برگزاری دو مرحله کنکور استرس را کاهش می‌دهد
تأکید بر اتخاذ روش های ویژه برای کاهش تقلب توسط کارشناسان
اکرم رضایی
خبرنگار
زمان زیادی به اعلام نمرات کنکور سراسری ۱۴۰۲ در نوبت اول نمانده است. طبق اعلام سازمان سنجش آموزش کشور، نمرات داوطلبانی که در دی‌ماه امسال آزمون داده‌اند در اوایل هفته آینده اعلام خواهد شد. این نمرات به صورت نمره خام و نمره کل آزمون اختصاصی است و نتیجه نوبت دوم مرداد‌ماه اعلام می‌شود.
ناگفته نماند امسال داوطلبانی از پایه دوازدهم برای محک زدن خود در کنکور شرکت کردند در حالی که سوابق تحصیلی آنها در بهترین حالت، خرداد‌ماه به دست سازمان سنجش خواهد رسید؛ سوابق تحصیلی که طبق بیانیه آخر ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور از ارکان مورد توجه مصوبه کنکور ۱۴۰۲ است. اخیراً ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور در بیانیه‌ای به اهمیت سوابق تحصیلی و اجرای مصوبه مذکور در راستای عمق یادگیری داوطلبان تأکید کرده است.
در این بیانیه عنوان شده است: مصوبه کنکوری شورای‌عالی انقلاب فرهنگی تا تحقق صد‌درصدی اهداف، از جمله افزایش قطعی سهم سوابق تحصیلی تا ۶۰درصد، خارج کردن رقابت‌های ناسالم از آزمون اختصاصی سراسری (کنکور)، بازگشت آرامش به دوران تحصیل دانش‌آموزان و ایجاد عمق یادگیری و هدایت تحصیلی بر اساس استعداد تحصیلی و نه مهارت‌های تست‌زنی، ادامه خواهد یافت.
با اجرای گام نخست «سیاست‌ها و ضوابط ساماندهی سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی (پس از پایان متوسطه)» مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی، احراز سوابق تحصیلی داوطلبان با برگزاری امتحانات نهایی و سراسری استاندارد از دروس مقطع دوم متوسطه با هدف یادگیری عمیق، با موفقیت به انجام رسید. همچنین برگزاری آزمون اختصاصی (کنکور) با امکان دو بار در سال که باعث کاهش اضطراب میان داوطلبان شده است، در دی‌ماه سال ۱۴۰۱ با موفقیت انجام شد.
بررسی‌های میدانی و مصاحبه‌های صورت گرفته با بسیاری از داوطلبان حاکی از ارزیابی مثبت روند برگزاری آزمون‌های یاد‌شده و کمک به نقش‌آفرینی مؤثرتر مدارس، انسجام بیشتر در امتحانات نهایی و آزمون تخصصی سراسری بوده است.
بدیهی است ارزیابی خلأها و ضعف‌های احتمالی موجود در برگزاری آزمون‌های فوق به منظور بهبود فرایندهای آتی اجرای مصوبه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، حتماً مدنظر قرار خواهد گرفت.
طبق این بیانیه، در این گزارش تلاش شده به نقاط ضعف و قوت کنکوری که طبق مصوبه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی برگزار شده است، بپردازیم.
سهم سوابق تحصیلی در کنکور
در جدیدترین اظهارنظر مدیرکل دفتر متوسطه دوم نظری وزارت آموزش و پرورش اظهار کرد: سهم سوابق تحصیلی در کنکور ۱۴۰۴ شامل پایه یازدهم و دوازدهم خواهد بود و به ۶۰ درصد قطعی می‌رسد.
وی افزود: منظور از سابقه تحصیلی دانش‌آموزان در کنکور، نمرات دروس عمومی و تخصصی دوره دوم متوسطه است که امتحانات آن به شیوه نهایی و سراسری و تشریحی برگزار می‌شود نه امتحانات داخلی.
سلطانیان اضافه کرد: در حال حاضر پایه دوازدهم تحصیلی در رشته ریاضی فیزیک ۱۱ عنوان درس نهایی دارد، رشته علوم تجربی ۱۰ عنوان، رشته علوم انسانی ۱۱ عنوان و رشته علوم و معارف اسلامی هم ۱۱ عنوان درس نهایی دارند که همه این درس‌ها با ضرایب تعیین شده از سوی وزارت آموزش و پرورش جزو سوابق تحصیلی دانش آموزان محسوب می‌شوند و در کنکور ۱۴۰۲ نیز سهم سوابق تحصیلی دانش‌آموزان فقط شامل پایه دوازدهم ۴۰ درصد است.
مدیرکل دفتر متوسطه دوم نظری، سهم سوابق تحصیلی دانش‌آموزان در کنکور ۱۴۰۲ را فقط شامل پایه دوازدهم و ۴۰ درصد اعلام کرد و گفت: سهم سوابق تحصیلی در دوره بعد کنکور نیز مربوط به پایه دوازدهم خواهد بود.
سلطانیان اظهار کرد: تأثیر سوابق تحصیلی در سال ۱۴۰۳ از ۴۰ به ۵۰ درصد افزایش پیدا می‌کند و در کنکور سال ۱۴۰۴ نیز این سهم به ۶۰ درصد قطعی و شامل پایه یازدهم و دوازدهم می‌رسد و سوابق تحصیلی در کنکور ۱۴۰۵ نیز شامل هر سه پایه دهم، یازدهم و دوازدهم خواهد بود.
با توجه به این روند نگاهی دوباره داریم به مصوبه کنکور که از دی ماه سال جاری اجرایی شد و همچنان موافقان و مخالفان آن درباره‌اش اظهار نظر می کنند.
آزمون تشریحی میزان تقلب را کمتر می‌کند
نظرهای متعددی درباره تغییر شیوه آزمون کنکور از تستی به تشریحی وجود دارد، البته که این تغییر ریسک بسیاری بزرگی است اما با وجود تقلب‌های بی‌شماری که در آزمون‌ها رخ می‌دهد، گفته می‌شود آزمون تشریحی می‌تواند میزان تقلب‌ها را کاهش دهد.
سیدجلال موسوی معاون نظارت و راهبری ستاد تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌عنوان موافق مصوبه کنکور سال ۱۴۰۲ درباره تأثیر آزمون تشریحی بر کاهش تقلب‌ها به «ایران» گفت: نظام آموزشی ما، کتاب‌های درسی و آزمون‌هایی که در طول سال گرفته می‌شود تشریحی هستند و قطعاً سوابق تحصیلی مبتنی بر آزمون نهایی به‌دلیل اینکه تشریحی است به نظرم به عدالت نزدیک ترند، زیرا سیستم آموزشی از اول تشریحی بوده است.این بی‌عدالتی است که ۱۲ سال به دانش‌آموز تشریحی تدریس شود، تشریحی آزمون گرفته شود اما در کنکور با آزمون تستی مواجه باشد.
وی گفت: آموزش و پرورش هم می‌گوید ما متولی آزمون‌های تستی نیستیم و متولی آن بخش‌های خصوصی است.از این رو دانش‌آموز مجبور است برای یادگرفتن تست‌ها هزینه کند که اتفاقاً هزینه‌های سرسام‌آوری است.بنابراین اگر آزمون‌ها هم تشریحی باشند عادلانه‌تر است، زیرا آزمونی از داوطلب گرفته شده که مبتنی بر شیوه آموزشی کشور بوده است.رئیس سازمان سنجش آموزش کشور پیشتر عنوان کرد که ما می‌توانیم به سمت آزمون‌های تشریحی و هوشمند برویم اگر این اتفاق بیفتد می‌تواند موجب کاهش تقلب شود.
وی در پاسخ به این سؤال که از نظر شما سوابق تحصیلی چقدر عادلانه جمع‌آوری می‌شود، گفت: شاید ترمیم معدل برای عادلانه‌تر شدن این موضوع کمک خوبی به ما کند، همچنین سازکار سوابق تحصیلی اگر دقیق‌تر باشد قطعاً کمک بیشتری به ما کرده و تأثیرگذار‌تر است.ما بحث سوابق تحصیلی را تازه مصوب کردیم اما دانش‌آموزانی که سال‌های قبل فارغ‌التحصیل شدند از این موضوع اطلاعی نداشتند. لازم به ذکر است که بجز چند کشور در دنیا سایر کشورهای جهان از سوابق تحصیلی برای پذیرش در دانشگاه استفاده می‌کنند.
موسوی بیان کرد: ساز کار سوابق تحصیلی باید دقیق‌تر و کاملتر شود تا دانش‌آموزان بتوانند فرصت ترمیم و ایجاد سوابق تحصیلی داشته باشند.
موسوی درباره مزایای برگزاری دو مرتبه کنکور در سال گفت: یکی از مسائل و مشکلات کنکور بحث استرس بوده ،یعنی داوطلب از یک تا سه سال خود را از همه چیز محروم می‌کرد تا بتواند طی ۴ ساعت آزمون کنکور شرکت کند و خود را محک بزند. این برای داوطلب استرس زیادی ایجاد
می کند، بنابراین برگزاری دو مرحله کنکور می‌تواند استرس را کاهش دهد.
وی خاطرنشان کرد: همین که تلقی شود علاوه بر تیر ماه، داوطلب می‌تواند طی چند ماه دیگر کنکور بدهد حتی اگر نخواهد در آن شرکت داشته باشد اما همین که بداند باز هم فرصت دارد از تنش‌های او کم می‌کند و از نظر روانی آرام‌تر می‌شود. سپس می‌تواند زحماتی را که یک تا سه سال برای آن وقت گذاشته است جبران کند. دو بار برگزار شدن کنکور در سال در عملکرد بهتر داوطلب هم تأثیر دارد.
معاون نظارت و راهبری ستاد تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: بحث تقلب در زمان شروع کنکور و حین آزمون به برگزاری دو مرحله کنکور در سال مربوط نمی‌شود. ما از محل برگزاری امتحانات نهایی بازدید کردیم و به نظرم برای کاهش تقلب باید روش‌های ویژه‌ای را پیگیری کرد. برای مثال اگر آزمون تشریحی شود شاید امکان تقلب کاهش پیدا کند. در تقلب نهایتاً می‌توانند تک کلمه‌ای‌ها را تقلب کنند ولی آزمونی که پاسخ‌های تشریحی دارند تقلب کردن در آن ساده نیست.
بــــرش
داوطلبان چه می‌گویند
کنکور سراسری سال 1402 با همه حواشی در نهایت روزهای پنجشنبه و جمعه 29 و 30 دی سال جاری مطابق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد. طبق وعده‌های سازمان سنجش تلاش شد دردسرهای ناشی از امتحانات نهایی امسال و آزمون‌های ترمیمی دامنگیر کنکور سراسری نشود اما چه آزمونی است که از تقلب و تخلف مصون باشد؟
واقعیت این است که تقلب و تخلف در مسیر رسیدن تا صندلی مورد نظر داوطلبان در دانشگاه‌ها مسیرهای مختلفی را طی می‌کند؛ از تأسیس مدارسی لاکچری در مناطق محروم و حاشیه شهرهایی که الان در قانون دارای سهمیه مناطق محروم هستند برای از ما بهترانی که بتوانند از این سهمیه استفاده کنند اما هرگز در دایره محصلان دارای محرومیت قرار نمی‌گیرند تا تبعیض در دسترسی به کلاس‌های متعدد کمک آموزشی و کنکوری و کتاب‌های گران قیمت آمادگی برای امتحانات نهایی و کنکور و دسترسی به ابزارهای نه‌چندان ارزان قیمت تقلب و حتی شائبه سهمیه‌ها و تقلب و تخلف‌های مشهود در امتحانات نهایی و کنکور و شائبه‌های لو رفتن سؤالات و... همه این داستان‌ها برای 15 درصد صندلی‌های دانشگاهی است که نیاز به کنکور و حالا معدل‌های بالای دانش‌آموزان در متوسطه دوم دارد که جمع آنها تراز و رتبه مورد نظر برای صندلی مورد نظر داوطلبان را مهیا کند وگرنه دانشجو شدن در این روزها نسبت به 10 سال و 20 سال قبل آسان است.
از دانشگاه‌های علمی کاربردی تا دانشگاه‌های آزاد و پردیس‌های دانشگاه‌های سراسری و پیام نور و... تأسیس شده است تا حالا دیگر دانشجو شدن دور از دسترس نباشد. نکته مهم این است که حتی کسانی که حاضرند میلیون‌ها تومان هزینه کنند برای ورود فرزندشان به یک دانشگاه دولتی، برایشان موضوع اصلی هزینه‌های تحصیل فرزندشان در دانشگاه آزاد نیست! از ابتدا در مسیر آموزش کشور گویی مسأله اول عدالت آموزشی است و دیگر تفاوت در کیفیت‌ها و البته نامی که پای مدارک تحصیلی می‌خورد؛ فارغ‌التحصیل از دانشگاه تهران یا فارغ‌التحصیل از.... همین‌ها مسأله را پیچیده‌تر می‌کند. حالا هم که بحث تأثیر قطعی معدل در پذیرش دانشجوها امتحانات نهایی و ترمیمی را در مرکز توجه‌ها قرار داده است. داوطلبان و دانش‌آموزان زیادی در زمان برگزاری امتحانات نهایی و آزمون‌های ترمیمی با روزنامه «ایران» تماس داشتند و خواستار رساندن صدای آنها به مسئولان سازمان سنجش و آموزش و پرورش از وقوع تقلب در حوزه‌های امتحانی بودند.
