هم نمی‌رسد. هر چند که مسئولان رده بالای وزارت بهداشت مدام هشدار می‌دهند افرادی که واکسیناسیون‌شان را تکمیل نکرده باشند بیشتر در معرض ابتلا به نوع شدید بیماری و بستری قرار دارند. دکتر بابک عشرتی معاون فنی مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت به «ایران» می‌گوید: «به نظر می‌رسد از 19 فروردین حداقل تا پایان این ماه افزایش موارد سرپایی همچنان ادامه داشته باشد و چون موارد سرپایی افزایش می‌یاید نشان‌دهنده این است که ابتلا بالا می‌رود و به تبع آن بستری‌ها و مرگ و میر نیز زیاد می‌شود.» در چنین وضعیتی که از آخرین تزریق دوز سوم واکسن‌های کرونا تقریباً یک سال گذشته است مدیران وزارت بهداشت از مردم درخواست می‌کنند برای تزریق دوزهای یادآور به مراکز بهداشتی شهرشان مراجعه کنند اما اینکه آیا انتظار می‌رود با افزایش پیک بیماری مردم مانند دوره‌های قبلی کرونا در صف بایستند و واکسن بزنند؟ و آیا واکسن‌های موجود بر سویه‌های جدید ویروس کرونا اثر‌گذار هستند؟ سؤالاتی است که این روزها بیشتر از سوی مردم مطرح می‌شود. در همین زمینه دکتر عشرتی می‌گوید: توصیه وزارت بهداشت تزریق دوزهای یادآور یا همان دوز سوم و چهارم است، با توجه به اینکه تزریق دوزهای اول و دوم الزامی است 80 درصد افراد مشمول دریافت واکسن نوبت اول و دوم واکسن‌شان را زده‌اند در حالی‌که تمامی افراد بالای 18 سال مجوز تزریق دوز سوم و افراد بالای 25 سال مجوز تزریق دوز چهارم واکسن را دارند، از طرفی فاصله بین نوبت‌های واکسن کرونا باید حداقل شش ماه باشد، همچنین کسانی که علائم سرماخوردگی دارند یک ماه بعد از برطرف شدن علائم می‌توانند واکسن کرونا تزریق کنند.

سبد متنوعی از واکسن‌های کرونای تولید داخل را داریم
معاون فنی مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در پاسخ به اینکه کدام گروه‌ها در اولویت تزریق دوزیادآور در موج هشتم بیماری هستند، عنوان می‌کند: تمامی سالمندان بالای 65 سال، افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای، مبتلایان به دیابت و فشار خون، کسانی که پیوند عضو انجام داده‌اند و مبتلایان به سرطان در اولویت تزریق دوزهای یادآور واکسن‌های کرونا هستند، ما به این افراد توصیه می‌کنیم با مراجعه به پایگاه‌های بهداشت نوبت یادآور واکسن کرونا را تزریق کنند.
 او با بیان اینکه کمبودی درباره واکسن‌ها نداریم و واکسن به میزان کافی در اختیار دانشگاه‌های علوم‌پزشکی قرار دارد در ادامه می‌افزاید: اکنون ما سبد متنوعی از واکسن‌های کرونای تولید داخل را موجود داریم، توصیه ما این است اگر کسی برای مثال سه نوبت واکسن سینوفارم دریافت کرده است برای دوز یادآور واکسن پلتفرم متفاوتی را تزریق کند. با توجه به اینکه مکانیزم اثر واکسن‌ها با هم فرق دارند بهتر است دوزهای یادآور نیز متفاوت از دوزهای قبلی باشد.
‌ به‌ گفته عشرتی، با جمع‌آوری مراکز تجمیعی، در حال حاضر واکسیناسیون کرونا در تمامی مراکز بهداشتی و درمانی کشور انجام می‌شود. مراکز جامع سلامت و برخی پایگاه‌های بهداشت واکسن کرونا را به گروه‌های هدف تزریق می‌کنند، با این حال مردم می‌توانند پس از تماس با مرکز بهداشت شهرمحل سکونت‌شان و در تهران از طریق تماس با معاونت بهداشت دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران نشانی محل تزریق واکسن را جویا شوند.
دکتر عشرتی در پاسخ به اینکه آیا واکسن‌های موجود در برابر سویه‌های اُمیکرون ویروس کرونا اثر‌گذاری لازم را دارند و می‌توانند ریسک بستری را کاهش دهند. می‌گوید: شواهدی مبنی بر اینکه اثربخشی واکسن‌های قدیمی در برابر سویه‌های جدید کرونا از بین رفته یا کاهش پیدا کرده، وجود ندارد. توصیه سازمان جهانی بهداشت هم تزریق واکسن‌های در دسترس است. البته وزارت بهداشت در به‌روزرسانی واکسن‌ها تأکید دارد.
او با اشاره به اینکه تزریق واکسن‌های اولیه کرونا تا حدی باعث نوعی مصونیت در بین مردم شده است، می‌گوید: از ابتدای کرونا هم هرگز واکسن‌ها جلوی ابتلا به بیماری را نگرفته‌اند، بلکه مانع ابتلای شدید به بیماری، بستری و مرگ بیماران شده‌اند. هر چند اگر تعداد قابل‌توجهی از مردم واکسن نزده بودند، تعداد موارد ابتلا و بستری بیماران نیز بسیار زیاد می‌شد، اما اینکه مانند دوره‌های قبل مردم دوباره در صف بایستند و واکسن بزنند، توصیه نمی‌شود.
 دکتر عشرتی تأکید می‌کند که در دنیا شواهد زیادی مبنی بر اینکه بطور قاطع بگوییم واکسن‌های کرونا علیه سویه‌های جدید ویروس کرونا اثر‌گذاری ندارند وجود ندارد، همان‌طور که سازمان بهداشت جهانی هم تأکید دارد که جهش‌های زیرسویه اُمیکرون آنقدر شدید نیست که از تمامی سدهای ایمنی که واکسن‌های موجود بوجود می‌آورند بتوانند رد شوند، برای همین هنوز هم تزریق واکسن‌های کرونا با همان پلتفرم‌های قدیمی توصیه می‌شود. به عبارتی شواهد علمی قوی وجود ندارد که بگوییم تغییرات ناشی از جهش ویروس کرونا به قدری زیادی بوده که اثر‌گذاری واکسن‌های موجود را از بین ببرد.

بسرعت نمی‌توان مکانسیم ساخت واکسن‌ها را تغییر داد
معاون فنی مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در پاسخ به اینکه اگر قرار است ویروس کرونا نیز سرنوشتی همچون آنفلوآنزا پیدا کند و اندمیک (بومی) شود چرا نباید در رابطه با ویروس کرونا هر ساله واکسن‌های جدید بر اساس جهش‌های ژنومی ویروس تولید شود. عنوان می‌کند: ممکن است به نقطه‌ای برسیم که نیاز باشد هر چند وقت یک‌بار واکسن جدید کرونا تولید شود اما چون بطور کلی زمان زیادی از تولید اولین واکسن‌های کرونا نگذشته است بسرعت نمی‌توان مکانیسم ساخت واکسن‌ها را تغییر داد. در مورد واکسن آنفلوآنزا سیستم جمع‌آوری، جهش‌های ویروس را مورد شناسایی قرار می‌دهد و تغییرات جهش ویروس آنفلوآنزا به‌صورت جهانی رصد شده و واکسن بر اساس آن ساخته می‌شود، اما در مورد کرونا هنوز چنین سیستمی در دنیا وجود ندارد به لحاظ تکنیکی و علمی قصه واکسن کرونا با آنفلوآنزا متفاوت از هم است.
دکتر عشرتی با بیان اینکه میزان مراجعه مردم به پایگاه‌های بهداشتی برای تزریق واکسن بسیار پایین است، می‌گوید: انتظار داریم گروه‌های در معرض ایجاد بیماری شدید از جمله سالمندان و افرادی دارای بیماری‌های زمینه‌ای و بیماران دارای پیوند عضو حتماً نوبت‌های یادآور سوم و چهارم را تزریق کنند.
معاون فنی مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در پایان به اهمیت کنترل بیماری اشاره کرده و می‌گوید: افرادی که علامت دارند به هیچ وجه از منزل بیرون نروند و تا پنج روز بعد از بهبود علائم در منزل بمانند، از طرفی همچنان ماسک ابزار مناسبی در فضاهای سربسته و پر ازدحام است و نقش مهمی در پیشگیری دارد. نکته مهم دیگر هم این است، ما تقاضا داریم مردم از پزشک‌شان درخواست تجویز آنتی‌بیوتیک نکنند چون آنتی بیوتیک‌ها تأثیری در کاهش علائم بیماری کرونا ندارند. مسأله دیگر درخواست بیماران برای تزریق آمپول‌های حاوی کورتون از جمله دگزامتازون است. این دارو شاید در ابتدا علائم بیماری را کاهش دهد اما عوارض آن زیاد است و موجب می‌شود علائم تا مدت‌ها بیمار را درگیر کند. دگزامتازون داروی بیمارستانی است و نباید سرپایی استفاده شود.

برش

۳۷ فوتی و شناسایی ۸۸۴ بیمار جدید کرونا در کشور
بنابر اعلام وزارت بهداشت، در شبانه روزمنتهی به روز گذشته ۸۸۴ بیمار کووید ۱۹ در کشور شناسایی شدند و متأسفانه ۳۷ بیمار نیز در این بازه زمانی جان خود را از دست دادند و ۴۴۷ نفر از آنها بستری شدند.۸۴۴ نفر از بیماران مبتلا به کووید۱۹ در بخش های مراقبت های ویژه بیمارستان‌ها تحت مراقبت قرار دارند.
در حال حاضر ۱۸ شهرستان وضعیت قرمز، ۷۶ شهر در وضعیت نارنجی، ۲۲۷ شهر در وضعیت زرد و ۱۲۷ شهر کشور نیز در وضعیت آبی قرار دارند.