ارکستر پیامبرمهربانی به رهبری آرش امینی در جشنواره موسیقی فجر به روی صحنه رفت
ادای احترام نُتهای موسیقی برای پیامبر مهربانی
ارکستر پیامبر مهربانی شامگاه شنبه 29 بهمن با رهبری آرش امینی در تالار وحدت به روی صحنه رفت. آرش امینی، موسیقیدان و رهبرارکستر، درجشنواره سی و هشتم موسیقی فجر، حضورمتفاوتی داشته است، چرا که رهبری ارکستر برنامه «پیامبر مهربانی» و همچنین «ارکسترسمفونیک صدا وسیما» را برعهده داشته و این اتفاقی نادردرجشنواره است.ارکسترپیامبرمهربانی به تازگی راه اندازی شده و شب گذشته برای نخستین بار در قالب جشنواره موسیقی فجر به روی صحنه رفت.
اثری فاخر برای پیامبر مهربانی
او درباره انتخاب و حضورش به عنوان رهبرارکستر« پیامبرمهربانی» بیان داشت: «مدتی قبل با من تماس گرفتند و درخصوص اجرای یک اثر موسیقایی به مناسبت مبعث حضرت رسول اکرم(ص) طرح موضوع شد. متوجه شدم آهنگساز جوانی به نام آقای میلادآقایی این اثر را با عنوان طلوع تصنیف کرده تا آنکه پارتیتور اثر را مطالعه کردم و متوجه شدم اثری است در دو موومان درفرم کانتات. کانتات فرمی است موسیقایی و مذهبی که معمولاً با گروه کر و ارکستری کامل یا ارکستر زهی و یا ارکستر بادی اجرا شد. این اثر برای ارکستر زهی و تیمپانی و گروه کر نوشته شده است. یک کانتات چند صدایی ارزشمند که میتواند در سطح بینالمللی هم اجرا و مورد توجه قرار گیرد.
این موسیقیدان و رهبر ارکستر در ادامه افزود: «این کاردر سبک موسیقی آتونال (سبک موسیقی ای که به مفهوم هارمونیک سنتی، به یک گام یا مد موسیقی پایبند نیست) اجرا شد. به علاوه در بخش بخش آن بسیارهوشمندانه و بجا حضور موسیقی ایرانی کاملاً مشهود است یعنی با آنکه فرم کار، کاملاً کلاسیک است مثلاً چنانچه توجه کرده باشید، در بخشهایی از اثر ساقی نامه درمایه بیات اصفهان به گوش میرسد. بخشهای مهم دیگری نیز در مایه چهارگاه تصنیف شده است. نکته دیگر اینکه، اجرای این کار به دلیل لایه لایه بودن و تنوع ریتمیک بسیار سخت است و خوشبختانه ارکستر و گروه کر به خوبی از پس اجرای کار برآمدند. درباره گروه کر این کار هم باید بگویم، گروه کر این اثر کاملاً چهارصدایی است و دشواریهای بسیاری دارد. از بخشهای مهم آن مناجات است که با کلمه «الهی» آغاز و تنها صدای گروه کر شنیده میشود، بیآنکه از ارکستر کمکی گرفته شود. موومان اول روی شعر نظامی گنجوی است و بخش دوم از سرودههای برادر آقای میلاد آقایی است.»
به گفته آرش امینی: «این اثراز نگاه من کاربسیارفاخری است و با حضور بهترین نوازندهها و بهترین خوانندهها که به همت و درایت آقای محمد رضا صفی گرد هم آمدهاند و با تمرینات خوب تحت حمایت بنیاد رودکی به اجرا درآمد؛ امیدوارم برگزاری این برنامه در شأن شب مبعث حضرت رسول (ص) بوده باشد.»
او در پاسخ به این سؤال که نوازندهها از چه ارکسترهایی انتخاب شدهاند، اظهارکرد: «نوازندههای ارکستر از سوی انجمن موسیقی و با انتخاب آقای صفی دعوت شدهاند که شامل نوازندههایی از ارکستر سمفونیک تهران وارکستر صدا سیما و ارکستر موسیقی ملی ایران هستند و تقریباً همه اعضای گروه کر ازارکستر صدا و سیما انتخاب شدهاند به علاوه دو میهمان. من در این برنامه تمرین و رهبری گروه کر و ارکستر را همزمان برعهده داشتم چرا که نیاز بود به لحاظ فنی خودم با گروه کر تمرین کنم و الحق هنرمندان گروه کر هم همتی مضاعف در تمرینات از خود نشان دادند.
اعتماد به آهنگسازان جوان
جالب است بدانید آقای میلاد آقایی دربخش مقدمه اجرا، موسیقی فیلم محمدرسول الله(ص) ساخته میشل ژار آهنگساز فرانسوی را با تنظیمی متفاوت برای ارکستر زهی با سازهای ضربی انجام دادند که تنظیمی جذاب و هوشمندانه است. تنظیمی خاص مبتنی بر منش و سبک آهنگسازی ایشان که معتقدم اجرای آن هم پیچیدگیهای خاص خود را دارد.
او درباره اینکه آیا این ارکستر تنها به اجرای جشنواره اختصاص دارد یا خیر پاسخ داد: «بسیار خوشحالم که آقای ستایشگر در انجمن موسیقی حضور دارند. هنرمندی که نگاه دلسوزانه به هنر و موسیقی داشته و دارند و به سهم خود قدردانم که باعث و بانی این اتفاق بزرگ شدند. اگر ایشان موزیسین نبودند و طبع هنری نداشتند شاید هیچ گاه شاهد چنین اتفاقات تازه و ماندگاری نبودیم اما آقای ستایشگر پشت این کارقرارگرفتند وحامی یک آهنگساز جوان بودند که بیتردید آینده درخشانی خواهد داشت و این یعنی اعتماد به یک آهنگساز جوان درمعتبرترین جشنواره موسیقی کشور.»
فراموشی و کم لطفی نسبت به دو اثر ماندگار
آرش امینی در پاسخ به این سؤال که ساخت کارهای ارکسترال درباره شخصیتهای بزرگ دینی و مذهبی و حتی ملی باید دارای چه ویژگیهایی باشد، بیان داشت: «بهطورکلی اگر آثارما به زبان بینالمللی ساخته شود قطعاً تأثیر بسیارمؤثرتری خواهند داشت. اما جای تأسف است که بگویم، درتمام طول تاریخ موسیقی ایران و حتی پرونده چهل و چهار سال موسیقی بعد از انقلاب اسلامی، تنها دو اثر مهم و ارکسترال قابل توجه در ژانر موسیقی دینی و مذهبی ساخته شده است.سمفونی «عاشورای» آقای لوریس چکناواریان که متأسفانه کم لطفیهای بسیاری براین اثر روا شده و تا به امروز ضبط و اجرا نشده و «خسوف» اثر محمدسعید شریفیان که خوشبختانه این اثر ضبط و اجرا شد اما جای تأسف است که به دست فراموشی سپرده شده. به یاد دارم سالها قبل دیداری با آقای شریفیان در پاریس داشتم. آن زمان من ویولونیست ارکسترسمفونیک اورلئان فرانسه بودم و زمانی که پارتیتور را به یکی از رهبران بزرگ ارکستر فرانسه به نام «ژان مارک کوشرو»نشان دادم اظهار داشتند این اثر به لحاظ فنی و تکنیکی و سلیقه شنیداری بسیار جذاب است و مشتاق اجرای آن هستیم که البته متأسفانه ارزش و اهمیت چنین اجراهایی به عنوان محوری مهم در دیپلماسی فرهنگی کشور کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
توجه به مفاخر ادبیات ایران
ما باید کارهایی بسازیم که در سطح بینالملل هم اثرگذار و مورد توجه باشند. البته آهنگسازانی هستند و کارهایی هم در این زمینه ساخته شده اما برای اجراهای داخلی. اما آثاری مانند «خسوف» و «سمفونی عاشورا» و حتی همین اثری که آقای میلاد آقایی ساختهاند، ویژگی شنیده شدن در سطح دنیا را دارد. بهطور مثال این اثر که به مناسبت مبعث اجرا شد به دلیل اینکه با همراهی ارکستر زهی بود و تعداد نوازندههای کمتر، مشکلات کمتری به لحاظ تدارکاتی برای اجرا در کشورهای مختلف دارد. نکته دیگر اینکه اجرای کارهایی این چنینی دو کارکرد مهم دارد و علاوه بر اجرای یک اثر ارکسترال منحصربه فرد، اشعارآن نیزبسیار اثرگذار است.بهطور مثال اشعار این کار از شاعر بزرگ نظامی گنجوی است؛ از مفاخر بزرگ شعر ایران که جمهوری آذربایجان تلاش وادعا دارد نام این شاعر را به نام کشور خود در یونسکو به ثبت برساند.»