تعیین تکلیف نرخ خوراک نیروگاه‌های تولید برق درسال ۱۴۰۲، نرخی که براساس آن مقرر شد گاز طبیعی و سوخت مایع تحویلی به نیروگاه‌ها با نرخ ۹۵ درصد متوسط وزنی بهای صادراتی و وارداتی در هرماه محاسبه شود.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در راستای رسیدگی به بخش درآمدی لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور، با الحاق سه ‌بند پیشنهادی به تبصره 15 ماده واحده این لایحه موافقت کردند.
دریکی از بند‌های الحاقی در اجرای ماده ۱۰ قانون مانع‌زدایی از توسعه صنعت برق و به منظور ارتقای بازدهی نیروگاه‌ها وجلوگیری از قاچاق سوخت، وزارت نفت مکلف شده تا از ابتدای سال ۱۴۰۲ از طریق شرکت‌های ذیربط خود، گاز طبیعی و سوخت مایع تحویلی به نیروگاه‌های تولید برق را با نرخ ۹۵ درصد متوسط وزنی بهای صادراتی و وارداتی این حامل‌ها در هر ماه شمسی محاسبه و صد درصد منابع ریالی حاصل از افزایش قیمت این حامل‌ها را بلافاصله عیناً به همان نیروگاه تولید برق به عنوان یارانه ارتقای فناوری و بازدهی پرداخت کند.
براساس اعلام چندی پیش شرکت مدیریت شبکه برق ایران به شرکت‌های توزیع و تولید کننده برق، نیروگاه‌های مقیاس کوچک وبزرگ که تمامی برق خود را به شبکه سراسری برق تحویل می‌دهند، مکلف بوده‌اند که به ازای هرلیتر فرآورده‌های نفتی و هر مترمکعب گاز طبیعی تحویلی 250 ریال با احتساب عوارض ومالیات بر ارزش افزوده به صورت نقدی بابت صورتحساب صادره توسط شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران و ملی گاز ایران پرداخت کنند.
این مبلغ درانتهای سال توسط شرکت مدیریت شبکه برق ایران کسر و درحساب شرکت توانیر برای تسویه هزینه سوخت منظور می‌شود.
ناگفته نماند که شرکت مدیریت شبکه برق ایران در ادامه اعلام کرده که جبران هزینه سوخت از ابتدای سال‌جاری تا 22 شهریورماه سال‌جاری براساس اختلاف نرخ سوخت مبنای سقف قیمت بازار 100 ریال و نرخ سوخت گاز نیروگاهی 250 ریال محاسبه خواهد شد.
فارغ ازتمرکز بیشتر بر این اطلاعیه صادره مربوط به ابتدای ماه قبل، از افزایش ارتقای فناوری ونرخ بازدهی نیروگاهی به عنوان یکی از نکات مثبت و با اهمیت مصوبه مجلس یاد می‌شود.
مقایسه راندمان نیروگاه‌های حرارتی ایران با سایرکشورها نشان می‌دهد ایران پس از کشورهای ایتالیا، بریتانیا، تایوان، مصر، اسپانیا، ژاپن، ترکیه، برزیل، هلند، لهستان، مکزیک، تایلند و امریکا و کره جنوبی با راندمان ۳۹.۲ درصد در جایگاه پانزدهم دنیا قرار دارد.
ارتقای راندمان نیروگاه‌ها و اسقاط نیروگاه‌های فرسوده سالهاست که با وجود بن‌بست منابع شاهد اتفاقات مثبتی بوده است.
ازقرار معلوم، دولت برنامه احداث ۷۰۰۰ مگاوات واحد بخار سیکل‌ترکیبی را در دستور کار قرار دارد و مقرر شده که راندمان نیروگاه‌ها تا پایان امسال با تأمین منابع کافی به ۳۹.۴ درصد برسد. باید توجه داشت که هر یک درصد افزایش راندمان نیروگاه‌های حرارتی نیازمند ساخت ۱۰ واحد بخار ۱۶۰ مگاواتی با هزینه‌ای بالغ بر یک میلیارد و ۳۶۰ میلیون یورو است.
ازاین رو برای افزایش دودهم درصدی راندمان نیروگاه‌های ایران تا پایان سال باید ۲۷۲ میلیون یوروسرمایه‌گذاری صورت پذیرد.
درحال حاضر ۱۵ هزار مگاوات نیروگاه گازی قابل تبدیل به سیکل‌ترکیبی با متوسط راندمان ۳۵ درصد درکشور فعالیت می‌کنند. با احداث۷۵۰۰ مگاوات بخش بخار این واحدها، راندمان نهایی این نیروگاه‌های سیکل‌ترکیبی به حدود ۵۰ درصد افزایش خواهد یافت.
ناصراسکندری، معاون راهبری تولید شرکت برق حرارتی با اشاره به برنامه صنعت برق برای نصب نیروگاه‌هایی با راندمان بالای ۵۰ درصد، گفته است که یکی از اقدامات جدی وزارت نیرو، تکمیل بخش بخار نیروگاه‌های گازی است وافزوده که در نیروگاه‌های گازی با اضافه شدن بخش بخار و تکمیل سیکل‌ترکیبی آن‌ می‌توان بدون مصرف سوخت اضافه به تولید برق پرداخت که این امر به بهبود راندمان صنعت برق بسیار کمک خواهد کرد.
ظرفیت شبکه سراسری برق کشور در حال حاضر 90 هزار مگاوات بوده که ازاین مقدار حدود ۷۲ هزار و ۶۱۴ مگاوات آن یعنی معادل ۸۱ درصد توسط نیروگاه‌های حرارتی، ۱۲درصد توسط نیروگاه‌های برقابی و بقیه توسط نیروگاه‌های تجدیدپذیر، اتمی و مقیاس کوچک تأمین می‌شود.
از افزایش ظرفیت نیروگاهی کشور به عنوان یکی از اهداف مهم دولت سیزدهم یاد می‌شود؛ سیاستی که افزایش ۳۵ هزار مگاواتی ظرفیت نیروگاهی آن در دستور کار «علی‌اکبر محرابیان»، سکاندار وزارت نیرو قرار گرفته است.
دربرنامه افزایش ۳۵ هزار مگاوات ظرفیت جدید نیروگاهی کشور در مدت زمان چهار سال، دست‌کم ۱۵ هزار مگاوات از این ظرفیت توسط نیروگاه‌های حرارتی دولتی و خصوصی، ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه صنایع و ۱۰ هزار مگاوات آن نیز از طریق نیروگاه‌های تجدیدپذیر عملیاتی خواهد شد.
از زمان شروع فعالیت دولت سیزدهم تاکنون ۲۲ واحد نیروگاه حرارتی در مجموع به ظرفیت ۳614 مگاوات به بهره‌‌‏برداری رسیده که از این میزان ۱۵ واحد نیروگاهی مجموعاً به ظرفیت ۲460 مگاوات از ابتدای سال ۱۴۰۱ وارد مدار شده و طبق برنامه، تا پایان سال، ۱۳ واحد نیروگاه حرارتی دیگر به ظرفیت 1880 مگاوات نیز به بهره‌برداری خواهد رسید.
در حال حاضر گفته می‌شود که ۸۵ درصد ظرفیت نیروگاهی کشور از سوخت گاز استفاده می‌کنند، بنابراین برآورد شده که به طور معمول نیروگاه‌ها حدود ۲۰۰ میلیون مترمکعب نیاز گازی دارند.
اما در تعیین تکلیف نرخ خوراک نیروگاه‌های تولید برق در سال ۱۴۰۲ چه مزایایی نهفته است؟
مدیرعامل شرکت برق و انرژی صبا در گفت‌و‌گو با «ایران» گفته است که این مصوبه در راستای اجرای ماده ۱۰ قانون مانع‌زدایی از توسعه صنعت برق و به منظور ارتقای بازدهی نیروگاه‌ها بوده، بنابراین نیروگاه‌هایی که راندمان آنها زیر متوسط راندمان متوسط کل کشور یعنی 39 درصد بوده باید روند خود را اصلاح کنند.
محسن امیری، توضیح داد که با توجه به بالا بودن راندمان تولید در نیروگاه‌های سیکل ترکیبی، این مصوبه بیشتر به نفع این دسته از نیروگاه‌هایی است که طرح‌های آنها به اتمام رسیده و در مدار تولید هستند و افزوده که در حال حاضر حدود 32 درصد نیروگاه های کشور از نوع سیکل ترکیبی هستند و مابقی از نوع حرارتی گازی هستند.
به گفته وی، براساس این مصوبه نیروگاه‌هایی که راندمان پایین‌تری دارند چاره‌ای جز افزایش راندمان ندارند.
به گفته مدیرعامل شرکت برق و انرژی صبا، درحال حاضرراندمان نیروگاه های حرارتی گازی حدود 33 درصد بوده درحالی که راندمان تولید نیروگاه های سیکل ترکیبی بالای 39 درصد است.
 وی افزود که در این راستا باید توجه داشت نیروگاه‌هایی که راندمان پایین‌تری دارند مجبور خواهند شد روند خود را مورد برسی قرار دهند هرچند که در این مسیر نوسانات نرخ ارز نیز تأثیرگذار خواهد بود.